Ελληνική Αρχιτεκτονική Εταιρεία: Οι Καρυάτιδες θα κλαίνε με την αισθητική Λας Βέγκας

Mε ιδιαίτερα δηκτικό τρόπο αναφέρεται η Ελληνική Αρχιτεκτονική Εταιρεία στην πρόσφατη δημοσιοποίηση της πρότασης της αμερικάνικης εταιρείας Mohegan αναφορικά με τη δημιουργία κτιριακό συγκροτήματος με επίκεντρο το καζίνο στο Ελληνικό.
Ειδικότερα, στην ανακοίνωσή της η Ελληνική Αρχιτεκτονική Εταιρεία επισημαίνει:

«Η ΣΥΖΗΤΗΣΗ για τους έξι πύργους του Ελληνικού μεταφέρεται πλέον σε νέα επίπεδα: δεν αφορά μόνο την ορθότητα της ανέγερσης κτιρίων 150-200 μέτρων (μ.) ύψους και πληθώρας άλλων 50-70 μ. στην Ελλάδα και δη στο αττικό λεκανοπέδιο και το κατά πόσον αυτή είναι συμβατή με την κλίμακα και το πνεύμα του τόπου και τον πολιτισμό τον οποίο γέννησε, αλλά και τα μνημεία που μας κληροδότησε. Η συζήτηση αυτή, μετά τη δημοσιοποίηση της δεύτερης από τις αρχιτεκτονικές προτάσεις που κατατέθηκαν για τον ουρανοξύστη του καζίνου, ανάγεται τώρα σε άλλο πεδίο προβληματισμού, συνεπικουρούσας και της πρόσφατης Παγκόσμιας Ημέρας της Αρχιτεκτονικής: στο κατά πόσον δηλαδή μπορεί να γίνει ανεκτή η προσβολή της Ιστορίας μας και της παρακαταθήκης της με την πιθανότητα ανέγερσης ενός συγκροτήματος 200 μ., με το αυτιστικό αισθητικό ύφος του και τους συμβολισμούς τύπου Λας Βέγκας που υιοθετεί.

ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ για το δισυπόστατο κατασκεύασμα που αυτοαποκαλείται «Καρυάτιδες» χλευάζοντας με τη δυσπροσάρμοστη μορφή του τις αθάνατες μορφές του Ερεχθείου με το 100πλάσιο ύψος του αλλά και τη δική του επανερμηνεία του ιστορικού τους νοήματος. Oι πραγματικές Καρυάτιδες αυτή την φορά θα κλαίνε αλλά όχι πια για τη χαμένη αδελφή τους. Γιατί είναι αυτονόητο ότι και στο εσωτερικό του τεράστιου συγκροτήματος αναμένονται οι ανάλογες χωρικές εκπλήξεις, όπως εστιατόριο «Plato’s Symposium», χώροι δεξιώσεων «Dionyssos halls», πολυχώρος μόδας και καλλιστείων «Αphrodite’s Palace» κ.λπ. Ισως αυτό το δεύτερο επίπεδο προβληματισμού, που αναγκαστικά δημιουργείται από το κραυγαλέα αλλότριο έργο, θα αναδείξει πιο καθαρά το πού μπορεί να μας οδηγήσει η δική μας συνεχής απομάκρυνση από την πρωτογενή μας ταυτότητα. Και κινδυνεύει να αποτελέσει οδυνηρό μάθημα, με το ανάλογο τίμημα για τη γενικότερη κοινωνικά αδιάφορη και ανιστόρητη σύγχρονη κουλτούρα μας, που θα κληθούν να πληρώσουν οι επερχόμενοι, αν ποτέ κατανοήσουν τι θα έχει συμβεί.

ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ για τους λόγους αυτούς η άμεση κινητοποίηση όλων των πνευματικών και επιστημονικών δυνάμεων αυτού του τόπου για να αποφευχθεί η πρωτοφανής πραγματοποίηση γιγαντιαίων ξενόφερτων κατασκευών. Aυτές μπορούν στο μέλλον να αποτελέσουν εθνικό όνειδος σαν όψιμη εισαγωγή του διεθνώς εξαπλούμενου μεγαπολτού απανταχού του πλανήτη, μέσα από τον μύθο ενός δήθεν εκσυγχρονισμού για ένα υποτιθέμενο άλμα στο μέλλον. 

