Δειλία

Πολλές φορές συγχέουμε τη δειλία με όρους όπως η συστολή, η σύνεση, ακόμη και η ευγένεια. Ακόμη συχνότερα δε, τείνουμε να χρησιμοποιούμε αυτές τις λέξεις, αντί για τη δειλία, χάριν διακριτικότητας, συμπάθειας ή αδυναμίας για αυτοκριτική.
Ο εξευγενισμός πάντως της έννοιας της δειλίας, δημιουργεί σοβαρές παρανοήσεις στο πώς αξιολογούμε τον εαυτό μας, αλλά και τις σχέσεις μας.
 
Τι σημαίνει να είναι κάποιος δειλός;

Σημαίνει πάνω από όλα αδυναμία αυτοέκφρασης. Ένα δειλό άτομο παγιδεύεται ανάμεσα στις επιθυμίες του και στον φόβο πραγμάτωσής τους. Για αυτό το λόγο συχνά κατασκευάζει ένα δίχτυ ασφαλείας από σεβαστά στο κοινωνικό σύνολο γνωρίσματα.

Για παράδειγμα, θα χρησιμοποιήσει ως πρόφαση την διακριτικότητα ή την ευγένεια, προκειμένου να αποφύγει να διεκδικήσει κάποια αλλαγή στο επαγγελματικό του περιβάλλον.

Υιοθετεί πρότυπα συμπεριφορών που να λειτουργούν στον καλύτερο βαθμό ως κάλυψη για την δειλή φύση του, και πάντοτε ο πρώτος που πείθεται είναι ο ίδιος.

Γιατί τα πιο επιτυχημένα ψέματα λέγονται από όποιον τα πιστεύει.

Τι συμβαίνει όμως στις σχέσεις μας όταν δεν εκφράζουμε τις επιθυμίες μας;

Όταν συστηματικά αποφεύγουμε να εκδηλώσουμε στις διαπροσωπικές μας σχέσεις τι πραγματικά έχουμε ανάγκη, τότε, καθώς η σχέση προχωρά και εξελίσσεται, τίθενται στο κέντρο της προσοχής οι ανάγκες του άλλου προσώπου.

Στις κοινές επιλογές, οι δειλοί άνθρωποι συμβιβάζονται με τις επιλογές του φίλου ή του συντρόφου τους, πολλές φορές μάλιστα πείθοντας τον εαυτό τους ότι πρόκειται και για δικές τους επιλογές.

Και τότε είμαστε ευτυχείς που συσχετιζόμαστε με ένα άτομο καλόβολο ή ευέλικτο, έναν «άνθρωπο του ναι», ενώ στην ουσία έχουμε να κάνουμε με έναν άνθρωπο που δυσκολεύεται να ζητήσει όσα χρειάζεται, ελπίζει πως θα του δοθούν χωρίς προσπάθεια και εν τέλει, δεν μπορεί να ανταποκριθεί σε μια υγιή επαφή.

Συνήθως οι μάσκες που προστατεύουν τη δειλία χρησιμοποιούνται από νωρίς στη ζωή μας, για αυτό είναι δύσκολο να αποδεχτούμε αυτό το γνώρισμα στον εαυτό μας.

Χρειάζεται διαρκής εξέταση για το τι θέλουμε από το περιβάλλον μας, πώς θα θέλαμε να είναι οι σχέσεις μας, πώς θα είμαστε ικανοποιημένοι. Και όταν κατανοούμε τι είναι αυτό που πραγματικά έχουμε ανάγκη, οφείλουμε να το διεκδικούμε.

Είναι γεγονός πως αν δεν χαράξουμε εμείς μια πορεία στην ζωή μας, η πορεία αυτή θα χαραχτεί αναγκαστικά από κάποιους άλλους και θα έρθει η στιγμή που θα βρεθούμε δυσαρεστημένοι από επιλογές που ποτέ δεν κάναμε και αποφάσεις που δεν ήταν δικές μας.

Ας σταματήσουμε να τσαλαπατούμε μαζοχιστικά τον εαυτό μας, να τον πατρονάρουμε ανάλογα με τους ανθρώπους και τις περιστάσεις, και ας τον εκθέσουμε ατόφιο, ως έχει.

Κάθε μάσκα δειλίας που σπάμε, μας φέρνει πιο κοντά στην αυτοεκπλήρωση.

Ειρήνη Ραφαέλα Ψωμά

Cover photo - Kyle Thompson

via