ΧΥΤΑ Φυλής, η μεγάλη πληγή της Αττικής

Συντάκτης:Στέργιος Ζιαμπάκας

Ηταν το 2014 όταν η Επιτροπή Αναφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, σε έκθεσή της, είχε χαρακτηρίσει «μνημείο περιβαλλοντικού χάους, αρρώστιας και ανθρώπινου πόνου, τουλάχιστον για τις επόμενες τρεις γενιές» την κατάσταση στη Φυλή όπου επί μισό αιώνα λειτουργεί ο ΧΥΤΑ που δέχεται τα απορρίμματα της πολυπληθέστερης περιφέρειας της χώρας.


Στο μεσοδιάστημα τόσο το Εθνικό (ΕΣΔΑ) όσο και το Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) ενσωμάτωσαν φιλόδοξους στόχους για την αύξηση της ανακύκλωσης και την αποτροπή απορριμμάτων από την ταφή. «Και όμως οι παλιές πρακτικές συνεχίζονται», καταγγέλλει η συλλογικότητα κατοίκων Δυτικής Αθήνας και Αττικής «Δυτικό Μέτωπο».

Την ίδια στιγμή, τα (όποια) βήματα προς την κατεύθυνση της αποκεντρωμένης διαχείρισης και της δημιουργίας υποδομών που θα κάνουν πράξη την πολλαπλώς διατυπωμένη δέσμευση για κλείσιμο της ρυπασμένης χωματερής της Φυλής δεν ξεπερνούν τη στασιμότητα...

ΜΕΑ στον Ασπρόπυργο
Αφορμή για τη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε η συλλογικότητα την περασμένη Πέμπτη υπήρξε μια «σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι». Συγκεκριμένα, απόφαση του τελευταίου χρονικά δημοτικού συμβουλίου Αθηναίων που εξουσιοδότησε τον δήμαρχο να προτείνει στην Περιφέρεια Αττικής και στον ΕΔΣΝΑ (φορέας διαχείρισης απορριμμάτων Αττικής) την προώθηση κατασκευής Μονάδας Επεξεργασίας Αποβλήτων (ΜΕΑ) στον Ασπρόπυργο, στο πλαίσιο υπογεγραμμένου μνημονίου συνεργασίας με την τοπική δημοτική αρχή.

Πού προτείνεται η ΜΕΑ;
Στο ΚΔΑΥ Λαζόπουλου, που κάηκε τον Ιούνιο του 2015 σκορπίζοντας τοξικό νέφος στην Αττική και το οποίο «σιγοκαίει ακόμα», σύμφωνα με μέλη του «Δυτικού Μετώπου», και βρίσκεται 500 μέτρα από τις εγκαταστάσεις της Φυλής.

Σε προμελέτη Αναπτυξιακής Εταιρείας του Δήμου Αθηναίων περιγράφονται τρία σενάρια για τη διαχείριση απορριμμάτων στην προς πρόταση ΜΕΑ: Το πρώτο μιλά για μηχανική επεξεργασία για ανάκτηση ανακυκλώσιμων υλικών και παραγωγή κομπόστ, το τρίτο όμως και για «θερμική αξιοποίηση» υπολειμμάτων, δηλαδή για καύση απορριμμάτων.

Το ΠΕΣΔΑ προβλέπει -όχι με περισσότερη σαφήνεια- μία με δύο ΜΕΑ στον Κεντρικό Τομέα Αθηνών. Ο Δήμος Αθηναίων λέει επικαλούμενος σχετική μελέτη ότι «χώρος στα διοικητικά όρια του δήμου για ΜΕΑ δεν υπάρχει».

Στις 25 Μαΐου 2017 υπέγραψε μνημόνιο συνεργασίας με τον Δήμο Ασπροπύργου (διάρκειας ενός έτους) για την «από κοινού διερεύνηση δυνατότητας αξιοποίησης ακινήτων» στα όρια του δεύτερου δήμου, όπου θα γίνεται από κοινού διαχείριση των απορριμμάτων και των δύο δήμων. Το εάν αυτό το έργο θα προχωρήσει είναι ένα ερώτημα, εφόσον η περιφερειάρχης Αττικής, Ρένα Δούρου, με επιστολή της εν όψει της προχθεσινής συνέντευξης Τύπου, τονίζει ότι το ΠΕΣΔΑ «δεν προβλέπει τέτοια μονάδα στην περιοχή του Δήμου Ασπροπύργου».

