Έξοδος στη μη κανονικότητα…

Του Ρούντι Ρινάλντι

Στην ιδιότυπη «γενική απεργία» που κήρυξε το ίδιο το κεφάλαιο για να αντιμετωπίσει την πανδημία, μεταξύ άλλων συνέβησαν τα ακόλουθα σημαντικά:

• Φάνηκε η έλλειψη ετοιμότητας του συστήματος να αντιμετωπίσει έναν ιό, τον Covid-19. Δεν αναφερόμαστε στην κατάσταση του ημικατεστραμμένου τομέα της υγείας από τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές, αλλά στη γενικευμένη ανεπάρκεια της διοικητικής, εθνικής, υπερεθνικής κρατικότητας και θεσμικής συγκρότησης. Αυτές υπάρχουν και αναπτύσσονται επί της κοινωνίας και με προσανατολισμό το κέρδος, αφού απομακρύνονται διαρκώς από τις ανάγκες των κοινωνιών σε πλανητικό επίπεδο.

• Η προηγμένη Δύση εμφανίστηκε πιο τρωτή από άλλες περιοχές του κόσμου, παρά τις θεωρητικά μεγαλύτερες τεχνικές δυνατότητές της.

• Η «γενική απεργία» δεν συμπεριέλαβε όλους τους οικονομικούς κλάδους. Ούτε ξεκίνησε την ίδια μέρα σε όλες τις χώρες. Το lock down επιβλήθηκε σε διαφορετικούς βαθμούς, μετά από αντιθέσεις και ενστάσεις, και φάνηκε πως η καραντίνα που επιβλήθηκε σε μερικά δισεκατομμύρια ανθρώπων στην Γη, υπήρξε μια πρώτη αντίδραση αλλά δεν έκφραζε την «ψυχή» του κεφαλαίου.

• Ορισμένες δυνάμεις σκέφτηκαν εντελώς κυνικά και εγωιστικά, αδιαφορώντας για την υγεία των πολιτών. Θεώρησαν ότι η στιγμή θα ευνοούσε την οικονομική τους ενδυνάμωση απέναντι σε ανταγωνιστές που είχαν κηρύξει «καραντίνα» και είχαν φρενάρει μεγάλο μέρος της οικονομικής τους δραστηριότητας. Τέτοιες χώρες, όπως οι ΗΠΑ, Αγγλία, Γαλλία, Σουηδία, Γερμανία, αναγκάστηκαν να προσχωρήσουν στο lock down μετά από μεγάλες πιέσεις των κοινωνιών και των εργαζομένων. Τα χιλιάδες θύματα στις πρώτες τρεις από τις αναφερόμενες χώρες, είναι ενδεικτικά για το έγκλημα που διέπραξαν οι κυβερνήσεις τους. Είχαν ήδη δει τι γινόταν στην Ιταλία και την Ισπανία, αλλά δεν έπαιρναν μέτρα. Μια «υγειονομική Κατρίνα» έχει πλήξει σε όλον τον κόσμο τους πιο ηλικιωμένους και ανήμπορους, ενώ το έγκλημα που γίνεται στα γηροκομεία είναι μια ντροπή για τον δυτικό «πολιτισμένο» κόσμο.

***

Η διαπάλη όμως ανάμεσα στη ζωή και το κέρδος συνεχίζεται. Αποκτά ως αντίθεση, κεντρική σημασία για την ανθρωπότητα. Η «ψυχή» του κεφαλαίου απαιτεί την επαναλειτουργία όσο το δυνατόν συντομότερα της οικονομίας με πέντε βασικές συνισταμένες:

1. Αδιαφορία για τη ζωή και την υγεία των εργαζομένων.


2. Αξιοποίηση και μονιμοποίηση των πρόσκαιρων μέτρων. Τηλεργασία, μοίρασμα της ανεργίας, έλεγχος μετακινήσεων, απαγόρευση κινητοποιήσεων κ.λπ.


