Περί της Καύσης Βιβλίων

Ένα γεγονός που απασχόλησε αρκετά μμε, κατά τον περασμένο μήνα, ήταν η καύση βιβλίου του Ευγένιου Τριβιζά στη Χαλκίδα. Την Κυριακή 12 Δεκεμβρίου είχε πραγματοποιηθεί ανώνυμο κάλεσμα για συγκέντρωση σε κεντρική πλατεία της πόλης ενάντια στους υποχρεωτικούς εμβολιασμούς και τους περιορισμούς.

Με την παρουσία ενός ετερόκλητου πλήθους κάποιοι –εκ των διοργανωτών– προέβησαν στην καύση του συγκεκριμένου βιβλίου, λόγω της κάθετης αντίθεσής τους με το περιεχόμενό του. Το συγκεκριμένο βιβλίο έχει γραφτεί κατ’ εντολή του Υπουργείου Υγείας και προλογίζεται από τον Σ. Τσιόδρα. Σίγουρα φέρει μεγάλες αστοχίες και υπερβολές, τόσο στα λεγόμενα του συγγραφέα, όσο και στην εικονογράφησή του. Αυτό, όμως, δεν καθιστά να ρίπτεται στην πυρά ένα βιβλίο, το οποιοδήποτε βιβλίο.

Από τη μελέτη της ιστορίας περί της καύσης των βιβλίων, βιβλιοθηκών και αρχείων, διαπιστώνεται εύκολα ότι αποτελεί μια κατά κόρο εξουσιαστική και εκκλησιαστική πρακτική. Αυτό που έγινε στη Χαλκίδα είναι η μίμηση αυτής της πρακτικής. Και είναι επιτυχία του συστήματος που έχει διδάξει αυτές τις πρακτικές.

Έχει κυριαρχήσει η άποψη, ότι η καύση των βιβλίων αποτελεί μια ναζιστική πρακτική, λόγω της καύσης χιλιάδων βιβλίων στις 10 Μαΐου 1933 σε πλατεία του Βερολίνου. Την ίδια νύχτα αντίστοιχες τελετές είχαν πραγματοποιηθεί σε όλες τις μεγάλες πόλεις της Γερμανίας αλλά και στους προαύλιους χώρους των πανεπιστημίων. Η συγκεκριμένη πρακτική είχε την συμπαράσταση χιλιάδων γερμανών πολιτών, οι οποίοι κατέκλυσαν τις πλατείες για να κάψουν βιβλία των Μαρξ, Μπρεχτ, Θερβάντες, Αϊνστάιν, Τόμας Μαν κ.ά.. Αντίστοιχα, ναζιστικές φοιτητικές ομάδες είχαν οργανώσει ανάλογες «γιορτές» στα πανεπιστήμια. Δεν ήταν η πρώτη φορά που στον συγκεκριμένο γεωγραφικό χώρο φοιτητές πρωτοστατούσαν στο κάψιμο βιβλίων. 

Το 1817, λοιπόν, γερμανικές φοιτητές οργανώσεις (Burschenschaften) επέλεξαν την τριακοσιοστή επέτειο των 95 Θέσεων του Λούθηρου, για να διαδηλώσουν υπέρ μιας ενοποιημένης χώρας, καίγοντας αντιεθνικά και αντιδραστικά κείμενα και βιβλία που τα έκριναν ως «αντιγερμανικά». Λίγα χρόνια αργότερα, ο ποιητής Χάινριχ Χάινε, το 1821, έγραψε την περίφημη φράση «Dort, wo man Bücher verbrennt, verbrennt man am Ende auch Menschen»: «Εκεί που καίνε βιβλία, στο μέλλον θα καίνε ανθρώπους». Ενώ ο Φρόυντ είπε, όταν οι Ναζί έκαψαν τα βιβλία του: «Μα τί εξέλιξη είναι αυτή! Στον Μεσαίωνα θα έκαιγαν εμένα. Τώρα καίνε μόνο τα βιβλία μου». Παρατηρείται, λοιπόν, μια ακολουθία στην καύση βιβλίων και ανθρώπων, αιώνες τώρα. Δεν έγινε μόνο τον Μεσαίωνα και το 1943, αλλά και στο Βυζάντιο και προγενέστερες εποχές. Μια ιστορία παράλληλη με την εξέλιξη της εξουσίας.

Οι αρχαίοι Αθηναίοι, λοιπόν, έκριναν, ως βλάσφημο και έκαψαν το έργο του Πρωταγόρα «Περί θεών». Ο Μέγας Αλέξανδρος πυρπόλησε πάνω από 12.000 περσικά πρωτότυπα, μεταξύ των οποίων και το θρησκευτικό κείμενο Αβέστα. Οι πρώτοι Άραβες έκαιγαν κάθε βιβλίο, αφού το Κοράνι τα είχε πει όλα, ο θρησκευτικός ηγέτης της Φλωρεντίας τον 15^ο αι. Σαβοναρόλα παρέδιδε στην πυρά αρχαίες περγαμηνές, ενώ ο Λούθηρος έκαιγε δημοσίως τις εντολές του Πάπα.

