Τι να κάνουμε;

 

Tου Απόστολου Αποστόλου

Η καινούργια εποχή φέρνει μαζί της το ανυπεράσπιστο των πολιτών, την εξορία της πατρίδας, την αυθάδεια και τη διαταγή, τη θητεία της υποταγής, την απάτη που βλασταίνει σε κάθε πολιτική διαχείριση, την αγιοποίηση της κακουργίας, την αναθεώρηση της ιστορίας.

Με άλλα λόγια η καινούργια εποχή γίνεται η λοκομοτίβα της τεχνοεπιστημονικής απόκλισης τόσο της φυσικής όσο και ανθρωπολογικής έκφρασης και ανεβαίνει την κλίμακα της μεταμόρφωσης που κλωνοποιεί κάθε αξία και την καθιστά εγχυμένη μορφή στην υποτέλεια.

Όλα τα προβλήματα γίνονται μια αξεδιάλυτη μάζα διαπλοκών και οδηγούνται σε συνιστωτικές προκείμενες ή καλύτερα σε μια καταπτωτική ορμή της ακτινοβολίας του κενού.

Τίποτε δε λύνεται, τίποτε δεν οδηγείται σε προσέγγιση, όλα τα ζητήματα δορυφοριοποιούνται ως δυνητική απειλή δίχως τέλος και όλα πηγαίνουν πέρα από κάθε αρχή και μετά από κάθε τέλος.

Τα προβλήματα πλέον δε συμφιλιώνονται κυκλοφορούν ως ερτζιανές διακλαδώσεις σε μια τροχιακή κατεύθυνση, ως ουρανομήκεις φόβοι και πλήττουν με τη τοξικότητά τους πρόσωπα, θεσμούς, δομές, εξελίξεις.

Το 1901-1902 ο Λένιν έγραψε το βιβλίο "Τι να κάνουμε;" σε μια περίοδο έντονων αντιπαραθέσεων με την σοσιαλδημοκρατία, υπήρξε ένα έργο επιστημονικού κομμουνισμού. Ο τίτλος όμως κρατάει ακόμη ως διαδικασία ερωτηματοθεσίας για το τι θα πρέπει να διεκδικήσουμε ως πρόταση στα ζητήματα που μας περικυκλώνουν.

Τι να κάνουμε λοιπόν σε μια εποχή όπου η ελευθερία και η τύχη εξαργυρώνονται, η πρώτη σε απολυτοποιημένη καταπίεση και η δεύτερη σε γενικευμένη ατυχία;

Μια και μόνο οδός υπάρχει η προοπτική της επιστροφής στους γεωμετρημένους τόπους της διεκδίκησης ενός ψηλαφητού νοήματος και όχι μιας νοηματοφάνειας που βουλιάζει στη σύμβαση ενός εξαγορασμένου μέλλοντος.

Το μέλλον όμως δε το εξαγοράζεις από τα αφεντικά, αλλά το κτίζεις με τη θέλησή σου, δε γίνεται προφητεία που στάζει από λόγια δημίων, ούτε αφήνεται στο σκοτάδι των τυφλών μελλοντολόγων της επιστημονικής μονομέρειας, αλλά αποτελεί ψυχική χωρητικότητα και αναζήτηση στη θεμιτή επινόηση.

Στο ερώτημα τι να κάνουμε, το πρώτο που οφείλουμε είναι να αρνηθούμε τα συμβάντα τα οποία δεν παράγονται σε επίπεδο γεγονότων αλλά πρόκειται για σπασμούς της πραγματικής απώλειας των γεγονότων.

Δείτε για παράδειγμα το θόρυβο των δηλώσεων του Μπογδάνου, πως κάλυψε απόψεις που μιλούσαν για θανάτους από τα εμβόλια. Δείτε τις φωνασκίες των διακηρύξεων των Αθηνών για την Ερω-Μεσογειακή Ένωση πως καλύπτουν τα ουσιώδη προβλήματα της ραγδαίας αύξησης του κόστους ενέργειας, πρώτων υλών, τροφίμων, κλπ.

Στο ερώτημα τι κάνουμε, ας αρνηθούμε να είμαστε ναρθηκοφόροι (όπως θα έλεγε ο Πλάτων) στο τελετουργικό του τέλους της ιστορίας, του τέλους του νοήματος, του τέλους της πράξης.

Να απορρίψουμε τους μηχανισμούς που θέλουν να είμαστε "καπτιβατόροι" (αιχμάλωτοι) των έτοιμων συνταγών, γιατί ο άνθρωπος δεν είναι ένα επιβαλλόμενο καθήκον, ούτε μια τιμωρία, ο άνθρωπος έρχεται από τη δράση και πάει στην ελευθερία.

Να σταματήσουμε να είμαστε ζωντανοί στην ψευδαίσθηση και να πέφτουμε στην παγίδα μιας σκέψης ευτελούς, άνευρης και υποθηκευμένης σε παροξυσμούς σκοπών.

Να υπάρχουμε για να διατηρούμε μια μνήμη ανοιχτή στην αναπνοή της αξιοπρέπειας και της ελευθερίας.

Να αποστασιοποιηθούμε από τα σύνορα της φέϊκ πραγματικότητας που βάζουν τα παραδοσιακά κόμματα και οι κομαντάντες εξωκοινοβουλευτικοί ψηφοεπιβήτορες προστάτες που προαλείφονται για ισόβιοι νεοεξουσιαστές και να μπούμε στην έλξη της αναθέρμανσης όλων των διακυβευμάτων.

Δηλαδή, ας υποψιαστούμε ότι τα όνειρα της νέας τάξης έρχονται μέσα από κονσέρβες που θα χρησιμοποιηθεί και το περιεχόμενό τους και το περιτύλιγμά τους, ποικιλοτρόπως και ας ψυχανεμιστούμε ότι το τελειωμένο μιλάει πάντα για επιλογές και διαφορές που δεν είναι τίποτα άλλο από επιθανάτιες διαδρομές.

Ας αποποιηθούμε τα ειδοποιητικά μηνύματα και τους πολιτικούς κόμβους με τις επιλογές του τύπου: Ή συνθηκολόγηση που αποτελεί πρόοδο και εξέλιξη, ή άρνηση και περιθωριοποίηση. Θυμήσου όμως αυτό που έλεγε ο ποιητής "ποτέ και πουθενά χωρίς ΔΕΝ".

Στο άνοιγμα του δυνητικού κόσμου όπου όλα γίνονται μια έξαρση ατυχήματος, τι Μητσοτάκης, τι Τσίπρας, τι Γεννηματά, τι Γιάν(ν), τι Γενικός Γραμματέας του σφυροδρέπανου, όλοι αποτελούν ένα ατύχημα της ιστορίας, συμβάντα "μέσα στην αυτοκινούμενη ζωή εκείνου που είναι νεκρό" καθώς θα έλεγε ο Χέγκελ.

Το ίδιο το ερώτημα "τι να κάνουμε;" βρίσκει απάντηση μόνο στις συνειδήσεις που παραμένουν ακόμη ζωντανές.

Απόστολος Αποστόλου. Καθηγητής φιλοσοφίας.

πηγή