1821- 2022: 201 χρόνια χαράτσι

Ζει και βασιλεύει έως σήμερα η λογική του εξαιρετικά άδικού όσο και εξευτελιστικού φόρου που είχε επιβληθεί στους Έλληνες επί Τουρκοκρατίας.

Του Δημήτρη Κωστάκου 

Από τις περίπου 730 λέξεις που όπως εκτιμούν οι ειδικοί έμειναν στη γλώσσα μας ως κληρονομιά της Τουρκοκρατίας, σίγουρα μία δημιουργεί την τάση σε πολλούς να κλειδωθούν στο μπάνιο όπου θα κλάψουν σε εμβρυακή στάση: Χαράτσι.

Όχι μόνο γιατί πρόκειται για έναν εξαιρετικά άδικο όσο και εξευτελιστικό φόρο που είχε επιβληθεί στους Έλληνες, αλλά κυρίως γιατί η λογική (;) φορολόγησης του τότε, ζει και βασιλεύει έως σήμερα. Άδικοι φόροι, τόσο επώδυνοι ώστε να δυσκολεύουν τους οικονομικά ευάλωτους (που πλέον είναι πολλοί) και τόσο ανεπαρκείς, ώστε η εκάστοτε κυβέρνηση να αισθάνεται δικαιωμένη για τις ελάχιστες έως ανύπαρκτες κρατικές παροχές.

Την τελευταία δεκαετία, μάλιστα, οι Έλληνες κατάντησαν να πληρώνουν ενοίκιο για την ήδη (πολυ)φορολογημένη κατοικία τους (ΕΝΦΙΑ, τον λένε), ενώ εδώ και αρκετά χρόνια η έμμεση φορολόγηση προϊόντων και υπηρεσιών (ΦΠΑ) οδηγεί στην ίδια επιβάρυνση μέλη της οικονομικής ελίτ, χαμηλόμισθους, χαμηλοσυνταξιούχους και ανέργους!

Ναι, εντάξει. Φόροι, υπάρχουν παντού. Σε ολόκληρο τον κόσμο. Greek φόροι, όμως, ακμάζουν μόνο στην Ελλάδα…

Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, δύο ήταν οι βασικές κατηγορίες φόρων: οι έκτακτοι και οι τακτικοί. Στη σύγχρονη Ελλάδα, των μνημονίων και των διαδοχικών κρίσεων, οι πλέον τακτικοί φόροι είναι οι… έκτακτοι.

Επί Τουρκοκρατίας, ο «αγάς», ζητούσε συχνά- πυκνά φόρους για την κάλυψη έκτακτων αναγκών, όπως «το αλατιάτικο», «το γρασιδιάτικο», «το πεσινάτι», «η συνεισφορά», «το χισμέτι» και οι «αγγαρείες», ενώ οι αρχές προχωρούσαν και σε και δημεύσεις περιουσιών.

Παράλληλα, υπήρχαν οι τακτικοί φόροι, οι οποίοι αποτελούσαν τη βασική και σταθερή πηγή εσόδων κατά την Τουρκοκρατία.

Αν εξαιρέσουμε το Παιδομάζωμα ή «δεκάτη του αίματος», μέσω του οποίου από την αρπαγή μικρών αγοριών ο Σουλτάνος δημιουργούσε τις επόμενες γενιές του σώματος των γενιτσάρων, που δεν αφορούσε στο εισόδημα και την περιουσία, υπήρχαν:

• Τα τελωνειακά τέλη στο 5% για τους μη μουσουλμάνους και στο 4% για τους μουσουλμάνους.
• Και φυσικά, ο κεφαλικός φόρος. Δηλαδή, το «χαράτσι». Ατιμωτικός φόρος μόνο για τους άρρενες μη μουσουλμάνους υπηκόους, ο οποίος καταβαλλόταν ως αποζημίωση για να συνεχίσει να ζει κάποιος ετερόθρησκος και να λατρεύει τον θεό του. Από αυτόν τον φόρο απαλλάσσονταν οι πολίτες με ξένη υπηκοότητα, οι γυναίκες, τα παιδιά κάτω των δώδεκα ετών, όσοι εργάζονταν σε κρατική υπηρεσία και τα άτομα με αναπηρία.
• Επίσης, υπήρχε η φορολογία της δεκάτης, κεφαλικός φόρος επί της αγροτικής παραγωγής, η οποία ήταν και η κύρια πηγή εισοδήματος της εποχής.

Στη σημερινή Ελλάδα, επιβάλλονται φόροι στην παραγωγή και στην περιουσία.

Οι πρώτοι, διακρίνονται σε φόρους στα εισοδήματα (φυσικών και νομικών προσώπων -δηλαδή πολιτών και επιχειρήσεων αντίστοιχα) και σε φόρους στις δαπάνες (γενικοί φόροι όπως ο ΦΠΑ, ή ειδικοί, όπως στον καπνό, τα ποτά κλπ.).

Οι φόροι στην περιουσία, χωρίζονται σε φόρους κατοχής (όπως ο ΕΝΦΙΑ) και σε φόρους μεταβίβασης (π.χ. ακινήτων).

Μέσα σε οκτώ χρόνια από την επιβολή των μνημονίων, οι έκτακτοι φόροι αυξήθηκαν κατά 94%.

Τα έσοδα από φόρους στην περιουσία των πολιτών επταπλασιάστηκαν, από 500 εκατομμύρια το 2008 σε 3,6 δισ. το 2016.

Μάλιστα, οι φόροι εισοδήματος στην Ελλάδα αποτελούν μόνο το 21% των συνολικών εσόδων από φόρους και εισφορές.

Το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων προέρχεται κυρίως από τους έμμεση φορολόγηση, όπως ο ΦΠΑ (41%) και από τις ασφαλιστικές εισφορές (35,2%), που είναι εξαιρετικά υψηλές -πάρα την όποια προσπάθεια περιορισμού τους- και χωρίς ουσιαστικά οφέλη για τους συνταξιούχους (σημερινούς και μελλοντικούς), δεδομένου ότι οι παλαιές συντάξεις μειώθηκαν δραματικά και οι νέες θα συμπιεστούν.

Ας αναφωνήσουμε, λοιπόν, αδέρφια: "Εγώ Γραικός γεννήθηκα, (υπερ) φορολογημένος θα πεθάνω!…'. 

Πηγή: ΚΟΣΜΟΔΡΟΜΙΟ - via