Ο ρόλος του Σωτήρα

Στη ζωή μας τυχαίνει να υιοθετούμε διάφορους ρόλους σύμφωνα με τις εκάστοτε συνθήκες που βρισκόμαστε και σύμφωνα με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε. Ένας ρόλος όμως, όταν παγιώνεται, δεν εναλλάσσεται από άλλους και γίνεται αντιπροσωπευτικός της συμπεριφοράς μας τότε μπορεί να εγείρει προβληματικές σχέσεις και καταστάσεις.

Ο ρόλος του Σωτήρα είναι ένας ρόλος που αναλαμβάνουν κάποια άτομα τα οποία λόγω προσωπικών βιωμάτων και χαρακτηριστικών προσωπικότητας εμπλέκονται υπερβολικά με καταστάσεις και με ανθρώπους που χρειάζονται μονίμως βοήθεια, που βρίσκονται σε δύσκολη θέση, που υποφέρουν πραγματικά ή κατά φαντασίαν.

Ο υπερβάλλον ζήλος που επιδεικνύει ο Σωτήρας για την επίλυση των προβλημάτων των άλλων και η κατ εξακολούθηση υπερβάλλουσα παροχή βοήθειας, είναι το στοιχείο εκείνο που τον διαφοροποιεί από κάποιον που απλά παρέχει εθελοντική βοήθεια. Στον Σωτήρα ο ρόλος ταυτίζεται με αυτόν του Διασώστη. Βασίζεται σε ένα προσωπικό στοίχημα που πρέπει με κάθε τρόπο να κερδηθεί, μια και ο Σωτήρας πάντα γνωρίζει τι ακριβώς χρειάζεται ο άλλος και ποια είναι η καλύτερη λύση για κάθε πρόβλημα.

Πολλές φορές ο Σωτήρας είναι αυτόκλητος και με φαινομενική πρόθεση να «θυσιαστεί» προκειμένου να σωθεί ο άλλος ή οι άλλοι.

Σωτήρες πολλές φορές γίνονται τα άτομα που από την παιδική τους ηλικία κλήθηκαν να υπηρετήσουν ρόλο γονέα σε οικογένειες όπου ήταν απών κυριολεκτικά ή μεταφορικά ο ένας ή και οι δύο γονείς ή παιδιά που υπερφορτώθηκαν ευθύνες που δεν αντιστοιχούσαν στην ηλικία τους.

Επίσης το ρόλο του Σωτήρα υιοθετούν άτομα τα οποία δεν έλαβαν στην παιδική τους ηλικία την φροντίδα την αγάπη ή την αναγνώριση από τους σημαντικούς άλλους. Ο Σωτήρας έχει την ανάγκη να αναγνωριστεί και να αγαπηθεί.

Έτσι, σκοπός του Σωτήρα είναι να απαλλάξει το άτομο που υποφέρει από τα προβλήματα του, να του αλλάξει θεώρηση ζωής ή ακόμη και συμπεριφορά προκειμένου να το σώσει.

Η «παγίδα» βρίσκεται στο ότι ο Σωτήρας συνήθως δεν ακούει το αίτημα ή την ανάγκη του άλλου χρησιμοποιεί το δικό του αξιακό σύστημα για το τι είναι ορθό και ωφέλιμο για τον άλλον, γνωρίζει εκ των προτέρων το τι ο καθένας χρειάζεται.

Κατά την Γνωστική Αναλυτική Ψυχοθεραπεία οι άνθρωποι έχουν την τάση να κάνουν συμπληρωματικές σχέσεις, υιοθετώντας αμοιβαίους ρόλους όπως λέγονται. Έτσι και ο Σωτήρας ψάχνει συνήθως και κατ' επέκταση έλκεται και συνάπτει σχέσεις, ερωτικές ή διαπροσωπικές με ανθρώπους που αντιμετωπίζουν συνεχώς προβλήματα ή κουβαλάνε προβλήματα από προηγούμενες σχέσεις και οι οποίοι συνήθως δεν έχουν καμία διάθεση ανταπόδοσης ή προσφοράς.

Ο σωτήρας χρησιμοποιεί πολλούς τρόπους για να πείσει. Είναι ειδικός σε θέματα ζωής, ενδύεται το ρόλο του ειδήμονα και του δασκάλου, έχει σαν σημαία του, την άνευ όρων αγάπη, το υπερβολικό νοιάξιμο, την υπερβολική παροχή αγαθών και φροντίδας.

Κι επειδή ο ρόλος είναι όπως είπαμε συμπληρωματικός και αμοιβαίος, πάντα υπάρχουν άτομα που έλκονται από τον Σωτήρα για τους δικούς τους πάλι λόγους. Όπως η ελλιπής φροντίδας από τους γονείς, η αμφισβήτηση της προσωπικής αξίας, η έλλειψη αυτοπεποίθησης και σιγουριάς για το πόσο μπορούν να τα καταφέρουν μόνοι τους.

Ο ρόλος του Σωτήρα μπορεί να ενδύεται τη στολή του Σούπερ Ήρωα ή τη στολή του ιεραπόστολου και της Μαρίας Τερέζας. Όπως και να είναι όμως δημιουργεί σχέση υποτέλειας και εξουσίας μια και αυτός που σώζει παρουσιάζεται πως έχει τα φυσικά ψυχικά ή σωματικά γνωρίσματα που τον καθιστούν πιο άξιο και αποτελεσματικό από τους άλλους.

Ο Σωτήρας περιμένει αναγνώριση και επευφημία όταν το πρόβλημα του άλλου επιτέλους λυθεί. Πολλές φορές όμως εισπράττει «αχαριστία». Μια και οι άνθρωποι έχουν την τάση να αποδίδουν τις επιτυχίες τους στον εαυτό τους και τις αποτυχίες τους στους άλλους. Έτσι ο Σωτήρας ματαιώνεται και ψάχνει το επόμενο καταπονημένο, δυστυχισμένο πλάσμα που πιθανόν χρειάζεται τη φροντίδα του και από το οποίο πιθανόν θα εισπράξει την αναγνώριση του.

Επιπλέον αυτοί που πάντα προσκολλούνται ή συνάπτουν σχέσεις με επίδοξους Σωτήρες σύντομα τους απομυθοποιούν όταν το πρόβλημα τους σταματήσει να υφίσταται και αναζητούν κάποιον άλλον στην επόμενη δυσκολία που θα αντιμετωπίζουν.

Στην ουσία αυτές οι σχέσεις συντηρούνται από τους αμοιβαίους ρόλους του Σωτήρα και του «Εξαρτημένου» και υφίστανται όσο υφίσταται το πρόβλημα. Ταυτόχρονα ενέχουν και μια κυκλικότητα που εγκλωβίζει τα άτομα, δεν τα απελευθερώνει και στην ουσία δεν βοηθά καμία από τις δύο πλευρές.

πηγή