Τι είναι η κνίδωση

 

Η κνίδωση συχνά, σε ένα ποσοστό 40%, συνοδεύεται από αγγειοίδημα.

Η κνίδωση (urticaria) αποτελεί την πιο κλασική έκφραση της αλλεργίας στο δέρμα. Χαρακτηρίζεται από πομφούς. Πήρε το όνομα της από το φυτό urtica (τσουκνίδα) αφού το εξάνθημα που τη χαρακτηρίζει σε πολλές περιπτώσεις μοιάζει με αυτό της τσουκνίδας. Οι πομφοί είναι εντοπισμένα οιδήματα του δέρματος συνήθως ωχροί στο κέντρο και ερυθροί στην περιφέρεια στην αρχή και «ροζ» στη συνέχεια και οι οποίοι υποχωρούν αν τους ασκηθεί πίεση.

Η διάρκεια των πομφών είναι μερικές ώρες, μπορεί όμως να φτάσει και σε τρεις μέρες ανάλογα της αιτιολογίας. Το συνοδό σύμπτωμα είναι συνήθως κνησμός, όμως υπάρχει πιθανότητα να συνυπάρχει καύσος ή άλγος. Οι βλάβες είναι κατά κανόνα μαλακές αλλά στην κνίδωση εκ πιέσεως επιβραδυνόμενου τύπου είναι σκληρές (διηθημένες). Η διάμετρος των πομφών μπορεί να είναι πολύ μικρή (να μοιάζουν σαν βλατίδες όπως στην χολινεργική κνίδωση) έως πολύ μεγάλη (πλάκες, αποτέλεσμα συρρέοντων πομφών) ή γραμμές (δερμογραφισμός). Η κνίδωση συχνά, σε ένα ποσοστό 40%, συνοδεύεται από αγγειοίδημα.

 

Η κνίδωση μπορεί να είναι το δερματικό «πρόσωπο» ενός αλλεργικού σοκ ή να αποτελεί μια αθώα αλλεργική αντίδραση. Μια από τις συνήθεις αναφορές ασθενών προς τον αλλεργιολόγο όταν παραθέτουν το ιστορικό τους είναι αυτή του αλλεργικού σοκ, όμως όταν γίνεται ο απαραίτητος κλινικοεργαστηριακός έλεγχος αποδεικνύεται ότι δεν επρόκειτο για κάτι τόσο σοβαρό. Το αντίστροφο όμως είναι επικίνδυνο δηλαδή μια οξεία κνίδωση να θεωρηθεί ως κάτι αθώο ενώ ουσιαστικά να αποτελεί μια ήπια αναφυλακτική αντίδραση που σε μελλοντική επανεμφάνιση να εξελιχθεί σε μια πολύ πιο σοβαρή ή και μοιραία. Προκύπτει λοιπόν και στο θέμα της κνίδωσης και ίσως ακόμα περισσότερο το φαινόμενο της ετερογένειας.

Η κνίδωση μπορεί να είναι το δερματικό «πρόσωπο» ενός αλλεργικού σοκ ή να αποτελεί μια αθώα αλλεργική αντίδραση.

 

Τα Αίτια

Η κνίδωση μπορεί να είναι οξεία ή χρόνια. Η οξεία κνίδωση έχει διάρκεια λιγότερο από έξι εβδομάδες ενώ η χρόνια περισσότερο. Η χρόνια κνίδωση μπορεί να είναι φυσική, να οφείλεται δηλαδή σε αντίδραση υπερευαισθησίας του οργανισμού σε φυσικά αίτια: τριβή, πίεση, θερμότητα, νερό, ψύχος, ήλιος, δονήσεις. Μια χρόνια κνίδωση μπορεί να είναι ιδιοπαθής, αγγειίτιδα ή αυτοάνοση. Σύμφωνα με τις μελέτες η χρόνια κνίδωση έχει επίπτωση στη ζωή του ασθενούς αντίστοιχη με αυτήν της στεφανιαίας νόσου. Η αντιμετώπισή της και ο περαιτέρω έλεγχος είναι ζωτικής σημασίας για τον ασθενή και για αυτό το λόγο χρειάζεται η γνώση όλων των ειδών της κνίδωσης.

Σύμφωνα με τις μελέτες η χρόνια κνίδωση έχει επίπτωση στη ζωή του ασθενούς αντίστοιχη με αυτήν της στεφανιαίας νόσου.

Το μωσαϊκό των φυσικών κνιδώσεων είναι πλούσιο ως προς την αιτιολογία, τη διάρκεια, τη συνοδό συμπτωματολογία, την πρόγνωση, την επικινδυνότητα. Υπάρχουν κληρονομικές και επίκτητες, άμεσες και επιβραδυνόμενες, μικρής ή μεγάλης διάρκειας, πρωτοπαθείς ή δευτεροπαθείς (αποτέλεσμα δηλαδή ενός συστηματικού νοσήματος ή όχι).

Ιδιαίτερη μνεία χρήζει η κνίδωση εκ ψύχους η οποία αν δεν διερευνηθεί με τον ορθό τρόπο μπορεί να είναι επικίνδυνη για τη ζωή του ασθενούς στη διάρκεια του καλοκαιρινού μπάνιου.

 

Η Αντιμετώπιση

Δεν αντιμετωπίζονται όλες οι κνιδώσεις με τον ίδιο τρόπο. Σε άλλες χρειάζεται εφησυχασμός και σε άλλες εγρήγορση, σε άλλες δίαιτα και σε άλλες όχι, σε άλλες διερεύνηση και σε άλλες όχι. Το «βάρος» της θεραπευτικής αγωγής επίσης ποικίλλει:

Η χορήγηση κορτιζόνης ΔΕΝ πρέπει να αποτελεί εύκολη λύση.