"Τώρα είμαστε εντελώς παγιδευμένοι..."

Μάρθα Κίσκιλα

Η πανταχού παρούσα παρακολούθηση δισεκατομμυρίων ανθρώπων από τη Google και το Facebook θέτει μια συστημική απειλή για τα ανθρώπινα δικαιώματα, προειδοποίησε η Διεθνής Αμνηστία σε νέα έκθεση, ζητώντας ριζική αλλαγή του βασικού επιχειρησιακού μοντέλου των τεχνολογικών γιγάντων.

Το μοντέλο επιτήρησης αυτών των κολοσσών είναι εγγενώς ασυμβίβαστο με το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή και αποτελεί συστημική απειλή για μια σειρά άλλων δικαιωμάτων, όπως η ελευθερία της γνώμης και της έκφρασης, η ελευθερία σκέψης και το δικαίωμα στην ισότητα και της μη διάκρισης.

«Η Google και το Facebook κυριαρχούν στη σύγχρονη ζωή μας, καθώς συγκεντρώνουν τεράστια δύναμη στον ψηφιακό κόσμο, συλλέγοντας τα προσωπικά δεδομένα δισεκατομμυρίων ανθρώπων. Ο ύπουλος έλεγχός τους για την ψηφιακή μας ζωή υπονομεύει την ίδια την ουσία της ιδιωτικής ζωής και είναι μία από τις καθοριστικές προκλήσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων της εποχής μας», δήλωσε ο Kumi Naidoo, Γενικός Γραμματέας της Διεθνούς Αμνηστίας.

«Προκειμένου να προστατευθούν οι βασικές μας ανθρώπινες αξίες στην ψηφιακή εποχή -η αξιοπρέπεια, η αυτονομία, η ιδιωτικότητα- πρέπει να γίνει μια ριζική αναθεώρηση του τρόπου λειτουργίας των μεγάλων τεχνολογικών εταιριών και να μετακινηθούμε σε ένα διαδίκτυο που θα έχει πυρήνα τα ανθρώπινα δικαιώματα», πρόσθεσε.

Η Google και το Facebook έχουν εδραιώσει την κυριαρχία τους πάνω στα πρωταρχικά κανάλια, στα οποία ο περισσότερος κόσμος -εκτός της Κίνας- βασίζεται για να καταλάβει τα δικαιώματά του online. Οι διάφορες πλατφόρμες που έχουν οι χρήστες -όπως το Facebook, το Instagram, η Αναζήτηση Google, το YouTube και το WhatsApp- διευκολύνουν τους τρόπους με τους οποίους οι άνθρωποι αναζητούν και μοιράζονται πληροφορίες, συμμετέχουν σε συζητήσεις, αλλά και σε κοινωνικά θέματα. Παράλληλα, το Android της Google υποστηρίζει τα περισσότερα από τα smartphones του κόσμου.

Ενώ άλλες μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες, όπως η Apple, η Amazon και η Microsoft, έχουν συγκεντρώσει σημαντική ισχύ σε άλλους τομείς, οι πλατφόρμες που ανήκουν στο Facebook και στο Google έχουν γίνει θεμελιώδεις για το πώς οι άνθρωποι εμπλέκονται και αλληλεπιδρούν μεταξύ τους.

Οι τεχνολογικοί γίγαντες προσφέρουν αυτές τις υπηρεσίες σε δισεκατομμύρια άτομα, χωρίς να χρεώνουν τους χρήστες με τέλη. Αντίθετα, τα άτομα πληρώνουν για τις υπηρεσίες με τα προσωπικά τους δεδομένα, παρακολουθώντας συνεχώς τον ιστό και άλλο κόσμο, για παράδειγμα, μέσω συνδεδεμένων συσκευών.

«Το διαδίκτυο είναι ζωτικής σημασίας για τους πολίτες να απολαμβάνουν πολλά από τα δικαιώματά τους, αλλά δισεκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν ουσιαστική επιλογή από το να έχουν πρόσβαση σε αυτό το δημόσιο χώρο υπό όρους υπαγόμενους από το Facebook και τη Google», δήλωσε ο Kumi Naidoo. «Ακόμα χειρότερα τώρα είμαστε εντελώς παγιδευμένοι. Είτε πρέπει να δεχτούμε αυτό το διαδεδομένο μηχανισμό επιτήρησης, όπου τα δεδομένα μας μπορούν εύκολα να χρησιμοποιηθούν εναντίον μας για να μας χειριστούν και να μας επηρεάσουν, είτε να παραιτηθούμε από τα οφέλη του ψηφιακού κόσμου. Αυτό δεν μπορεί ποτέ να είναι μια νόμιμη επιλογή. Πρέπει να διεκδικήσουμε αυτά που θέλουμε, ώστε να μπορέσουμε να συμμετάσχουμε χωρίς να καταχραστούν τα δικαιώματά μας», πρόσθεσε.