3. Παράδοση του «λογαριασμού» στις κοινωνίες (νέες περικοπές, μέτρα, μνημόνια).


4. Ενίσχυση και διάσωση μέσω του κράτους, μεγάλων επιχειρήσεων και χρηματιστικών ιδρυμάτων που οδηγούνται σε χρεοκοπία.


5. Καταστροφή και απαξίωση κεφαλαίου. Τεράστια αύξηση της ανεργίας.

Επομένως, γύρω από τη «φάση 2» της αντιμετώπισης της πανδημίας και της οικονομικής ύφεσης, ήδη διεξάγεται μια μεγάλη αντιπαράθεση. Για τους όρους και τους τρόπους με τους οποίους αυτή θα γίνει. Πέρα από την κατεύθυνση «το μαγαζί πρέπει να λειτουργήσει άμεσα», δεν υπάρχει καμιά κοινή στάση. Πολλοί επιστήμονες εκφράζουν αμφιβολίες για την ταχύτητα και τους ρυθμούς μιας επιστροφής στην «διαφορετική ούτως ή άλλως» κανονικότητα (λέξη που κουρελιάζεται διαρκώς). Κυβερνήσεις και κυβερνήτες πρέπει να πάρουν αποφάσεις, οι οποίες αύριο ενδέχεται να αποδειχθούν όχι απλά λαθεμένες αλλά και θανάσιμες. Ο κίνδυνος ενός δεύτερου μεγάλου κύματος της πανδημίας είναι ορατός, χωρίς το πρώτο να έχει ακόμα ολοκληρωθεί. Επομένως, κινούνται όλοι μπουσουλώντας και εν μέσω αντιθέσεων και αντιπαραθέσεων.

Οι κοινωνίες έχουν λόγο και φωνή, παρά την καραντίνα και την ημικατάργηση του δημόσιου χώρου. Οι 50.000 νεκροί στις ΗΠΑ, οι μακάβριες πομπές με στρατιωτικά οχήματα στην Ιταλία, οι σοκαριστικές εικόνες στα γηροκομεία στην Ισπανία και αλλού, αλλά και οι «υγειονομικές βόμβες» που υπάρχουν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης των προσφύγων-μεταναστών ή στις ξενοδοχειακές δομές, όπως και η έλλειψη μέτρων σε ιδιωτικές κλινικές κ.λπ. μιλούν από μόνα τους. Λυγίζουν κάποιες στιγμές την πρεμούρα να ξεκινήσει πάλι η μηχανή του κέρδους.

Η όρεξη όμως έχει ανοίξει από τώρα και πολύ. Μερικά παραδείγματα. Στο Τορίνο, νέος που μοιράζει μια προκήρυξη έξω από σουπερμάρκετ συλλαμβάνεται σαν να είχε διαπράξει έγκλημα. Τέσσερις πολίτες που διαμαρτυρήθηκαν για την κακομεταχείριση μετανάστη περικυκλώθηκαν από 30-40 αστυνομικούς και συνελήφθησαν αμέσως. Ο επικεφαλής του συνδικάτου της Amazon που κήρυξε απεργία, αμέσως απολύθηκε. Το ίδιο κι ένας εργαζόμενος στον Τάραντα που ανάρτησε στο Facebook ειδήσεις από τον χώρο δουλειάς του. Στα περίχωρα του Παρισιού, εδώ και μέρες γίνονται συγκρούσεις. Αιτία ο τραυματισμός νέου από αστυνομικούς και τα πρόστιμα, μαζί με την κακομεταχείριση από την αστυνομία, ειδικά σε αυτές τις περιοχές. Στη χώρα μας, είδαμε πως οι ειδικές δυνάμεις έσπευσαν να αντιμετωπίσουν γιατρούς και νοσηλευτές την ημέρα της κινητοποίησής τους έξω από νοσοκομείο.

