ΠΕΡΙ ΚΑΙΣΑΡΙΣΜΟΥ, ΑΝΤΙΠΟΛΙΤΕΥΟΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΠΕΠΛΑΝΗΜΕΝΩΝ ΥΠΗΚΟΩΝ

"Επιστρέψτε στον Καίσαρα ό,τι ανήκει στον Καίσαρα… και όλα ανήκουν στον Καίσαρα!".

Ζωρζ Κλεμανσώ

"Μέσα στην παγκόσμια ιστορία μπορούμε να μιλάμε μόνο για λαούς, που ιδρύουν ένα κράτος. Γιατί πρέπει κανείς να γνωρίζει ότι ένα κράτος είναι η πραγματοποίηση της ελευθερίας, δηλαδή του απόλυτου τελικού σκοπού, που υπάρχει με τη δική του βούληση. Ακόμη πρέπει κανείς να γνωρίζει ότι όλη του την αξία, όλη του την πνευματική πραγματικότητα, ο άνθρωπος την έχει μόνο διαμέσου του κράτους.

Και τούτο γιατί η πνευματική του πραγματικότητα, συνίσταται στο γεγονός ότι ως γνώστης της ουσίας του, το έλλογο θα του ήταν αντικειμενικό και έτσι θα είχε αντικειμενικά άμεση ύπαρξη. Μόνο έτσι μπορεί αυτός να είναι συνείδηση, να ζει μέσα στα ήθη, στην νόμιμη και εθιμική ζωή του κράτους. Γιατί το αληθινό είναι η ενότητα της καθολικής και της υποκειμενικής βούλησης. Και το καθολικό είναι μέσα στο κράτος, στους νόμους, στους καθολικούς και έλλογους ορισμούς. Το κράτος είναι η θεϊκή Ιδέα, όπως υφίσταται πάνω στη γη… Εφόσον το κράτος, η πατρίδα αποτελούν μια κοινότητα ύπαρξης και η υποκειμενική βούληση του ανθρώπου υποτάσσεται στους νόμους, τότε εξαφανίζεται η αντίθεση  της ελευθερίας και της αναγκαιότητας."

Γ. Χέγκελ, Εισαγωγή στη Φιλοσοφία της Ιστορίας

Το βάθρο κάθε εξουσίας, που προβάλλεται ως αδιαφιλονίκητη, φαντάζει ψηλό και απόρθητο, είτε αυτή επιβάλλεται με τους λογχοφόρους, είτε φαντάζει λαοπρόβλητη, είτε επευφημείται από τους κάθε λογής αυλικούς, που διαγκωνίζονται γονυπετείς για να αποδείξουν την αφοσίωσή τους, έτοιμοι να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους.  Οι ηγεμονίες άλλοτε είναι κληρονομικές και τότε, όπως έλεγε ο Μακιαβέλι, οι δυσκολίες για να διατηρηθούν είναι μικρότερες, χωρίς αυτό πάντα να είναι βέβαιο, και άλλοτε είναι καινούργιες και η ισχύς τους οφείλεται στη ικανότητα παραπλάνησης των υπηκόων, που εξεγέρθηκαν μεν στο παλιό καθεστώς, αλλά στην συνέχεια πίστεψαν ότι με την αλλαγή της εξουσίας θα καλυτερεύσει η θέση τους. Αλλά, μήπως η κατάκτηση όσων στασίασαν δεν ήταν πάντα το μεγαλύτερο στοίχημα για κάθε νέα εξουσία, για κάθε νέα τάξη πραγμάτων;

Οι συνετοί συμβουλάτορες κάθε ηγεμόνα και ιδιαίτερα, όσοι διατείνονται, ότι σκαμπάζουν από κρατικές υποθέσεις, σπεύδουν να δώσουν την κατάλληλη θεραπεία στα προβλήματα για να αποφύγουν τα χειρότερα. Σπεύδουν, γιατί, όπως λένε, η παθητική στάση εγκυμονεί πάντα κινδύνους, συνιστά απερισκεψία και πολλαπλασιάζει τις δυσκολίες. Σήμερα, τους λένε επικοινωνιολόγους, διαφημιστές του κυβερνητικού έργου, δημοσιολόγους, ερευνητές ή διαμορφωτές της περιβόητης κοινής γνώμης.