Αυτή η εξαγωγή και ανάλυση των προσωπικών δεδομένων των ανθρώπων σε μια τόσο πρωτοφανή κλίμακα είναι ασυμβίβαστη με κάθε στοιχείο του δικαιώματος στην ιδιωτική ζωή, συμπεριλαμβανομένης της ελευθερίας από την εισβολή στην ιδιωτική μας ζωή, του δικαιώματος ελέγχου των πληροφοριών για τον εαυτό μας και του δικαιώματος σε έναν χώρο στον οποίο μπορούμε να εκφράσουμε ελεύθερα την ταυτότητά μας.

Αλγόριθμοι εκμετάλλευσης

Οι πλατφόρμες της Google και του Facebook υποστηρίζονται από αλγοριθμικά συστήματα που επεξεργάζονται τεράστιους όγκους δεδομένων για να συναγάγουν απίστευτα λεπτομερή χαρακτηριστικά για τους ανθρώπους και να διαμορφώσουν την εμπειρία τους στο διαδίκτυο. Οι διαφημιστές πληρώνουν στη συνέχεια το Facebook και τη Google για να είναι σε θέση να στέλνουν στοχευμένες διαφημίσεις και μηνύματα στους χρήστες.

Το σκάνδαλο Cambridge Analytica έδειξε πόσο εύκολα μπορούν να καταστρατηγηθούν τα δεδομένα των ανθρώπων με απρόβλεπτο τρόπο, με σκοπό τον χειρισμό και τον επηρεασμό τους.

«Έχουμε ήδη δει ότι τα στοιχεία της Google και του Facebook για τη διαφήμιση είναι ένα ισχυρό όπλο σε λάθος χέρια. Όχι μόνο μπορεί να καταστρατηγηθεί για πολιτικούς σκοπούς, με δυνητικά καταστροφικές συνέπειες για την κοινωνία, αλλά επιτρέπει κάθε είδους νέες τακτικές εκμετάλλευσης, όπως η κατάχρηση ευάλωτων ανθρώπων που πάσχουν από ασθένειες, ψυχιατρικά προβλήμτα ή εθισμούς. Επειδή αυτές οι διαφημίσεις είναι προσαρμοσμένες σε εμάς ως άτομα, είναι “κρυμμένες” από το δημόσιο έλεγχο», επισήμανε ο Kumi Naidoo.

Ένα νέο διαδίκτυο

Οι κυβερνήσεις πρέπει να αναλάβουν επειγόντως δράση για την αναθεώρηση του επιχειρησιακού μοντέλου που βασίζεται στην εποπτεία και να μας προστατεύσουν από τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, μεταξύ άλλων μέσω της επιβολής ισχυρών νόμων περί προστασίας δεδομένων σύμφωνα με το δίκαιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Ως πρώτο βήμα, οι κυβερνήσεις πρέπει να θεσπίσουν νόμους για να διασφαλίσουν ότι οι εταιρείες θα εμποδιστούν να κάνουν την πρόσβαση στην υπηρεσία τους υπό τον όρο ότι τα άτομα «συναινούν» στη συλλογή, επεξεργασία ή κοινή χρήση των προσωπικών τους δεδομένων για μάρκετινγκ ή διαφήμιση. Εταιρείες όπως η Google και το Facebook έχουν επίσης την ευθύνη να σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα όπου και αν λειτουργούν.

«Το Facebook και η Google δεν πρέπει να επιτρέπεται να υπαγορεύουν τον τρόπο με τον οποίο ζούμε στο διαδίκτυο. Αυτές οι εταιρείες επέλεξαν ένα συγκεκριμένο μοντέλο εποπτείας-επιχειρηματικότητας το οποίο επηρεάζει την ιδιωτική ζωή, την ελευθερία έκφρασης και άλλα ανθρώπινα δικαιώματα. Τώρα ήρθε η ώρα να ανακτήσουμε αυτόν τον ζωτικό δημόσιο χώρο για όλους, παρά για μερικές ισχυρές εταιρείες στη Silicon Valley», κατέληξε ο Naidoo.

Το Facebook αντέδρασε καταγγέλλοντας τις ανακρίβειες της έκθεσης. «Το οικονομικό μοντέλο του Facebook δεν βασίζεται, όπως υπονοεί η έκθεσή σας, στη συλλογή των προσωπικών στοιχείων των ανθρώπων», απάντησε η εταιρεία. «Όπως αναφέρετε σωστά δεν πουλάμε τα δεδομένα, πουλάμε διαφημίσεις». Από την μεριά της η Google δεν έχει αντιδράσει στην έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας.

Πηγή: tvxs.gr

via