Έκζεμα: Μήπως η αιτία είναι ψυχοσωματική;

Μία από τις συχνές δερματολογικές ψυχοσωματικές διαταραχές είναι το ιδιοπαθές έκζεμα, που εκδηλώνεται με ερυθρότητα και κνησμό.
Το έκζεμα πολύ απλά είναι μία πάθηση του δέρματος, με κύρια συμπτώματα, ερυθρότητα και τον έντονο πολλές φορές κνησμό.

Το έκζεμα, μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε μέρος του σώματος χωρίς φανερή αιτία, συνοδεύεται συνήθως από μία ανάγκη για ξύσιμο δυσανάλογη προς την σπουδαιότητα της δερματικής παθολογίας.

Βασική αιτία δημιουργίας του εκζέματος (όπως και άλλων ψυχοσωματικών συμπτωμάτων) είναι το άγχος, το στρες η ψυχική πίεση που δεν εκδηλώνονται και δεν αντιμετωπίζονται. Καταπιεσμένα συναισθήματα, απωθημένες σκέψεις, που βρίσκονται καλά κρυμμένα στο ασυνείδητο γιατί δεν έχουμε τη δύναμη να τα αντιμετωπίσουμε, βρίσκουνε τρόπο έκφρασης μέσα από το σώμα. Με τον τρόπο αυτό, μέσω του συμπτώματος εξακολουθούν να μας υπενθυμίζουν την παρουσία τους και να κάνουν ακόμη πιο ισχυρή την ύπαρξη τους μέσα μας.

Τα άτομα που πάσχουν από την διαταραχή αυτή χαρακτηρίζονται από ένα κράμα επιδειξιομανίας, ενοχής και μαζοχισμού, η οποία συνοδεύεται από μία βαθιά επιθυμία να γίνουν αντικείμενα σωματικών εκδηλώσεων αγάπης. Υπάρχει μέσα στα άτομα αυτά μία διαρκής νοσταλγία για την επαφή που αφήνει στο δέρμα το χάδι και το σφίξιμο μιας στοργικής μητέρας.

Το έκζεμα τους επιτρέπει να φανερώσουν την ανάγκη τους για μία τέτοια στοργική επαφή, για την οποία αισθάνονται ένα είδος ενοχής. Καθώς φοβούνται ότι η ομολογία τους θα τους προκαλούσε τη δυσαρέσκεια της ψυχρής μητέρας που επιζεί στο ασυνείδητό τους.

Από την άλλη μεριά, η ηδονή που προκαλείται από το ξύσιμο της εκζεματικής επιφάνειας, ενώ δεν μπορεί να κορέσει την ανάγκη αυτής της στοργής, επιδεινώνει την κατάσταση του ατόμου και ταυτόχρονα αποκτά έναν μαζοχιστικό χαρακτήρα.

Αναφερόμενοι στο έκζεμα ως ψυχοσωματικό φαινόμενο, το οποίο ενδέχεται να αφορά όχι μόνο έναν ενήλικα, αλλά και ένα παιδί, σκοντάφτει κανείς σε δυο υφάλους: Σε αυτόν που επεκτείνεται σε μια υπερβολή του όρου ψυχοσωματικό και στον οποίον περιλαμβάνονται διαταραχές οι πλέον άμεσα συνδεδεμένες στο πεδίο μιας αρρώστιας με έναν παράγοντα ψυχολογικό, αιτιατό ή αντιδραστικό, δηλαδή, μέσα σε μια αιτία πραγματική ή σε μια εκφρασμένη σωματικά αντίδραση. Αυτή η θέση κινδυνεύει να δώσει μέσα από την προέκτασή της όλο το περιεχόμενο αυτής της ίδιας της έννοιας της ψυχοσωματικής διαταραχής.

Όμως στα παιδιά το έκζεμα ως ψυχοσωματική διαταραχή έχει έναν «ειδικό χαρακτήρα» συνδεδεμένο με τη διαδικασία της ωρίμανσης και της ανάπτυξης.

Βέβαια, είτε πρόκειται για ενήλικα είτε για παιδί, είναι πολύ σημαντικό πριν προβούμε στο συμπέρασμα ότι το έκζεμα οφείλεται σε ψυχοσωματικό διαταραχή, θα πρέπει να είμαστε, με την καθοδήγηση δερματολόγου, απολύτως σίγουροι ότι δεν υπάρχει καμία οργανική αιτία.

Αν δεν υπάρχει οργανική αιτία, η ψυχανάλυση ενδείκνυνται για την αντιμετώπισή του. Μέσα από την ψυχανάλυση αναδύεται η βαθύτερη αιτία που κρύβεται πίσω από το σύμπτωμα.

via