Η εμπλοκή αστυνομίας, ειδικών δυνάμεων, πολιτοφυλακών και στρατού, σε διάφορα μέρη του κόσμου, για την επιβολή της καραντίνας και την απαγόρευση κυκλοφορίας, οδηγεί σε δρόμους έντονα περιοριστικούς και αντιδημοκρατικούς. Κάτι άλλο προσπαθούν να προλάβουν ή να απομακρύνουν, δεν κόπτονται τόσο πολύ για την υγεία των πολιτών. Καθένας καταλαβαίνει πως αν νοιάζονταν για αυτό, θα έκαναν άλλα πράγματα οι κυβερνήσεις.

***

Η επιστροφή στη «μη κανονικότητα» θα γίνει σταδιακά, πειραματικά και με κόστος. Η επιστροφή θα φέρει και τον «λογαριασμό». Θα κληθούν να πληρώσουν τα σπασμένα οι «συνήθεις ύποπτοι», οι εργαζόμενοι και οι λαοί. Ολόκληρες περιοχές και χώρες θα αποκτήσουν νέα δεσμά, αν δεν αποδεκατιστούν ολοσχερώς. Ισχυρά κράτη θα προσαρτηθούν από άλλα ισχυρότερα. Νέες έξοδοι θα επιχειρηθούν από την απελπισία, τα πολλαπλά γκέτο, τις φαβέλες και τις παραγκουπόλεις. Οι στρατιές των ανέργων θα αυξηθούν. Έτσι, και όχι ειρηνικά, θα προχωρήσει η 4^η βιομηχανική επανάσταση και τα εργαλεία της. Προωθώντας νέες αναδιαρθρώσεις και νέες σχέσεις ανάμεσα σε ζωντανή και νεκρή εργασία.

Ο γεωπολιτικός ανταγωνισμός θα οξυνθεί. Η αντικινέζικη και αντιρωσική υστερία, ιδιαίτερα η αντικινέζικη, θα πάρει μεγάλες διαστάσεις. Η Δύση πρέπει να κατασκευάσει έναν εχθρό. Για να συσπειρωθεί και να συγκροτήσει την υστερία σε μαζικές διαστάσεις. Ο Τραμπ αναφωνεί «Ο κινέζικος ιός!» και όλοι οι παρατρεχάμενοι τρέχουν να ζητήσουν τα ρέστα από την Κίνα για το «έγκλημα» που έκανε. Τι βολικό…

Οι απαιτήσεις που θέτει το κεφάλαιο στην φάση της 4^ης βιομηχανικής επανάστασης, και η μοντελοποίηση που αυτή επιβάλλει, προχωρούν μέσα από τον ανταγωνισμό γεωπολιτικών κέντρων (ΗΠΑ-Κίνα κυρίως) και χρησιμοποιώντας σε μεγάλο βαθμό και την πανδημία. Θα είναι η τέλεια δικαιολογία για τις αναδιαρθρώσεις που έρχονται.

Αλλά, είπαμε, η αντίθεση ζωής και κέρδους μετατρέπεται γοργά σε βασική αντίθεση. Κατανοητή σε δισεκατομμύρια ανθρώπων που ζουν από τη δουλειά τους, φυτοζωούν χωρίς δουλειά ή πρόκειται να απολυθούν άμεσα. Η Υγεία δεν είναι μέτρο για τη λειτουργία της καπιταλιστικής μηχανής και την συνεπακόλουθη καταστροφή της ισορροπίας ανθρώπου-φύσης. Είναι ένα δικαίωμα καθολικό, προϋπόθεση για τη ζωή και για την ανθρωποποίηση του ανθρώπου. Όσο κόστος και να έχει, αυτό θα πρέπει να καθορίσει την πορεία κι όχι απλά οι ανάγκες του κεφαλαίου.

Πηγή: e-dromos.gr

 via