Γράφει ένας σύγχρονος Έλληνας αθλητικογράφος- ιστορικός.

"Οι Ολυμπιακοί και οι άλλοι Πανελλήνιοι Αγώνες για τους οποίους οι Έλληνες υπερηφανεύονταν ότι έφτασαν στο ύψιστο πολιτισμικό επίπεδο, τέθηκαν στο περιθώριο από νέα αγωνίσματα προσφιλή στο ρωμαϊκό όχλο" (Ευ. Φιλίππου, Η ιστορία των σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων). Το γεγονός ότι, για πρώτη φορά στην ιστορία, κατά την περίοδο των Σεβήρων (2ος μ.Χ. αιώνας), θεωρήθηκαν Ρωμαίοι πολίτες όλοι οι υπήκοι της αυτοκρατορίας και, συνεπώς, είχαν δικαίωμα συμμετοχής στις Ολυμπιάδες, θεωρείται αλλοίωση.


Οι πρώτοι πραγματικά παναθρώπινοι αγώνες θεωρούνται εκφυλισμός.

Και αν ενοχλούν κάποιους τα νέα αγωνίσματα (που δεν είχαν σε τίποτε να ζηλέψουν από το παγκράτιο), τότε τι θα έπρεπε να πούμε για τους σύγχρονους Ολυμπιακούς; Εκείνο που πράγματι συνέβη εκείνη την εποχή είναι η προοδευτική επαγγελματοποίηση των αγώνων. Αυτό δεν ήταν αρνητικό διότι, εκτός του ότι οι αθλητές οργανώθηκαν σε συντεχνίες, οι αγώνες έπαψαν να είναι αριστοκρατικοί (χωρίς να σημαίνει ότι ήταν δημοκρατικοί).

Ωστόσο, η επικράτηση του χριστιανισμού ως επίσημης θρησκείας του κράτους, με δεδομένη την απόλυτη αντιπάθεια προς το ανθρώπινο σώμα (και ειδικά το γυμνό γυμνασμένο σώμα) που η θρησκεία αυτή πρεσβεύει, σήμαινε και το τυπικό τέλος των Ολυμπιακών Αγώνων: με διάταγμα του αυτοκράτορα Θεοδοσίου καταργούνται το 393 μ.Χ. Ωστόσο η άρχουσα τάξη δεν παύει να συνδέει την ανάγκη του ανθρώπινου σώματος για παιχνίδι και άσκηση, με την πολεμική αρετή. Έτσι λίγο αργότερα η αριστοκρατία του αθλητισμού επιστρέφει με τη μορφή των (καλά ντυμένων αυτή τη φορά) ιπποτών. Και εδώ ωστόσο υπάρχει άφθονη βία και αίμα: Στο Βυζάντιο τα πλέον γνωστά αγωνίσματα ήταν η τζόστρα (μονομαχία δύο έφιππων ανδρών) και ο τορνεμές (συμπλοκή δύο ομάδων έφιππων ανδρών). Από την άλλη, παρά τη ρήξη με το πολυθεϊκό παρελθόν της, η Αυτοκρατορία δεν προτίθεται να εγκαταλείψει σε καμία περίπτωση το χειρότερο κομμάτι της παράδοσης που κληρονόμησε: θέαμα για το λαό στον ιππόδρομο. Είναι χαρακτηριστικό ότι στη χριστιανική πια Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία οι αρματοδρομίες συνεχίζονται με αμείωτο ενδιαφέρον στους ιπποδρόμους της Κωνσταντινούπολης, της Ρώμης και της Αλεξάνδρειας, κατά το παλιό ρωμαϊκό πρότυπο. Συμμετέχουν επαγγελματίες αθλητές και μέσα στον αγωνιστικό χώρο η βία και τα θανατηφόρα ατυχήματα αποτελούν τον κανόνα. Παράλληλα συνεχίζονται τα φαινόμενα οπαδισμού που αναπτύχθηκαν πολύ νωρίτερα στη Ρώμη (Πράσινοι, Βένετοι, Λευκοί και Ρούσιοι) με τις γνωστές πολιτικές προεκτάσεις.


Ο ΟΠΑΠ μπορεί να υπερηφανεύεται ότι το αθλητικό στοίχημα ήταν μια ευρέως διαδεδομένη συνήθεια του Βυζαντίου, ακόμη και μεταξύ των κληρικών.

Αντιδρώντας ο Χρυσόστομος θα αποκαλέσει τον ιππόδρομο «σατανοδρόμιο». Παρά τη χριστιανική κυριαρχία, στο Βυζάντιο επίσης θα συνεχιστούν η πάλη, η πυγμαχία και το παγκράτιο με ελαφρές παραλλαγές αλλά με την ίδια βιαιότητα. Στην πάλη νικητής αναδεικνυόταν εκείνος που άρπαζε τον αντίπαλο και, αφού τον ανύψωνε, τον εκσφενδόνιζε επί του εδάφους τρεις φορές, όπως στην αρχαιότητα. Εκείνος που σκότωνε τον αντίπαλό του δεν ευθυνόταν διόλου. Όπως γράφει ο Κλήμης, ο φονιάς δεν είχε πρόθεση το φόνο: «ου γαρ θανάτου αλλά νίκης ηγωνίζετο». Ο ίδιος συγγραφέας (Κλήμης, Στρωματείς) αναφέρει ότι συχνές ήταν και τότε οι εξορύξεις οφθλαμών κατά τους αγώνες. Όπως στη χριστιανική Ανατολή έτσι και στη χριστιανική Δύση τα αιμοσταγή θεάματα, συνεπής συνέχεια του παρελθόντος, θα εξακολουθήσουν για πολλούς αιώνες. Θλιβερό ιστορικό απομεινάρι οι εξαιρετικά δημοφιλείς ακόμη και σήμερα ταυρομαχίες στην Ισπανία. του Πέτρου Τσάγκαρη 1. «International Socialism» 73, Δεκέμβριος 1996 Βιβλιογραφία


Όλες οι πληροφορίες αντλήθηκαν ξεχωριστά ή σε συνδυασμό και διασταύρωση από τα εξής βιβλία:

1. Κυριάκος Σιμόπουλος, «Μύθος, απάτη και βαρβαρότητα οι Ολυμπιάδες», εκδόσεις Στάχυ 1998.

2. Κωνσταντίνα Γογγάκη, «Οι αντιλήψεις των αρχαίων Ελλήνων για τον αθλητισμό», εκδόσεις Τυπωθήτω-Δάρδανος 2003.

3. Ελένη Νικολαΐδου-Χρήστος Κάτσικας, «Οι Ολυμπιακοί Αγώνες στην αρχαία Ελλάδα – οι αθέατες πλευρές», εκδόσεις Σαββάλας 2003.

4. Παναγιώτης Σίμιτσεκ, «Ολυμπιακοί Αγώνες: το χρονικό μιας μετάλλαξης», εκδόσεις Eyropubli 2004.

kar.org.gr