Fort Detrick: Το κολαστήριο της CIA για τα πειράματα ελέγχου του μυαλού

Tο 1954, ένας γιατρός των φυλακών του Κεντάκι απομόνωσε επτά μαύρους κρατούμενους και τους έδινε διπλές, τριπλές και τετραπλές δόσεις LSD επί 77 ημέρες.
Κανείς δεν ξέρει τι απέγιναν τα θύματα του. Μπορεί να έχουν πεθάνει χωρίς να κατάλαβαν ποτέ ότι έλαβαν μέρος σε ένα μυστικό πρόγραμμα της CIA για την ανάπτυξη τρόπων ελέγχου του ανθρώπινου νου - ένα πρόγραμμα που αναπτύχθηκε σε μια ελάχιστα γνωστή βάση του αμερικανικού στρατού που έχει πίσω της ένα σκοτεινό παρελθόν, στο Fort Detrick. Η επέκταση του προαστιακού έχει κάνει το Fort Detrick, τη βάση των στρατιωτικών δυνάμεων των Ηνωμένων Πολιτειών που βρίσκεται 50 μίλια από την Ουάσιγκτον στην πόλη του Μέριλαντ, εύκολα προσβάσιμη. 

Πριν από 76 χρόνια, όμως, όταν ο στρατός επέλεξε το Detrick ως το μέρος για να αναπτύξει τα μυστικά πολεμικά του σχέδια, ο χώρος γύρω από τη βάση έμοιαζε πολύ διαφορετικός. Στην πραγματικότητα, το σημείο επιλέχθηκε επειδή ήταν απομονωμένο. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το Ντετρίκ, που εξακολουθεί να αναπτύσσεται σήμερα ως η κύρια βάση στρατού για τη βιολογική έρευνα και τώρα περιλαμβάνει περίπου 600 κτίρια σε 13.000 στρέμματα, ήταν για χρόνια το νευραλγικό κέντρο της κρυμμένης αυτοκρατορίας χημικών και ελέγχου του μυαλού της CIA.

Το Detrick είναι σήμερα ένα από τα κορυφαία εργαστήρια στον κόσμο για την έρευνα σε τοξίνες και αντι-τοξίνες, ο τόπος όπου αναπτύσσονται άμυνες έναντι κάθε μολύνσεως, από τους μύκητες καλλιέργειας μέχρι τον Έμπολα. Ο ηγετικός ρόλος του στον τομέα αυτό είναι ευρέως αναγνωρισμένος. Για δεκαετίες, όμως, πολλά από αυτά που έγιναν στη βάση ήταν ένα μυστικό που κρατιόταν καλά κρυμμένο. Οι διευθυντές του προγράμματος ελέγχου του νου της CIA, MK-ULTRA, που χρησιμοποίησαν το Detrick ως την κύρια βάση τους, κατέστρεψαν το μεγαλύτερο μέρος των αρχείων τους το 1973. Μερικά από τα μυστικά τους αποκαλύφθηκαν σε αποχαρακτηρισμένα έγγραφα και ως αποτέλεσμα των ερευνών του Κογκρέσου. Αυτές οι πηγές αποκάλυψαν τον κεντρικό ρόλο του Detrick στο πρόγραμμα MK-ULTRA και στην παρασκευή δηλητηρίων προοριζόμενων να σκοτώσουν ξένους ηγέτες.

Το 1942, ανησυχώντας από τις αναφορές ότι οι ιαπωνικές δυνάμεις διεξήγαγαν βιολογικό πόλεμο στην Κίνα, ο στρατός των ΗΠΑ αποφάσισε να ξεκινήσει ένα μυστικό πρόγραμμα για την ανάπτυξη βιολογικών όπλων. Όπως αναφέρει το Pοlitico, ο αμερικανικός στρατός προσέλαβε έναν βιοχημικό του Πανεπιστημίου του Wisconsin, τον Ira Baldwin, για να εκτελέσει το πρόγραμμα και του ζήτησε να βρει τον τόπο όπου θα στηνόταν το νέο βιολογικό ερευνητικό συγκρότημα. Ο Baldwin επέλεξε τότε το Detrick, που ήταν μια εγκαταλειμμένη βάση της Εθνικής Φρουράς. Στις 9 Μαρτίου του 1943 ο στρατός ανακοίνωσε ότι η βάση θα μετανομαζόταν σε Camp Detrick και χαρακτήρισε το στρατόπεδο ως έδρα του εργαστηρίου βιολογικού πολέμου της χώρας. Εξαγόρασε μάλιστα και τις παρακείμενες ιδιοκτησίες, όχι μόνο για να επεκτείνει τις εγκαταστάσεις της βάσης, αλλά και για να εξασφαλίσει την ιδιωτικότητά της.

Μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, το Detrick άρχισε να χάνει τη σημασία του. Ο λόγος ήταν απλός: οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν αποκτήσει πια πυρηνικά όπλα, έτσι τα αναπτυσσόμενα βιολογικά όπλα δεν φάνταζαν πια σημαντικά. Καθώς άρχισε ο Ψυχρός Πόλεμος, όμως, δύο φαινομενικά άσχετες εξελίξεις στις δυο αντίθετες πλευρές του κόσμου εντυπωσίασαν τη νεοσυσταθείσα Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών και έδωσαν νέο λόγο ύπαρξης στο Detrick.

Το πρώτο ήταν η δίκη του ρωμαιοκαθολικού αρχιεπισκόπου της Ουγγαρίας Joseph Mindszenty για προδοσία το 1949. Στη δίκη, ο καρδινάλιος εμφανίστηκε αποπροσανατολισμένος, μιλούσε μονότονα και ομολόγησε τα εγκλήματα που προφανώς δεν είχε διαπράξει. Στη συνέχεια, μετά τον τερματισμό του Κορεατικού πολέμου, αποδείχθηκε ότι πολλοί Αμερικανοί κρατούμενοι είχαν υπογράψει δηλώσεις που επέκριναν τις Ηνωμένες Πολιτείες και, σε ορισμένες περιπτώσεις, ομολόγησαν εγκλήματα πολέμου. Η CIA είχε την ίδια εξήγηση και για τα δύο γεγονότα: είχαν υποστεί πλύση εγκεφάλου. Σύμφωνα με την CIA, οι κομουνιστές είχαν αναπτύξει ένα φάρμακο ή μια τεχνική που τους επέτρεπε να ελέγχουν τον νου. Δεν υπήρξε ποτέ καμία απόδειξη για κάτι τέτοιο, αλλά η φαντασία της CIA οργίασε.

Την άνοιξη του 1949 ο αμερικανικός στρατός δημιούργησε μια μικρή, υπερ-μυστική ομάδα χημικών στο Camp Detrick που την ονόμασε Special Operations Division. Η αποστολή της ομάδας των συγκεκριμένων επιστημόνων ήταν να βρει στρατιωτικές χρήσεις για τοξικά βακτήρια. Έπρεπε να αποφασίσουν από που θα ξεκινήσουν την έρευνά τους. Ταυτόχρονα, η CIA ίδρυσε το δικό της σώμα «μάγων» της χημείας. Οι αξιωματικοί της CIA στην Ευρώπη και την Ασία άρχισαν να συλλαμβάνουν τακτικά ύποπτους αντίπαλων στρατοπέδων και προσπαθούσαν να αναπτύξουν νέους τρόπους για ανακρίνουν τους φυλακισμένους αποστασιοποιημένους από την ταυτότητά τους, προσπαθώντας να τους οδηγήσουν στο να αποκαλύψουν μυστικά και ίσως ακόμη και να τους «προγραμματίσουν» να διαπράξουν πράξεις ενάντια στη θέλησή τους. Ο Allen Dulles, ο οποίος ηγείτο αυτών των προγραμμάτων και στη συνέχεια ανέλαβε και τη διεύθυνση της CIA, θεωρούσε ότι το πρόγραμμα για τον έλεγχο του νου – το οποίο αρχικά ονομάστηκε Bluebird, στη συνέχεια Artichoke και αργότερα MK-ULTRA - ήταν ζήτημα ζωής και θανάτου για τις ΗΠΑ.