Οι παραπάνω εξελίξεις όμως, σχολίασε ο κ. Κεφαλάς, «δείχνουν ότι όσο υπάρχουν οι εγκαταστάσεις της Φυλής, θα συνεχίσουν να συγκεντρώνονται και άλλες δραστηριότητες», σε βάρος του περιβάλλοντος και της υγείας των κατοίκων της Δυτικής Αττικής.

Στην επιστολή της κ. Δούρου αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι για τις χωροθετήσεις των νέων Χώρων Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ) «σήμερα βρισκόμαστε στην απαραίτητη φάση διαβούλευσης προκειμένου να προχωρήσουμε περιφέρεια, δήμοι και τοπικές κοινωνίες στην εφαρμογή της νέας αποκεντρωμένης πολιτικής διαχείρισης αποβλήτων».

«Θα... θα... θα... Θέλουμε το “να”», απάντησαν τα μέλη του «Δυτικού Μετώπου» για την προαναφερθείσα επιστολή, επαναλαμβάνοντας την κριτική τους στον ΠΕΣΔΑ, λέγοντας:

α) Ηταν ασαφές τελείως στο μεγαλύτερο μέρος των βασικών υποδομών και δεν αρκούσε η υιοθέτηση των γενικών αρχών του ΕΣΔΑ,

β) Αποδέχτηκε και ενσωμάτωσε Τοπικά Σχέδια Δήμων που ξέρουμε πόσο ανεπαρκή είναι στη βασική υποχρέωση για προδιαλογή υλικών.

Οπως θυμίζουν τα μέλη του «Δυτικού Μετώπου», από τις υποδομές του ΠΕΣΔΑ «λειτουργεί μία: ο Σταθμός Μεταφόρτωσης στο Σχιστό, που απλά μεταφέρει απορρίμματα στο “χωνευτήρι” της Φυλής».

Οσον αφορά την επέκταση του Εργοστασίου Μηχανικής Ανακύκλωσης (ΕΜΑΚ) στις εγκαταστάσεις της Φυλής (από τους 300.000 στους 450.000 τόνους/έτος), αν και παραδέχονται ότι γίνονται «προσπάθειες βελτίωσης», υποστηρίζουν ότι «δεν διορθώνεται ο κακός τρόπος λειτουργίας του» που έχει αποτέλεσμα να ανακτώνται μηχανικά μόλις 55.000 τόνοι ετησίως (βλ. πίνακα) τη στιγμή που «δίνονται 11 εκατ. ευρώ τον χρόνο στον εργολάβο που το διαχειρίζεται». Δηλαδή, «δαπανώνται 200 ευρώ/τόνο»!



«Kανένα έργο σε εξέλιξη»

Αίτημα της συλλογικότητας είναι να κλείσουν συνολικά οι εγκαταστάσεις της Φυλής. Ομως, «κανένα νέο έργο δεν βρίσκεται σε εξέλιξη», παρατηρεί το «Δυτικό Μέτωπο», εκτιμώντας ότι «ακόμα και εάν ξεκινήσουν τώρα, πριν από το 2022 καμία υποδομή δεν θα είναι έτοιμη».

Στο μεταξύ, στον ΧΥΤΑ Φυλής έχουν απομείνει δύο μόνο κύτταρα της β’ φάσης, ενώ ο ΕΔΣΝΑ έχει επιλέξει την ταφή απορριμμάτων σε ήδη γεμάτα -και αποκατεστημένα επίσης- κύτταρα της α’ φάσης. Χώροι που εκτιμάται ότι θα έχουν κορεστεί στους επόμενους 10 μήνες.

Το «Δυτικό Μέτωπο» χτύπησε ηχηρό «καμπανάκι» κινδύνου, προειδοποιώντας ότι αν δεν υπάρξουν άμεσες ενέργειες υλοποίησης πολιτικών αποκεντρωμένης διαχείρισης απορριμμάτων και με μακροχρόνιο σχεδιασμό, η Αττική οδηγείται σε περιβαλλοντική κρίση, με «διέξοδο» την επέκταση γ’ φάσης στη Φυλή, την είσοδο ιδιωτικών συμφερόντων στον συγκεκριμένο δημόσιο τομέα και την καύση απορριμμάτων.

Το τελευταίο αποτελεί «ένα μοντέλο που δεν είναι μόνο για την Αττική. Σε συνέδρια της ΚΕΔΕ από τα πιο επίσημα χείλη προωθούνται τα πάντα σε σχέση με την καύση», τόνισε το μέλος του «Δυτικού Μετώπου» και μέλος του Δ.Σ. της ΚΕΔΕ, Ν. Σακούτης.

Έντυπη έκδοση
http://www.efsyn.gr/arthro/hyta-fylis-i-megali-pligi-tis-attikis