ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ: Περί ψυχής

Η ιδέα του θανάτου, είναι η κυρίαρχη ιδέα στο βασίλειο του ανθρώπινου εγκεφάλου. Ο φόβος του θανάτου είναι "φόβος ψυχής" για το άτομο της κοινής λογικής. Όμως για τον "φιλόσοφο", η ιδέα του θανάτου αποτελεί την αρχή της μύησης, για την είσοδό του στο Θείο Κόσμο.

Ο Πλάτων λέει ότι: "φιλοσοφία είναι η ασχολία του θανάτου".
Το κέντρο Μεταφυσικής του Αριστοτέλη είναι η γνώση του Όντος, η γνώση του Δημιουργού των πάντων. Για να μπορέσει ο άνθρωπος να μιλήσει για την ψυχή του, πρέπει προηγουμένως να γνωρίσει την ψυχή του κόσμου, μέσω του Όντος. 

 

Κάτω από την Αριστοτελική θεότητα απλώνεται το βασίλειο της φύσης, το απέραντο αυτό εργαστήριο του "γίγνεσθαι", εκεί που το "ένα/ένα, συνθέτουν το Όλον", εκεί που το κάθε ένα χωριστά "είναι" και, ό,τι "είναι" χαρακτηρίζεται από την ύλη και τη μορφή του, που και τα δύο είναι αιώνια.

Ο Αριστοτέλης βλέπει ολόκληρη την οργανική φύση σαν δημιουργία της ίδιας της ψυχής της. Η ψυχή είναι, όχι μόνον η κινητική αιτία, αλλά και η μορφοποιητική αρχή από την οποία παράγεται το είδος του κάθε σώματος και ο σκοπός του.

 

"Ψυχή εστίν εντελέχεια, η πρώτη σώματος φυσικού, δυνάμει ζωήν έχοντος". Με λίγα λόγια το σώμα μας, στο σύνολό του, με όλα μας τα όργανα, τον εγκέφαλο, τα χέρια, τον κορμό, τα πόδια, την καρδιά, όλα τα στοιχεία που το συνθέτουν, δεν είναι τίποτα άλλο παρά όργανο της ψυχής.

Και βεβαίως, αυτό δεν ισχύει μόνον για τον άνθρωπο, αλλά για όλα τα όντα και τα
πράγματα της φύσης. Η ψυχή, κατά τον Αριστοτέλη, δεν είναι προνόμιο μόνον του ανθρώπου. Ψυχή έχουν και τα ζώα, τα φυτά, κάθε μορφής υλικό πράγμα που διακρίνεται από την κινητική του αρχή.

Ο ανώτερος τύπος της ψυχής είναι ο Νούς. Αυτός ανήκει μόνον στον άνθρωπο.
Στο σημείο αυτό στέκομαι απερίσκεπτος.
 

Ζούμε σ’ ένα κόσμο, που πιστεύουμε ότι γεννιόμαστε και πεθαίνουμε κάτω από τους νόμους της Συμπαντικής αναπαραγωγής. Πιστεύουμε δηλαδή πως ο άνθρωπος γεννά άνθρωπον.

Όμως, ο Αριστοτέλης έχει άλλη άποψη. Πιστεύει πως μία παγκόσμια ψυχή, που βρίσκεται μέσα και έξω από το σύνολο της ύλης του κόσμου, αποτελεί την Μοναδική Αρχή για την παραγωγή κάθε μορφής ζωής. Με λίγα λόγια μία ανθρώπινη ψυχή που έχει δημιουργήσει ένα ανθρώπινο σώμα, γεννά μία καινούργια ανθρώπινη ψυχή, που δημιουργεί το δικό της ανθρώπινο σώμα.
Συμπέρασμα: Ό,τι βλέπουμε γύρω μας και ό,τι αντιλαμβανόμαστε για το σύνολο των ανθρώπων και του κόσμου, είναι μία υλική "αντανάκλαση" της δράσης της ψυχής.