 
Το 1951, ο Dulles προσέλαβε έναν χημικό για να βρει το «κλειδί» του ανθρώπινου μυαλού. Ο άνθρωπος που επέλεξε, ο Sidney Gottlieb δεν ήταν μέλος της αριστοκρατίας από την οποία προσλήφθηκαν οι περισσότεροι αξιωματικοί της πρώιμης CIA, αλλά ένας 33χρονος Εβραίος από μια οικογένεια μεταναστών. Ζούσε σε απομακρυσμένη καλύβα χωρίς τρεχούμενο νερό, σηκωνόταν πριν από την αυγή για να αρμέξει τις κατσίκες του κι έκανε διαλογισμό. Ο Gottlieb ήθελε να χρησιμοποιήσει τις εγκαταστάσεις του Detrick για να φτάσει το έργο ελέγχου του νου σε νέα επίπεδα. Ζήτησε έτσι από τον Dulles να διαπραγματευτεί μια συμφωνία που θα επισημοποιούσε τη σύνδεση μεταξύ του στρατού και της CIA σε αυτή την αναζήτηση. Κάπως έτσι η CIA απέκτησε τις γνώσεις, τις δεξιότητες και τις εγκαταστάσεις του στρατού για την ανάπτυξη βιολογικών όπλων. Σύντομα οι χημικοί του και αυτοί του στρατού θα γινόντουσαν ένα και ο Gottlieb θα γινόταν ο αυτουργός ενός καλά κρυμμένου εγκλήματος της CIA μέσα στο στρατόπεδο Detrick.

Ο Gottlieb έψαχνε αδιάκοπα για έναν τρόπο να εξουδετερώσει το ανθρώπινο μυαλό, ώστε να μπορούν να εμφυτευτούν σε αυτό νέες πληροφορίες. Πειραματίστηκε με μια τεράστια ποικιλία συνδυασμών φαρμάκων, συχνά σε συνδυασμό με άλλα βασανιστήρια όπως το ηλεκτροσόκ ή στέρηση των αισθήσεων. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, τα θύματά του ήταν ανυποψίαστοι κρατούμενοι αλλά ακόμη και ασθενείς που νοσηλεύονταν σε νοσοκομεία. Στην Ευρώπη και την Ανατολική Ασία, τα θύματα του Gottlieb ήταν κρατούμενοι σε μυστικά κέντρα κράτησης. Ένα από τα κέντρα αυτά, βρισκόταν στο υπόγειο μιας βίλας στη γερμανική πόλη Kronberg, και ίσως ήταν η πρώτη μυστική φυλακή της CIA. Ενώ οι επιστήμονες της CIA και οι πρώην ναζιστές σύντροφοί τους κάθονταν μπροστά από το πέτρινο τζάκι συζητώντας τις τεχνικές ελέγχου του νου που είχαν... κατά νου, οι κρατούμενοι στα υπόγεια κελιά προετοιμάζονταν για να υποστούν βάναυσα και μερικές φορές θανατηφόρα πειράματα.

Όπως σημειώνει το Politico, αυτά ήταν τα πιο οδυνηρά πειράματα που διεξήγαγε ποτέ η αμερικανική κυβέρνηση σε ανθρώπους. Ένα από αυτά, ήταν και η χορήγηση LSD για 77 ημέρες στους 7 κρατούμενους των φυλακών του Κεντάκι. Σε ένα άλλο, αιχμάλωτοι Βορειοκορεάτες έλαβαν καταθλιπτικά φάρμακα, έπειτα τους χορηγήθηκαν ισχυρά διεγερτικά και στη συνέχεια εκτέθηκαν σε έντονη θερμότητα και ηλεκτροσόκ, ενώ βρισκόταν ήδη σε εξαιρετικά εξασθενημένη κατάσταση. Αυτά τα πειράματα κατέστρεψαν τον εγκέφαλο πολλών ανθρώπων και προκάλεσαν άγνωστο αριθμό θανάτων. Πολλά από τα διαλύματα, τα χάπια και τα αερολύματα που χορηγήθηκαν στα θύματα είχαν παραχθεί στο Detrick.

Ένα από τα πιο γνωστά θύματα των πειραμάτων του MK-ULTRA ήταν ο Frank Olson. Ο Olson ήταν αξιωματικός της CIA που είχε περάσει όλη την καριέρα του στο Detrick και γνώριζε τα βαθύτερα μυστικά του. Όταν άρχισε να εκφράζει την πρόθεση του να παραιτηθεί από την CIA, οι σύντροφοί του είδαν σε μια τέτοια πιθανή εξέλιξη μια απειλή ασφάλειας. Ο Gottlieb διέταξε να χορηγηθεί στον Olson LSD. Μια εβδομάδα αργότερα, ο Olson πέθανε, κάνοντας βουτιά θανάτου από ένα ξενοδοχείο στη Νέα Υόρκη. Η CIA χαρακτήρισε το γεγονός αυτοκτονία. Η οικογένεια του Olson πιστεύει ότι τον εξώθησαν να πέσει από το παράθυρο για να τον εμποδίσουν να αποκαλύψει όσα ήξερε για το Camp Detrick.

