Ιστορική μέρα ή εθνική προδοσία;

Συντάκτης: Ζωή Διδίλη*
Ένας λαός μπορεί να διχαστεί για διάφορους λόγους. Από απλές κομματικές διαφωνίες, μέχρι και ιδεολογικές αντιπαραθέσεις. Δεν υπάρχει χειρότερη πόλωση, ωστόσο από τον εθνικό διχασμό. Κι αυτό γιατί κανείς δεν μπορεί να προβλέψει την έκταση των συνεπειών του.

Το «Μακεδονικό ζήτημα» αποτελεί την χρόνια πληγή της Ελλάδας.

Μία πληγή που προέκυψε από τα οράματα του Τίτο, το 1944, με την δημιουργία της “Ομόσπονδης Λαϊκής Δημοκρατίας της Μακεδονίας” και επεκτάθηκε, άλλοτε με την ανοχή της Ελλάδας, λόγω αμερικανικών πιέσεων και άλλοτε με την ολιγωρία της, λόγω της εσωτερικής πολιτικής διαμάχης για την καρέκλα. Το 1992, η ανεξαρτητοποίηση του κράτους, υπό την ονομασία “Δημοκρατία της Μακεδονίας” αποτέλεσε την αφετηρία μίας χρόνιας προπαγάνδας αρχαιομακεδονοποίησης και σφετερισμού της ελληνικής πολιτισμικής κληρονομιάς, που κορυφώθηκε με τις ενέργειες της κυβέρνησης Γκρουέφσκι. Έκτοτε, η ελληνική πλευρά αντιμετώπιζε διστακτικά την οποιαδήποτε προοπτική αποφασιστικής αντίδρασης στις προκλητικές ενέργειες της πΓΔΜ.

Το να προβάλλεται, όμως, από τον μαινόμενο ελληνικό λαό, μία λύση ονόματος που να μην περιέχει τον όρο “Μακεδονία”, είναι ασύμβατη και με τις ιστορικές, αλλά και με τις πολιτικές πραγματικότητες. Ο όρος αυτός έχει κατοχυρωθεί δεκαετίες νωρίτερα, μετρώντας από το 1959, με την κυβέρνηση ΕΡΕ του Κωνσταντίνου Καραμανλή, όταν αναγνώριζε τα Σκόπια ως Μακεδονία, το 1977, με την αναγνώριση της Μακεδονικής γλώσσας στην Γιουγκοσλαβία** και το 2006, όταν ο Αντώνης Σαμαράς δεχόταν, τρίζοντας τα δόντια, το "Δημοκρατία της Μακεδονίας - Σκόπια”, χωρίς erga omnes.

Σήμερα είναι μία ιστορική μέρα για την Ελλάδα. Κυριολεκτικά ιστορική, γιατί βρέθηκε μία συναινετική λύση σε ένα πρόβλημα δεκαετιών. Η λύση που φέρει το όνομα “Δημοκρατία της Severna Makedonija¨ (στα ελληνικά “Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας”), ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα της κατάστασης, και θέτει αυστηρό γεωγραφικό προσδιορισμό στην γείτονα χώρα, με μία συνταγματική ονομασία erga omnes, δηλαδή με ίδια χρήση διεθνώς και στο εσωτερικό. Και προπαντός, δόθηκε τέλος στις αλυτρωτικές βλέψεις της γείτονος.

Η πΓΔΜ δεσμεύτηκε με την υποχρέωση αναθεώρησης του συντάγματός της και την αφαίρεση, οποιασδήποτε αναφοράς που θα μπορούσε να υπονοεί αλυτρωτικές βλέψεις, οποιασδήποτε μακεδονικής μειονότητας και την ανάγκη προστασίας αυτής, αλλά και των συνόρων της. Ακόμα σημαντικότερο, ωστόσο, είναι το φρένο στην καπήλευση της αρχαίας ελληνικής κληρονομιάς, καθώς συμφωνείται πως δεν υφίσταται καμία σύνδεση με την ελληνική Μακεδονία και τον πολιτισμό της, αλλά και ούτε και με την γλώσσα της, καθώς η μακεδονική γλώσσα της πΓΔΜ εντάσσεται πλέον στην κατηγορία των νοτιοσλαβικών γλωσσών.

Είναι εύκολο να γίνει λόγος για εθνική προδοσία με την παραχώρηση του όρου “Μακεδονία” στην γείτονα. Για ποια παραχώρηση μιλάμε όμως, αλήθεια;

Αυτή που γεωγραφικά είναι όντως έγκυρη; Γιατί από τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου το 1913, που σήμανε την λήξη των βαλκανικών πολέμων, το 51% της γεωγραφικής Μακεδονίας (Μακεδονία του Αιγαίου), πέρασε στην Ελλάδα, το 39% στην Σερβία (Μακεδονία του Βαρδάρη), το 9,5% στη Βουλγαρία(Μακεδονία του Πιρίν) και το 0,5% στην Αλβανία. Ή την παραχώρηση αυτή που έχει αναγνωριστεί από 140 χώρες και η Ελλάδα τις κρίσιμες στιγμές απόφασης εθελοτυφλούσε γιατί είχε σημαντικότερα εσωτερικά προβλήματα να λύσει;

Η διαδικασία της κύρωσης της συμφωνίας και στις δύο χώρες είναι μακρά. Παρά την σφοδρή αντίδραση της αντιπολίτευσης στην γείτονα, είναι αμφίβολο πως η συμφωνία δεν θα εγκριθεί. Η πΓΔΜ έχει ανάγκη να προσεγγίσει το δυτικό στρατόπεδο, αν θέλει να εξασφαλίσει την επιβίωση και ανάπτυξή της και αυτό, ξέρει καλά πως θα επιτευχθεί μόνο μέσω της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ. Εξάλλου, δεν θα συνέτρεχε, από την πλευρά της, άλλος λόγος βιασύνης για επαναφορά στο προσκήνιο ενός ζητήματος, που λειτουργούσε για χρόνια υπέρ της.

Η Ελλάδα, πάλι, θα κληθεί να παίξει ένα παιχνίδι πολιτικής μνήμης. Η τωρινή αντιπολίτευση είχε την ευκαιρία της να δείξει χαρακτήρα και ταυτότητα, το 2008, στην Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι, ως ένδειξη ελάχιστης προσπάθειας διόρθωσης της σειράς λαθών της στον παρελθόν. Η εθνική γραμμή Καραμανλή, ωστόσο, απεφάνθη καθαρά: “Ναι στην σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό, για όλες τις χρήσεις”.

Με τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ να συγχαίρει τις δύο πλευρές για την εξεύρεση λύσης και να κάνει λόγο για ιστορική στιγμή, η επικείμενη αντίδραση της Νέας Δημοκρατίας παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον.

Είναι γλυκιά η καρέκλα της Βουλής, Άρη.

**Στο Third United Nations Conference on the Standarization of Geographical Names

* Η Ζωή Διδίλη είναι τελειόφοιτη του τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, με ειδίκευση στις Πολιτικές Σπουδές και τη Διπλωματία.

http://www.efsyn.gr/arthro/istoriki-mera-i-ethniki-prodosia