Η ελληνοτουρκική κρίση "βγάζει" Πρόεδρο Δημοκρατίας;

Νικόλ Λειβαδάρη

Πόσο και πώς μπορεί να επηρεάσει η όξυνση στα ελληνοτουρκικά την εκλογή του επόμενου Προέδρου της Δημοκρατίας; Και ποια επίδραση μπορεί να έχει στις πολιτικές εξελίξεις του επόμενου διμήνου το επίμαχο άρθρο Σημίτη στα «ΝΕΑ», το δημόσιο μέτωπο που άνοιξε με τον Κώστα Καραμανλή, και η παράλληλη «συμμαχία» του με τον Γιώργο Παπανδρέου;

Και τα δύο ερωτήματα έχουν μπει με ένταση στην πολιτική συζήτηση τις τελευταίες ημέρες – μια συζήτηση με δύο όψεις:

Η πρώτη έχει να κάνει με το εάν η κλιμακούμενη θερμότητα με την Τουρκία και η ενισχυμένη πιθανότητα μιας εθνικής κρίσης οδηγεί ντε φάκτο την κυβέρνηση και στην επιλογή αμιγώς πολιτικού υποψηφίου για την Προεδρία της Δημοκρατίας. Εάν η ίδια η συγκυρία, δηλαδή, επιβάλει ένα πρόσωπο με βαθιά γνώση και εμπειρία στην πολιτική, στις διεθνείς σχέσεις και, επίσης, με ισχυρή δυναμική συσπείρωσης της κοινωνίας στα εθνικά θέματα.

Η δεύτερη όψη έχει να κάνει με αυτές καθαυτές τις θέσεις του επόμενου προέδρου στα εθνικά θέματα. Διότι, όσο κι εάν ο ρόλος του ανώτατου πολιτειακού παράγοντα στερείται ουσιαστικών εξουσιών, έχει σημασία το εάν η στάση του σε μια ενδεχόμενη εθνική κρίση ή σε ένα μείζον εθνικό δίλημμα (π.χ. προσφυγή στην Χάγη) θα έχει «πέρασμα» στην κοινωνία, όπως και το εάν θα είναι αντίστοιχη με εκείνη της κυβέρνησης.

Στο πρώτο ερώτημα, η απάντηση του Μαξίμου εκκρεμεί. Είναι όμως βέβαιο πως η αυξημένη ένταση με την Τουρκία διαμορφώνει νέες παραμέτρους στις επιλογές και τις εναλλακτικές του Κυριάκου Μητσοτάκη. Κι εδώ έχουν ενδιαφέρον οι έως τώρα δημόσιες τοποθετήσεις του υπουργού Επικρατείας Γιώργου Γεραπετρίτη και του προέδρου της Βουλής Κώστα Τασούλα.
Ο μεν Γιώργος Γεραπετρίτης είπε πως «τα πολιτικά χαρακτηριστικά του Προέδρου έχουν να κάνουν όχι τόσο με την πολιτική του ποιότητα όσο με την απήχηση στην κοινωνία και τις συσπειρωτικές τάσεις στα εθνικά θέματα». «Ο Πρόεδρος», τόνισε, «πρέπει να συσπειρώνει και όχι να αποσυσπειρώνει την κοινωνία». Ο Κώστας Τασούλας, από την πλευρά του, είπε χαρακτηριστικά πως ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας «δεν θα εκλεγεί… μέσω ΑΣΕΠ.» Και πρόσθεσε πως πρέπει να είναι «ένα πρόσωπο με κύρος, ενωτικό, ιστορική, εθνική και διεθνή συναίσθηση, που θα εμπνέει την κοινωνία θετικά και θα εκπροσωπεί την χώρα στο εξωτερικό με επάρκεια», φωτογραφίζοντας κατά πολλούς μια καθαρή πολιτική υποψηφιότητα.

Προβάλλοντας όμως αυτό το πλαίσιο στα ονόματα που έχουν ήδη πέσει στο τραπέζι, η κατάσταση περιπλέκεται. Ο Κώστας Σημίτης, για παράδειγμα, χρεώνοντας στον Κώστα Καραμανλή ιστορική ευθύνη για την ελληνοτουρκική όξυνση, εμφανίζεται ως πρόσωπο που μπορεί να διχάσει την ίδια την κυβερνητική παράταξη και μάλλον «καίγεται». (Εάν δεν είχε ήδη «καεί» από την δημοσκόπηση της MRB που τον εμφανίζει να συγκεντρώνει ποσοστό περί το 2% στις αυθόρμητες απαντήσεις για το ποιον θα επιθυμούσαν οι πολίτες ως Πρόεδρο της Δημοκρατίας).

Ο Γιώργος Παπανδρέου, παρ’ ότι κατά κάποιους έχει ανοιχτές γέφυρες με τον ΣΥΡΙΖΑ, έχει επίσης ιστορικό ανοιχτό μέτωπο με τον καραμανλισμό. Και φρόντισε να το ενισχύει το Σαββατοκύριακο, τασσόμενος ανοιχτά υπέρ του άρθρου Σημίτη.

Ο ίδιος ο Κώστας Καραμανλής μπορεί να εμφανίζεται πρώτος στις αυθόρμητες προτιμήσεις της MRB αλλά παραμένει άγνωστο εάν ενδιαφέρεται. Και για εκείνον άλλωστε, όπως και για την περίπτωση του νυν Προέδρου Προκόπη Παυλόπουλου, μπαίνει στο κάδρο και η δεύτερη όψη του βασικού ερωτήματος: Τόσο ο Καραμανλής, όσο και ο Προκόπης Παυλόπουλος έχουν δεδομένες θέσεις ως προς την επίλυση των ελληνοτουρκικών διαφορών. Ο Κώστας Καραμανλής όντως δεν συνέχισε την πολιτική του Ελσίνκι, σε ό,τι αφορά τις δυνατότητες που έδινε για προσφυγή στην Χάγη. Ο Προκόπης Παυλόπουλος έχει δημόσια τοποθετηθεί υπέρ της Χάγης αποκλειστικά και μόνον για την υφαλοκρηπίδα – και όχι, για παράδειγμα, και για την ΑΟΖ, όπως προκρίνει ο Κώστας Σημίτης.

Οπερ, πολύ δύσκολα θα πουν «ναι» σε ένα πιθανό δίλημμα – τοποθετημένο ενδεχομένως και από τον διεθνή παράγοντα - για αλλαγή στο εθνικό δόγμα. Και, ως εκ τούτου, είναι προφανές πως πριν απαντηθεί ποιο πρόσωπο μπορεί να είναι η επιλογή της κυβέρνησης για την Προεδρία της Δημοκρατίας, μάλλον πρέπει να απαντηθεί το ποια είναι η θέση της ως προς την μεταβολή ή μη του δόγματος της εξωτερικής πολιτικής.

Προσώρας, απάντηση δεν υπάρχει, όπως δεν υπήρξε και κυβερνητική αντίδραση στο άρθρο Σημίτη και τις βολές κατά Καραμανλή…

https://tvxs.gr/news/ellada/i-ellinotoyrkiki-krisi-bgazei-proedro-dimokratias