Ενίοτε οι συμβουλάτορες του θεωρούμενου πανίσχυρου ηγεμόνα προτρέπουν στην επιβολή μιας στιβαρής, αλλά «ήσυχης» διακυβέρνησης: Προσοχή στην ισχυροποίηση επίδοξων διαδόχων, «αναίμακτες» καρατομήσεις «ακατάλληλων» αξιωματούχων, οι οποίοι έσφαλλαν ή προκάλεσαν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο τον λαό ή το απροσδιόριστο λαϊκό σώμα που συναπαρτίζει τη λεγόμενη πλειοψηφία, έκτακτα μέτρα ενάντια στους παραβάτες των νόμων και πλήττουν την ησυχία, την τάξη και την ασφάλεια του βασιλείου, αφού η κακή φήμη της σκληρότητας «δεν πρέπει» σε κάθε περίπτωση να αποφεύγεται.

Εξίσου απαραίτητα είναι τα προληπτικά μέτρα όταν οι εκδηλώσεις ανυποταξίας πληθαίνουν ή έστω πιθανολογούνται. Όσοι περισσότεροι φοβηθούν τόσο το καλύτερο, οι υπόλοιποι αν δεν νιώσουν απομονωμένοι, θα είναι ευκολότερα θηράματα. Τότε, ακόμα και αν εκδηλωθεί και η πλέον απάνθρωπη σκληρότητα εναντίον των ανυπότακτων, θα θεωρηθεί δικαιολογημένη: τα ήθελαν και τα έπαθαν, γιατί δεν κάθονταν στην ησυχία τους;

Όπως έγραφε και ο πάντα επίκαιρος Βαρώνος Χόλμπαχ:  «Υπάρχουν θνητοί που το πνεύμα τους πάσχει από αδιαλλαξία, που η σπονδυλική τους στήλη παρουσιάζει πρόβλημα ευλυγισίας και ο σβέρκος τους μια έλλειψη ευκαμψίας· η άτυχη αυτή διάπλαση τούς εμποδίζει να τελειοποιηθούν στη τέχνη της αναρρίχησης και τούς καθιστά ανίκανους να προαχθούν στην Αυλή. Τα φίδια και τα άλλα ερπετά φτάνουν ψηλά στα βουνά και στους βράχους, τη στιγμή που και το πιο δυνατό άλογο ουδέποτε μπορεί να φτάσει ως εκεί. Η Αυλή δεν είναι φτιαγμένη γι’ αυτά τα αγέρωχα όντα, τα άκαμπτα, που δεν μπορούν ούτε να δέχονται ιδιοτροπίες, ούτε να ενδίδουν σε καπρίτσια, ούτε ακόμη να εγκρίνουν ή και να υποβοηθούν, όποτε χρειάζεται, τα εγκλήματα τα οποία η Μεγαλειότητα κρίνει απαραίτητα για το καλό του… Κράτους…».

Αυτοί, πράγματι, αποτελούν έναν διαρκή κίνδυνο, που κάθε ηγεμόνας δεν μπορεί να αγνοεί. Βέβαια, οι ανυπότακτες κοινωνίες, κατακτούνται πρώτα απ’ όλα με τον διχασμό, που διαλύει κάθε έννοια αλληλεγγύης και αυταπάρνησης και φυσικά με την κατασυκοφάντηση όσων ελευθερόφρονων δεν ξεγελάστηκαν, ώστε να υποκύψουν στον νέο ζυγό. Λέγεται, συνήθως από τους αντιπολιτευόμενους, ότι η ευρεία έκφραση πίστης στο νέο ηγεμόνα κρύβει πολλές φορές μια τάση «διαφθοράς» των λαϊκών μαζών, ειδικά, όταν αυτή η πίστη  εξασφαλίζεται δίχως την άσκηση εμφανούς ή υπέρμετρης βίας. Η «διαφθορά» αυτή αποδεικνύεται σύμφωνα με τον παραπάνω ισχυρισμό, επειδή ο λαός από την φύση του είναι καθάριος, αγνός, ταπεινός και ανέγγιχτος από τα κάθε λογής εξουσιαστικά μικρόβια, οπότε απλά κάτι συνέβη και παραπλανήθηκε, με αποτέλεσμα να απομακρυνθεί από τα πραγματικά του συμφέροντα. Όμως αν ο λαός είναι παραπλανημένος, πώς στέκεται το πρόταγμα «ο λαός σώζει τον λαό», και τι είδους σωτηρία θα προέλθει από έναν τέτοιο λαό;

Άγνωστο. Εξίσου άγνωστος παραμένει και ο ορισμός του λαού.

