Ο Νορβηγός θεατρικός συγγραφέας Ερρίκος Ίψεν εφηύρε τον όρο «ζωτικό ψεύδος», εννοώντας την καθησυχαστική ιστορία που λέμε στους εαυτούς μας για να κρύψουμε μια πιο οδυνηρή αλήθεια. Όσον αφορά το πλήρες κόστος της οικολογικής άγνοιας στην αγορά, υποστηρίζουμε το ζωτικό ψεύδος: ότι δεν ξέρουμε ή δεν βλέπουμε δεν έχει σημασία. Στην πραγματικότητα, η συλλογική μας άγνοια έχει τεράστιες συνέπειες.
Η αδιαφορία μας για τις συνέπειες όλων όσα αγοράζουμε και κάνουμε -οι άπειρες καταναλωτικές μας συνήθειες- δημιουργεί έναν τεράστιο αριθμό απειλών για το περιβάΜε αυτή την έννοια, η ανακύκλωση συμβάλλει στο ζωτικά ψεύδος ότι ήδη κάνουμε αυτό που χρειάζεται, ενώ στην πραγματικότητα αυτό που κάνουμε μόλις που αγγίζει το τεράστιο παλιρροϊκό κύμα παράπλευρης ζημιάς που πλήττει τους ανθρώπους και τον πλανήτη από τα πράγματα που αγοράζουμε και χρησιμοποιούμε.
Από αυτή την άποψη, οι «πράσινες» ετικέτες και τα προγράμματα ανακύκλωσης μπορεί να κάνουν περισσότερο κακό παρά καλό- μας εφησυχάζουν με την ψευδαίσθηση ότι κάνουμε αρκετά, ενώ αγνοούμε τις υπόλοιπες παρενέργειες όσων αγοράζουμε και πράττουμε. Η ανθρωπότητα δεν έχει πια την πολυτέλεια για τέτοιες καθησυχαστικές ιστοριούλες.
Η τακτική δημιουργίας αποδιοπομπαίων τράγων μπορεί απλώς να αντανακλά το πώς η αυτοεξαπάτησή μας εκφράζει την αίσθηση ότι είμαστε αβοήθητοι. Η ανακάλυψη αποδιοπομπαίων τράγων προσφέρει μια υπερβολικά εύκολη διέξοδο: ο καθένας μας είναι και θύμα και θύτης. Ως άτομα, οι συνήθειες και η κατανάλωσή μας -αυτά που ο καθένας μας αγοράζει και πράττει- επιφέρουν τις ίδιες αυτές συνέπειες για τις οποίες θρηνούμε.
Όταν πατώ ένα διακόπτη ή ανάβω το φούρνο μικροκυμάτων που παίρνει ενέργεια από ένα εργοστάσιο λιθάνθρακα, προσθέτω μία μικρή ποσότητα αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα. Παρομοίως και όταν εσείς κάνετε το ίδιο. Όταν δεκάδες εκατομμύρια ή δισεκατομμύρια κάνουν το ίδιο κάθε μέρα στη διάρκεια δεκαετιών ή αιώνων, έχουμε υπερθέρμανση του πλανήτη.
Η θλιβερή αλήθεια είναι ότι όλοι μας είμαστε θύματα και θύτες λόγω των συλλογικών μας συνηθειών και τεχνολογιών που έχουμε κληρονομήσει από μια αθωότερη εποχή, τότε που μπορούσαμε να ζήσουμε τη ζωή ευκολότερα, χωρίς έγνοια για τις οικολογικές επιπτώσεις της δραστηριότητάς μας. Με το να φανταζόμαστε κάποια αόρατη δύναμη που μας έχει θυματοποιήσει -π.χ. «αυτές τις άπληστες εταιρείες»- αποφεύγουμε την υποχρέωση να εξετάσουμε τις συνέπειες όσων κάνουμε εμείς.
Είναι μια βολική τακτική που μας επιτρέπει να αποφύγουμε τη δυσάρεστη αίσθηση να αντιμετωπίζουμε τους τρόπους με τους οποίους εμείς οι ίδιοι συμπράττουμε στην επίθεση ενάντια στον φυσικό κόσμο. Όμως στην τρέχουσα κρίση δεν υπάρχουν κρυμμένοι κακοί, δεν υπάρχει μυστική συνωμοσία σατανικών δολοπλόκων, είμαστε όλοι μας μπλεγμένοι σε συστήματα εμπορίου και κατασκευής που διαιωνίζουν τα προβλήματά μας. Οι επιχειρήσεις ανταποκρίνονται στις επιθυμίες των καταναλωτών η ελεύθερη αγορά -θεωρητικά τουλάχιστον- μας παρέχει ότι θέλουμε να αγοράσουμε.
Όμως αυτό σημαίνει ότι όλοι μας, σε κάθε βήμα, μπορούμε να δραστηριοποιηθούμε χάριν των εκτεταμένων, ευρείας κλίμακας βελτιώσεων που χρειαζόμαστε απελπισμένα. Η νοημοσύνη που μπορεί να μας σώσει από τους εαυτούς μας απαιτεί κοινή συνειδητοποίηση και οργανωμένες προσπάθειες από όλους μας, αγοραστές, επιχειρηματίες, πολίτες.
Απόσπασμα από το βιβλίο Οικολογική Νοημοσύνη του Daniel Goleman
ellinikahoaxes
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Αποποίηση ευθυνών: Το ιστολόγιο δεν παρέχει συμβουλές, προτροπές και καθοδήγηση.
Δεν φέρει καμία απολύτως ευθύνη για το περιεχόμενο οποιασδήποτε αναφοράς ή σύνδεσης με εξωτερικές ιστοσελίδες και δεν ευθύνεται για το περιεχόμενο των τελευταίων με οποιονδήποτε τρόπο. Ο κίνδυνος βλάβης ή ζημίας αναλαμβάνεται εξ ολοκλήρου από το χρήστη