Μια δεκαετία πειραμάτων δίδαξε στον Gottlieb ότι υπάρχουν πράγματι τρόποι να καταστραφεί ένα ανθρώπινο μυαλό. Ποτέ όμως δεν βρήκε έναν τρόπο να εμφυτεύσει στο κενό που προκαλούσε έναν νέο νου. Έτσι το πρόγραμμα MK-ULTRA κατέληξε σε αποτυχία στις αρχές της δεκαετίας του 1960. «Το συμπέρασμα από όλες αυτές τις δραστηριότητες», παραδέχτηκε αργότερα, «ήταν ότι είναι πολύ δύσκολο να χειραγωγηθεί η ανθρώπινη συμπεριφορά με αυτό τον τρόπο».

Ωστόσο, το Fort Detrick, όπως μετονομάστηκε το 1956, παρέμεινε η χημική βάση του Gottlieb. Μετά το τέλος του MK-ULTRA, χρησιμοποίησε τη βάση για να αναπτύξει και να αποθηκεύσει το οπλοστάσιο δηλητήριων της CIA. Στους καταψύκτες του, κράτησε βιολογικούς παράγοντες που θα μπορούσαν να προκαλέσουν ασθένειες όπως η ευλογιά και η φυματίωση, καθώς και μια σειρά από οργανικές τοξίνες, όπως το δηλητήριο του φιδιού και το παραλυτικό δηλητήριο των οστρακοειδών. Ανέπτυξε δηλητήρια που σκόπευαν να σκοτώσουν τον Κουβανό ηγέτη, Φιντέλ Κάστρο, και τον ηγέτη του Κονγκό, Πατρίς Λουμούμπα.

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, το δημόσιο προφίλ του Fort Detrick προκαλούσε αμηχανία. Κανείς δεν ήξερε ότι η CIA δημιούργησε δηλητήρια εκεί, αλλά ο ρόλος της βάσης ως κύριου κέντρου της χώρας για την έρευνα στον βιολογικό πόλεμο έγινε όλο και πιο εμφανής. Από τα μέσα του 1959 έως τα μέσα του 1960, γινόντουσαν τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα διαδηλώσεις στην πύλη του. «Καμιά άμυνα δεν μπορεί να δικαιολογήσει το κακό της μαζικής καταστροφής και της ασθένειας», υποστήριζαν.

Το 1970 ο πρόεδρος Nixon διέταξε όλες τις κυβερνητικές υπηρεσίες να καταστρέψουν όλες τις βιολογικές τοξίνες που φυλάσσονταν εκεί Οι στρατιωτικοί επιστήμονες τον υπάκουσαν. Ο Gottlieb όμως δίσταζε. Είχε ξοδέψει χρόνια για να συγκεντρώσει αυτή τη θανατηφόρα φαρμακοποιία και δεν ήθελε να την καταστρέψει. Μετά από συνάντηση με τον διευθυντή της CIA, Richard Helms, απρόθυμα συμφώνησε ότι δεν είχε άλλη επιλογή.

Κατάφερε ωστόσο να διασώσει μία παρτίδα ενός εξαιρετικά ισχυρού δηλητήριου οστρακοειδών, που είναι γνωστό ως σαξιτοξίνη. Δύο κάνιστρα που περιείχαν σχεδόν 11 γραμμάρια σαξιτοξίνης - αρκετά για να σκοτώσουν 55.000 άτομα - βρίσκονταν στην αποθήκη του Gottlieb στο Fort Detrick. Μέχρι τη στιγμή που ανακαλύφθηκε και καταστράφηκε η σαξιτοξίνη το 1975, ο Gottlieb είχε συνταξιοδοτηθεί.

Ο Gottlieb ήταν ο ισχυρότερος άγνωστος Αμερικανός του 20ού αιώνα - εκτός αν υπήρχε και κάποιος άλλος που διενεργούσε βάναυσα πειράματα σε τρεις ηπείρους και είχε άδεια από την αμερικανική κυβέρνηση να σκοτώσει μαζικά πληθυσμούς.

Το Fort Detrick, η βάση του, εξακολουθεί μέχρι και σήμερα να κρύβει αναπάντεχες ιστορίες για την σκληρότητα που ξεκίνησε εκεί - μόλις 50 μίλια μακριά από το κέντρο της κυβέρνησης, - που κράτησε αυτές τις ιστορίες ως επτασφράγιστο μυστικό εδώ και δεκαετίες.

via