Ενας ασθενής με Αλτσχάιμερ ζωγραφίζει τη νόσο

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά της νόσου Αλτσχάιμερ, θυμόμαστε τον καλλιτέχνη που "ζωγράφισε τη νόσο", δημιουργώντας πορτρέτα του εαυτού του*.

Όταν το 1995 έμαθε πως είχε τη νόσο του Αλτσχάιμερ, ο William Utermohlen, Αμερικανός ζωγράφος που ζούσε στο Λονδίνο, αποφάσισε να δει τα αποτελέσματα που θα έχει η ασθένεια στην τέχνη του.
"Από τη στιγμή εκείνη και μετά, αποφάσισε να προσπαθήσει να καταλάβει τις επιπτώσεις που θα είχε, ζωγραφίζοντας τον εαυτό του", λέει η σύζυγός του Patricia, καθηγήτρια Ιστορίας της τέχνης.
Αργότερα, ο τοπικός Σύλλογος Αλτσχάιμερ έκανε ολόκληρη έκθεση στο Μανχάταν, με τους πίνακες αυτούς να έχουν κυρίαρχη θέση. Αποδείκνυαν, άλλωστε, πόσο η νόσος αυτή επηρεάζει τους ανθρώπους. Πώς με την πάροδο του χρόνου, οι ασθενείς δεν μπορούν να αντιληφθούν τις λεπτομέρειες και όλα φαίνονται πιο θολά, πιο απόμακρα, πιο ξένα.
"Η αίσθηση του χώρου σιγά σιγά χανόταν και νομίζω ότι το καταλάβαινε", λέει η σύζυγός του.

• Δείτε ακόμα: Παγκόσμια Ημέρα κατά της Αλτσχάιμερ: όταν η μνήμη σωπαίνει

Ένας ψυχαναλυτής είχε πει ότι οι πίνακες αυτοί έδειχναν θλίψη, άγχος, παραίτηση, ατονία και ντροπή. Αισθήματα που νιώθουν εκείνοι που γνωρίζουν και μπορούν, έστω και μερικές στιγμές, να αντιληφθούν την κατάστασή τους.
Σύμφωνα με τους νευρολόγους, τα άτομα που ασχολούνται με τις τέχνες και πάσχουν από τη νόσο, μπορούν να κάνουν πολύ όμορφα πράγματα. Όμως, δεν παύει να υπάρχει κάτι, που κάποια στιγμή τους σταματά. Για τον William Utermohlen, το διάστημα της δημιουργίας κράτησε πέντε χρόνια, μέχρι το 2000.
Ο τελευταίος πίνακας δείχνει καθαρά πόσο είχε επηρεαστεί. Πόσο είχε επηρεαστεί το μυαλό του.
"Είναι δύσκολο να πούμε αν οι αλλαγές στα πορτραίτα έγιναν επειδή έχασε τις καλλιτεχνικές του ικανότητες ή επειδή άλλαξε η ψυχολογία του. Σε κάθε περίπτωση, επιβεβαιώνουν το γεγονός ότι σταδιακά έχανε το μυαλό του", έγραψε σε ένα δοκίμιο η σύζυγός του.
Ο Utermohlen επτά χρόνια μετά το τελευταίο πορτραίτο, έφυγε από τη ζωή... Άφησε πίσω του την "πορεία του Αλτσχάιμερ σε εικόνες:

1967

1996

1996

1997

1997

1998

1999

2000

*Ημερομηνία πρώτης δημοσίευσης του άρθρου: 20 Αυγούστου 2014.
http://www.pathfinder.gr/stories/3808119/eikones-enas-asthenhs-me-altshaimer-zwgrafizei-th-noso/