Ο θαμπωμένος καθρέφτης της Αυτοεκτίμησης

Σε τελική ανάλυση, αυτογνωσία είναι η ικανότητα να βλέπουμε ξεκάθαρα τον προορισμό, αφού απεκδύσουμε την προσωπικότητα από τις ιδιότητες και τους κοινωνικούς ρόλους με τους οποίους την περιτυλίξαμε ασφυκτικά όλα αυτά τα χρόνια.
Κι έτσι συνυπάρχουν δύο είδη αυτοεκτίμησης: Η συγχρονική, που τις ρίζες της έχει στο πρόσκαιρο, στο εφήμερο, στο επιφανειακό, σε όλες εκείνες τις νοηματοδοτήσεις που προκρίνουμε και ενστερνιζόμαστε ως ενήλικες, μέσω των συσχετίσεών μας με πρόσωπα, με ομάδες και με την κοινωνία εν γένει.

Και εκείνη η στέρεα, η διαχρονική, η επώδυνη, που καθορίζει την ιστορικότητά μας, ξεχωρίζει το ουσιώδες από το περιστασιακό, αναδεικνύει το μόνιμο και αποτελεί τον απολογισμό μιας ζωής και την καταμέτρηση μιας πορείας.

Αν λοιπόν σταθείτε μπροστά σε τούτο τον αδέκαστο καθρέφτη της ψυχής, αρχικά, χνωτισμένο θα τον βρείτε και σκυθρωπό από τις ασθμαίνουσες ανάσες της καθημερινότητας, από τα πλαστά δεδομένα με τα οποία μας εμποτίζουν οι αισθήσεις, η επιστήμη, η λογική, οι συμβάσεις και οι συμβιβασμοί, και με δυσκολία θα διακρίνετε το είδωλό σας.

Μη φοβηθείτε. Ακολουθήστε τη μουσική της πρώτης ποίησης, πάρτε με τρεμάμενα χέρια το καθάριο πανί της καρδιάς και καθαγιάσετε το γυαλί με τη φροντίδα και τη σπουδή και την ορμή που κάποτε σας ενέπνευσε ή σας έτρεψε σε φυγή.

Οι επιλογές που απορρίψατε, θα επαναστατήσουν ενάντιά σας και θα σας παρουσιάσουν όσα θα μπορούσατε να γίνετε, αλλά αρνηθήκατε, όλους τους ευτυχισμένους επιλόγους που δε θα βιώσετε, όλα τα σενάρια που δε θα γράψετε ποτέ στο μυθιστόρημα της ζωής σας. Είναι ο δυνητικός εαυτός, που φέρνει τις παραισθήσεις.

Οι άνθρωποι που αφήσατε να λιγοστέψουν χωρίς να προφέρετε το ακριβό «σ' αγαπώ», θα απαγγείλουν την ετυμηγορία, οι ερινύες θα σπεύσουν να σας καταδικάσουν.

Μη λιποταχτήσετε.

Τα συναισθήματα, ο συνήγορός σας και η αξία της αυτογνωσίας, ο αρωγός σας.

Το έκτρωμα που βλέπετε στο αντιφέγγισμα του καθρέφτη, δεν είστε εσείς, αλλά η έπαρση και η ματαιοδοξία ενός θνητού που προκαλεί το αθάνατο.

Με σταθερή κίνηση αφαιρέστε τον κονιορτό της ζωής, που σας παρασύρει όπου εκείνη θέλει, και μην τρομάξετε από την έξαφνη ακινησία. Αναστοχασμός είναι, και περισυλλογή και ενσυναίσθηση.

Αποβάλετε σιγά - σιγά την τέφρα των ιδανικών που θυσιάσατε, τη νοσηρή νοτιά της κοινωνικής παραζάλης, τα ιζήματα των στερεοτύπων και των δοξασιών, τα κατακάθια των επίπλαστων ιδιοτήτων και αφεθείτε στη θωπεία και την αυθεντικότητα του παιδικού εαυτού, που πεισματικά θα σας ρωτήσει γιατί τον αγνοήσατε.

Μιλήστε, όχι απολογητικά, ούτε ψιθυριστά, αλλά με σθένος και βεβαιότητα και πείτε του με τη δύναμη την αναζωογονητική της νέας πορείας προς το διηνεκές και της απρόσμενης αποκάλυψης:

Πως τελικά αυτοεκτίμηση είναι η αναμέτρηση του ανθρώπου με το πεπρωμένο του, η δύναμη να αντιπαλεύεις και να απειλείς τον ανένδοτο θάνατο με το εύθραυστο ακόντιο της καρδιάς, αλλά με την πίστη πως η ψυχή τελικά και η αγάπη θα ζεστάνει τη μοναξιά και την ψύχρα του αιώνιου.

Πάρτε το παιδί που πια εναργώς διακρίνετε μες στον καθρέφτη και αγκαλιάστε το με τη στοργή της μητέρας που γνωρίζει πως θα το χάσει.

Ευστράτιος Παπάνης

  

Επίκουρος Καθηγητής Κοινωνιολογίας Πανεπιστημίου Αιγαίου.

Πηγή: a-typos

CoverPhoto:"Women in mirror" bu Paul Delvaux 1936