Μύθος που στην πραγματικότητα διατυπώθηκε 100 χρόνια πριν με θεωρητική αφετηρία τους τις προτάσεις του Le Corbusier για μια «Πόλη των 3 εκατομμυρίων» του 1922 με πύργους ύψους 60 ορόφων, το Plan Voisin του ιδίου με ισοϋψείς πύργους που θα καταλάμβαναν μέρος του ιστορικού κέντρου του Παρισιού μετά την κατεδάφιση του αν είχαν κτισθεί το 1925 και τη Ville Radieuse του 1930. (Αυτές οδήγησαν στη Χάρτα των Αθηνών που εξέδωσε το 1943, μετά το συνέδριο των CIAM στην Αθήνα το 1933, και που λειτούργησε ως Ευαγγέλιο της μεταπολεμικής πολεοδομίας, προτείνοντας μεταξύ άλλων τη δημιουργία ψηλών κτιρίων σε μεγάλες αποστάσεις μέσα σε πάρκο και τη ζωνοποίηση των τριών κτιριακών χρήσεων δηλαδή κατοικίας, εργασίας και αναψυχής.) Μετά από τα παραπάνω θα πρέπει επί πλέον να τονιστεί (καταληκτικά) ότι αν ακολουθήσουμε τη διαδρομή που έχει μέχρι τώρα χαραχτεί για το Ελληνικό και τα ύψη των επίσης 60 ορόφων που έχουν θεσπιστεί θα ανοίξουμε αναπόδραστα τον ασκό του Αιόλου και τις σχετικές ορέξεις για τον γενικότερο «εκσυγχρονισμό» της Αθήνας και όχι μόνο.


ΟΦΕΙΛΟΥΜΕ δε να υπογραμμίσουμε καταληκτικά ότι τα 200 μ. των νέων κατασκευών δεν συγκρίνονται με τα 150 μ. που είναι το υψόμετρο του αετώματος του Παρθενώνα από τη θάλασσα όπως τούτο τέθηκε από το ΚΑΣ, διότι το πραγματικό μέσο «αντιληπτικό» ύψος του μνημείου προκύπτει από το ύψος του βράχου 30-40 μ. από τη ρίζα του με επιπλέον 15 μ. που είναι το ύψος του Ναού, ο οποίος καταλαμβάνει μικρό μόνο μέρος της βάσης του ως προς την οποία βρίσκεται σε υποχώρηση. Τούτο σημαίνει ότι τα φαραωνικά ύψη των 150-200 μ. πρέπει να συγκριθούν με τα 45-55 μ. το πολύ του συνόλου του μνημείου που αποτελεί έκφραση ενός άλλου πολιτισμού. 

Η Ελληνική Αρχιτεκτονική Εταιρεία (έτος ιδρύσεως 1946) εκφράζει τη βαθιά της λύπη γι’ αυτές τις εξελίξεις που αφορούν τον τελευταίο «θησαυρό» της αττικής γης ανυπολόγιστης υλικής, πολεοδομικής, ιστορικής και συμβολικής αξίας, αλλά και το κορυφαίο μνημείο της Ιστορίας του Δυτικού πολιτισμού. Δηλώνει παράλληλα ότι στο πλαίσιο των δυνάμεών της προτίθεται να συμβάλλει στην αφύπνιση της κοινής γνώμης και της πολιτείας για την επανεξέταση αυτών των επικίνδυνων και πολλαπλά ζημιογόνων πρωτοβουλιών και σχεδιασμών με κύριο στόχο την αποκατάσταση της σχέσης του προγράμματος ανάπτυξης του έργου με το φυσικό, ιστορικό και κοινωνικό περιβάλλον υποδοχής του και χωρίς να απολεσθεί η οικονομική του απόδοση και η επενδυτική του ελκυστικότητα».

via