Η απάντηση στο νέο ολοκληρωτισμό

 

Του Γιώργου Χ. Παπασωτηρίου

Νέες τεχνολογίες, νέοι τρόποι επικοινωνίας, ναρκισσισμός (όπως λέγεται σήμερα ο υπερ-ατομικισμός και η υπερτροφία του Εγώ), πλήρης έλεγχος των προσωπικών δεδομένων (data), διαμόρφωση όχι μόνο των αναγκών αλλά και των προσωπικών πεποιθήσεων, ο κατασκοπευτικός καπιταλισμός σε πλήρη ανάπτυξη, φόβος και αστυνομοκρατία για ό,τι διαφεύγει, για ό,τι εξακολουθεί να παραμένει κριτικό. Τη θέση του κριτικού, σκεπτόμενου και δημοκρατικού πολίτη, καταλαμβάνει το φοβισμένο και καθηλωμένο άτομο. 

Τη θέση του δημιουργού παίρνει το άτομο-εξάρτημα της μηχανής, ο άσκεφτος, χαρούμενος "δούλος", για τον οποίο το νόημα της ζωής είναι η διαρκής προσπάθεια τεχνητών εκκρίσεων ορμονών χαράς και ηδονής. Η εξάρτηση της ανθρώπινης ύπαρξης από τις νέες τεχνολογίες αυξάνεται ολοένα και περισσότερο και τείνει να συμβεί αυτό που πρόεβλεψε η Χάνα Άρεντ όταν έλεγε πως αν η γνώση διαχωριστεί από την κριτική σκέψη τότε ο άνθρωπος κινδυνεύει να γίνει δούλος των δημιουργημάτων του.

Η πολιτική πλέον δεν είναι παρά μία μετα-πολιτική, η οποία δεν έχει καμία σχέση με την πολιτική, αφού αποσκοπεί στη σύμπραξη όχι κριτικών πολιτών αλλά φοβισμένων ανθρώπων, τρομαγμένων ψηφοφόρων που χειραγωγούνται μέσω του φοβερού μηχανισμού των νέων μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Ο φόβος έχει καταστεί η βάση της μεταπολιτικής: φόβος των μεταναστών, φόβος της εγκληματικότητας, φόβος της ανεργίας, φόβος του λουκέτου, φόβος των νέων, των ομοφυλόφιλων, των αλλόφυλων, των αλλόθρησκων, φόβος των άλλων και του άλλου, του διαφορετικού, φόβος όλων για όλους. Ο φόβος είναι πλέον βασικό στοιχείο της κοινωνικής συνοχής. 

Το μίσος είναι που (ετερο)καθορίζει και δημιουργεί χαρακτήρα και ταυτότητα, όχι η αγάπη και η αλληλεγγύη. Κου Κλουξ Κλαν παντού. Κοινωνία του φόβου και του τρόμου. Μία τρομοκρατική κοινωνία που τρομοκρατεί και τρομοκρατείται. Κοινωνία «νοικοκυραίων κυρ-Παντελήδων». Αυτή είναι η κοινωνία της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης στην εποχή της μετάβασης στη ρομποτική εποχή. Μια κοινωνία που οδηγείται σε νέους "εμφυλίους των κάτω", σε έναν νέο ολοκληρωτισμό. Οι ΗΠΑ είναι το πιο πρόσφατο τρανταχτό παράδειγμα.

Μία πραγματικά δημοκρατική πολιτική απάντηση εστιάζει στην προαγωγή της γνώσης και της κριτικής σκέψης, στην κριτική συνείδηση και τη διαρκή επιλογή εναλλακτικών λύσεων, στην καταγραφή της θεωρίας μαζί με ό,τι αντιστέκεται, στην ενίσχυση της πεποίθησης για τη δυνατότητα δημιουργίας μιας μη καταπιεστικής ανθρώπινης κοινότητας, μιας κοινωνίας όχι των ανισοτήτων, όχι του ελέγχου, του φόβου και του μίσους, αλλά της αγωνιστικής αλληλεγγύης και της αγαπητικής συνύπαρξης. Όπου αγάπη δε θα σημαίνει κένωση από Εγώ, αλλά εκχώρηση χώρου για τον Άλλο και τους άλλους, δηλαδή μια νέα κουλτούρα του Εμείς. 

Γιατί, όπως έλεγε ο Alain Badiou, «…η αγάπη δεν είναι σύμβαση μεταξύ δύο ναρκισσιστών. Είναι μια κατασκευή που αναγκάζει τους συμμετέχοντες να ξεπεράσουν τον ναρκισσισμό.  Για να διαρκέσει η αγάπη κάποιος πρέπει να επανεφεύρει τον εαυτό του... Απαιτεί δουλειά... Η αγάπη είναι τόσο συνάντηση όσο και κατασκευή. Είναι ένα σχέδιο συν-κατασκευής. Είναι η γέννηση της συν-δυνατότητας.  Είναι μια διαδικασία αλήθειας». Αυτή η αγάπη αναπτύσσεται από τους μικρούς διαπροσωπικούς πυρήνες μέχρι τις ευρύτερες κοινωνικές συλλογικότητες, εκεί όπου ο αγώνας για μία κοινωνία χωρίς αδικημένους και απόκληρους είναι κοινός, εκεί όπου ο παθολογικός ναρκισσισμός δεν έχει θέση, εκεί όπου βιώνεται η ασύγκριτη χαρά ενός κόσμου που ξέρει να μοιράζεται...

Πηγή: artinews.gr

via