Στο Βυζάντιο πυρπολήθηκαν ελληνικά βιβλία των κλασικών χρόνων αλλά και άνθρωποι, διότι η νέα θρησκεία ήθελε να «σβήσει» καθετί εθνικό/παγανιστικό. Ο Κυρ. Σιμόπουλος σημειώνει: «Το 529 με εντολή του Ιουστινιανού – οι αθηναϊκές σχολές. Όπως μας πληροφορεί ο χρονογράφος Ιωάννης Μαλαλάς ρίχτηκαν στην πυρά ελληνικά βιβλία των κλασικών και μετακλασικών χρόνων και έργα τέχνης πολυμίσητα για τη νέα θρησκεία. Δεν είναι το μοναδικό περιστατικό. Το 724 ο εικονομάχος αυτοκράτορας Λέων Γ΄ πρόσταξε να πυρποληθεί η περίφημη Οικουμενική Σχολή, το ανώτατο πνευματικό ίδρυμα της εποχής, όπου στεγαζόταν η μεγαλύτερη βιβλιοθήκη του Βυζαντίου, επειδή οι δάσκαλοι του εκπαιδευτηρίου αρνήθηκαν να γνωματεύσουν εναντίον της λατρείας των εικόνων. Οι χρονογράφοι Κεδρηνός, Ζωναράς, Γλυκάς και Μανασσής βεβαιώνουν ότι ο αυτοκράτορας έδωσε εντολή να κυκλωθεί από ένοπλους στρατιώτες το κτίριο κατά την διάρκεια της πυρκαγιάς και να απαγορευθεί η έξοδος του προσωπικού από τη Σχολή, με αποτέλεσμα να καούν όχι μόνο οι θησαυροί της βιβλιοθήκης αλλά και οι διδάσκαλοι. Εφτά περίπου αιώνες αργότερα, το 1463, δέκα χρόνια μετά την άλωση, ο πατριάρχης Γεννάδιος (Γεώργιος Σχολάριος) έκαψε το βιβλίο του Πλήθωνος (Γεμιστού) «Νόμοι», εξαιτίας εισηγήσεών του για πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις».

Είναι φανερό και ξεκάθαρο, λοιπόν, ότι οι πυρπολήσεις περγαμηνών, χειρόγραφων και βιβλίων αποτελεί έργο κυρίαρχων εξουσιαστικών δυνάμεων –πολιτικών ή/και θρησκευτικών– όλων των εποχών. Είναι η προσπάθεια τους να ελέγξουν τη «γνώση» και να αφαιρέσουν τη μνήμη. Γι’ αυτό και το 1989, η τότε κυβέρνηση συνεργασίας ΝΔ-Ενιαίου Συνασπισμού (ΚΚΕ-ΕΑΡ) αποφάσισαν να παραδοθούν στην πυρά 17,5 εκατομμύρια φάκελοι και έγγραφα και αφορούσαν στον έλεγχο και καταγραφή των πολιτών, κυρίως αριστερών. Φάκελοι κοινωνικών φρονημάτων. Μια τακτική ενάντια σε κάθε έννοια ιστορικής έρευνας όπου το Κράτος, ενοποιημένο, στα πλαίσια δήθεν της εθνικής συμφιλίωσης «έσβησε» μονοκονδυλιά μέρος της σύγχρονης κοινωνικής ιστορίας. Από την πυρά γλίτωσαν 2.500 περίπου έγγραφα-φάκελοι ηγετών και επώνυμων του αντιστασιακού αγώνα, διαχωρίζοντας, έτσι, τους παρακολουθούντες σε δυο κατηγορίες.

Επιπλέον, πριν από λίγους μήνες οι πιστώτριες τράπεζες του εκδοτικού οίκου Γαβριηλίδη αποφάσισαν από κοινού στην πολτοποίηση των βιβλίων του πτωχευμένου οίκου. Είναι εκείνες οι τράπεζες που διαθέτουν πολιτιστικά ιδρύματα και εκδόσεις παράλληλα. Προτίμησαν την πολτοποίηση ορμώμενες από μια απόλυτα καπιταλιστική και τραπεζική λογική. Αυτή η είδηση δεν έγινε πρώτο θέμα στα κανάλια, ούτε βγάλαν ανακοινώσεις σύλλογοι, συνδικάτα και κόμματα, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων. Όπως έγινε για την καύση του βιβλίου Τριβιζά στη Χαλκίδα. Δυο μέτρα και δυο σταθμά και τώρα.

Και κάτι τελευταίο, αλλά πάντα επίκαιρο. Ο αμερικάνικος οργανισμός FDA που έδωσε τις «εγκρίσεις» για την κατ’ εξαίρεση κυκλοφορία των anti-covid εμβολίων, κατά τη δεκαετία του ’50 έστειλε στην πυρά τα βιβλία του Βίλχελμ Ράιχ που σχετίζονταν με την οργόνη. Μετά από πολυετή δικαστική διαμάχη που υπήρχε ανάμεσα σε Ράιχ και FDA, ο Ράιχ οδηγήθηκε στη φυλακή όπου και πέθανε από ανακοπή καρδιάς και τα βιβλία του στη πυρά. Και όλα αυτά εν έτει 1956-57 στη «φιλελεύθερη» Αμερική. Αλλά, η εξουσία έχει έναν Μεσαίωνα και έναν ναζισμό για να ξεπλένει όλα τα εγκλήματά της.

Αναρχικός Πυρήνας Χαλκίδας

πηγή