Όσοι, όμως, συνειδητά παραπλανούν δήθεν αντιπολιτευόμενοι, και δήθεν μαχόμενοι ενάντια στην τάδε ή στην δείνα πολιτική ηγεμονία, στην πραγματικότητα αποτελούν αναντικατάστατα δεκανίκια της, αφού στην ουσία το μόνο που κάνουν είναι να παζαρεύουν το δικό τους μερίδιο εξουσίας. Βέβαια, οι υπηρεσίες τους παραμένουν σημαντικές σε κάθε περίπτωση και δικαίως ανταμείβονται, αφού γνωρίζουν πώς να επιβάλλουν την νωθρότητα σ’ όσους λόγω της αφόρητης καταπίεσης είναι έτοιμοι να ξεσπάσουν.

Δυσανασχετούν, δήθεν, επειδή αυξήθηκε η εξουσία εκείνου ή εκείνων που κυριαρχούν και όχι επειδή κυριαρχούν. Δεν τους ενοχλεί η ανάθεση ή δουλοφροσύνη, αλλά πώς κατανέμεται η εξουσία, ποιοι είναι οι έκαστοτε συσχετισμοί και αν υποβαθμίζεται ο δικός τους ρόλος. Καμώνονται ότι δέχονται μόνο εκείνη την εξουσία που πηγάζει, όπως λένε, από την λαϊκή κυριαρχία.

Το πρόβλημα, όπως ισχυρίζονται, προκύπτει, όταν ενισχύεται η προσωπική εξουσία εκείνου που ηγεμονεύει (λόγου χάριν του Μητσοτάκη) και έτσι η καημένη η δημοκρατία ασθενεί, αφού υποχωρεί εμπρός στην επιβολή ενός συστήματος, που ονομάζεται δημοκρατικός καισαρισμός ή βοναπαρτισμός, παραπέμποντας, στην  εκλογή του Ιουλίου Καίσαρα από τον ρωμαϊκό λαό στο αξίωμα του δικτάτορα, με στόχο να παρακάμψει τη Σύγκλητο.

Το θράσος τους, θα παρατηρήσει κάποιος, είναι τεράστιο και όχι μόνον, επειδή «δεν σεβάστηκαν την λαϊκή ετυμηγορία δημοψηφισμάτων», που εξαγγέλθηκαν για να …διατρανωθεί η λαϊκή βούληση με (Τσιπρικά) συνθήματα του τύπου «να γίνουμε εμείς οι Έλληνες η αλλαγή που επιθυμούμε», «ο λαός να πάρει τη δημοκρατία στα χέρια του», «για πρώτη φορά η δημοκρατία στην εξουσία».

Όπως έλεγε και ο Μακιαβέλι, του οποίου προφανώς είναι ακραιφνείς θαυμαστές, «πάντα θα καταπατηθούν όσες υποσχέσεις έχουν να κάνουν με το δημόσιο καλό και δοθήκαν με τη βία, αμέσως μόλις η βία τούτη λείψει, και όποιος τις καταπατάει καμιά ντροπή δε φορτώνεται. Χίλια τέτοια παραδείγματα διαβάζουμε στην ιστορία και κάθε μέρα βλέπουμε κι άλλα στην εποχή μας. Και όχι μονάχα οι ηγεμόνες δεν κρατούν συναμεταξύ τους τις εκβιασμένες υποσχέσεις, όταν η βία λείψει, παρά ούτε και άλλη καμιά υπόσχεση κρατιέται, όταν πια λείψουν οι λόγοι που σε έκαναν να την δώσεις.»

Συσπείρωση Αναρχικών

Δημοσιεύθηκε στην ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ, φ.245, Φεβρουάριος 2024

πηγή