Άρα η μοναδική πραγματικότητα είναι η Ψυχή, μόνον η Ψυχή.
Το σώμα μας είναι ένα απλό σκεύασμα που βγαίνει από το εργαστήριο της ψυχής, που χαρακτηρίζεται από την ύλη και τη μορφή του. 

 

Όμως, στέκομαι περίσκεπτος και σε ένα άλλο μεγάλο ερώτημα. Επειδή ο Αριστοτέλης ισχυρίζεται πως το "είναι" είναι κλεισμένο στον εαυτό του, άρα ό,τι "είναι" στον κόσμο έχει "εγώ", δηλαδή στοχάζεται τον εαυτό του.

Άρα, τα ζώα, τα φυτά, τα λουλούδια, το χώμα, οι πλανήτες, οι γαλαξίες, το Σύμπαν ολόκληρο έχουν το "ατομικό εγώ" και ταυτόχρονα υπάγονται σ’ ένα "συνολικό εγώ". Αν συμβαίνει αυτό, έχει δίκιο ο Ιησούς, στο πρώτο ευαγγέλιο του Ιωάννη, που λέει προσευχόμενος στον Πατέρα του: "Πάτερ, εν εμοί, κα γώ εν σοι, ίνα και αυτοί ( οι άνθρωποι) εν ημίν Εν ώσιν, ίνα ο κόσμος πιστεύση ότι Συ με απέστειλας".

Ο Ιησούς συνδέει τους ανθρώπους με τον εαυτό Του και τον εαυτό Του με τον Πατέρα. Ομολογεί ότι Αυτός και όλοι και όλα είναι Εν και καταλήγει πως ο ερχομός Του στον κόσμο είναι αυτοσκοπός της "ενότητας του κόσμου με τον ίδιο το Θεό".
 

Πρέπει όμως τώρα να θέσω και το τελευταίο μεγάλο ρώτημα: Επειδή η ύλη έχει πάντα μορφή, κι επειδή και τα δύο σύμφωνα με την Κβαντική Φυσική είναι αιώνια, άρα η ψυχική μορφή μας, μετά το θάνατο του υλικού σώματός μας, που χάνεται και σβήνει, παραμένει δεμένη στο άρμα της ψυχής του Σύμπαντος κόσμου.

Το ταξίδι μας στον Άλλο κόσμο, γίνεται από μία ψυχή που την χαρακτηρίζει η ύλη και η μορφή της γήινης ζωής μας. Μόνον που στη γήινη ζωή μας πιστεύαμε, ότι η μορφή μας είναι αυτή που δείχνει ο καθρέφτης μας, ενώ η πραγματική μορφή του ανθρώπου είναι η μορφή της ψυχής του.

Ο Αριστοτέλης, ο μεγάλος αυτός μύστης του προ Χριστιανισμού, έστρωσε τον πανάκριβο τάπητα των ιδεών του για να τον διαβεί ο άνθρωπος της αμαρτίας, ο άνθρωπος της πλάνης, της ακολασίας, του ψεύδους και της υποκρισίας, ο άνθρωπος που βλέπει το ψεύτικο είδωλό του στον καθρέφτη ενός ψεύτικου κόσμου. Αυτός ο άνθρωπος, διαβαίνοντας τον τάπητα τις Ιδέες του μεγάλου σοφού, πρέπει να αυτοταπεινωθεί, να αναπλασθεί, να συνειδητοποιήσει την ένωσή του με τη θεία Μονάδα, τον Πατέρα, να ζητήσει ο Νους του την αιώνια Λύτρωση, για να μπορέσει να φθάσει στην άλλη άκρη του τάπητα και να συναντήσει μπροστά του χαμογελαστό, ολοζώντανο τον Ιησού, να τον περιμένει!…

*Απόσπασμα από το δίτομο έργο του Παύλου Πισσάνου με τίτλο "ΣΗΜΕΡΑ ΕΙΝΑΙ ΚΥΡΙΑΚΗ"