Δευτέρα 21 Μαρτίου 2022

Ο φόβος της αποσύνδεσης



Ντάνι Βέργου

Αντίδοτο στο FOMO είναι η αυτοεκτίμηση: η εικόνα που έχω σχηματίσει για τον εαυτό μου, με βάση τις δικές μου προσδοκίες, χωρίς να υπολογίζω τις αντιλήψεις και τις αντιδράσεις των άλλων.
FOMO (Fear Of Missing Out). To ακρωνύμιο που σημαίνει ο «φόβος ότι θα χάσω κάτι», ότι «θα μείνω απ’ έξω», ότι δεν θα συμπεριληφθώ σε κάτι, όπως μια ενδιαφέρουσα ή ευχάριστη δραστηριότητα, επικρατεί στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης. Για πολλούς εφήβους και νέους ενήλικες αυτός ο φόβος της απώλειας έχει κάνει το διαδίκτυο έναν τόπο πολύ δύσκολο να αποφύγουν, πόσο μάλλον να ξεφύγουν από αυτόν.

Δεν αφορά τον φόβο της απώλειας ενός μοναδικού γεγονότος. Είναι ένας συνεχής φόβος ότι θα μείνω εκτός, που βασίζεται στην αίσθηση ότι όλη η διασκέδαση συμβαίνει κάπου αλλού - χωρίς εμένα. Αποτέλεσμα; Η διαρκής ανησυχία ότι δεν είμαι ενήμερος ή χάνω πληροφορίες, γεγονότα, εμπειρίες ή αποφάσεις ζωής που θα μπορούσαν να κάνουν τη ζωή μου καλύτερη.

Ο φόβος της μη συμπερίληψης συνδέεται ακόμα με τον φόβο της μετάνοιας, ο οποίος μπορεί να οδηγήσει σε άγχος ότι μπορεί να έχω χάσει μια ευκαιρία για κοινωνική αλληλεπίδραση, μια νέα εμπειρία, ένα αξέχαστο γεγονός.

Το FOMO χαρακτηρίζεται από την επιθυμία να παραμένει κανείς συνεχώς συνδεδεμένος με το τι κάνουν οι άλλοι και μπορεί να περιγραφεί και ως ο φόβος ότι η απόφαση να μη συμμετέχω είναι η λάθος επιλογή. Μπορεί να αναδυθεί με αφορμή την άγνοια για μια συζήτηση που εξελίσσεται, για μια τηλεοπτική εκπομπή που δεν είδα, για ένα πάρτι που δεν πήγα, για ένα μέρος που άλλοι έχουν ανακαλύψει και δεν γνωρίζω.

Η πρόοδος της τεχνολογίας εντείνει το φαινόμενο. Οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης και η εξέλιξή τους δημιουργούν πολλές ευκαιρίες για FOMO. Μπορούν να αλλάξουν την κοινωνική ζωή ενός ατόμου τόσο διαπροσωπικά όσο και διαδικτυακά. Οι άνθρωποι μπορούν να μεταδίδουν σημαντικά γεγονότα της ζωής ή καθημερινές δραστηριότητες με ένα απλό πάτημα κουμπιού.

Κι ενώ οι πλατφόρμες αυτές παρέχουν ευκαιρίες για κοινωνική δραστηριότητα, ανοίγουν μια τεράστια πύλη σε μια ατελείωτη ροή δραστηριοτήτων στις οποίες το άτομο δεν συμμετέχει. Η ψυχολογική εξάρτηση από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να οδηγήσει σε FOMO ή ακόμη και σε παθολογική χρήση του διαδικτύου και σε εξάρτηση. Το φαινόμενο συνδέεται με επιδείνωση της κατάθλιψης και του άγχους και με μειωμένη ποιότητα ζωής.

Στην πραγματικότητα ο όγκος των πληροφοριών είναι κατακλυσμικός. Είναι αδύνατο να μπορεί κάποιος να παρακολουθήσει τα πάντα - να μη χάσει κάτι. Η ιδέα αυτή αρκεί για να ενεργοποιήσει το FOMO, δημιουργώντας στο άτομο την ψευδαίσθηση ότι όσο περισσότερο παραμένει συνδεδεμένο τόσο μειώνονται οι πιθανότητες να «χάσει κάτι». Το άτομο εισέρχεται σε έναν φαύλο κύκλο στον οποίο είναι δεδομένο ότι ο όγκος των πληροφοριών είναι τέτοιος -συγκλονιστικός- καθιστώντας το αδύνατο να μη χαθεί κάτι.

Η όλη διαδικασία δημιουργεί FOMO και δυσαρέσκεια που εκφράζονται με συμπτώματα όπως άγχος, ευερεθιστότητα και αίσθημα ανεπάρκειας σε σχέση με τους άλλους. Ατομα με χαμηλότερα επίπεδα βασικής ψυχολογικής ικανοποίησης ανέφεραν υψηλότερο επίπεδο FOMO. Παράλληλα άτομα που βίωναν FOMO είχαν χαμηλότερα επίπεδα αυτοεκτίμησης.

Ταυτόχρονα ο φόβος ότι θα μείνω απ’ έξω έχει συνδεθεί με την κόπωση, την αύξηση των επιπέδων του άγχους καθώς και με αρνητικές ψυχολογικές επιπτώσεις στη συνολική διάθεση και τη γενική ικανοποίηση από τη ζωή. Επιπλέον έχει φανεί ότι το FOMO μπορεί να επηρεάσει τη διαμόρφωση μακροπρόθεσμων στόχων και την αυτοαντίληψη.

Αντίδοτο στο FOMO είναι η αυτοεκτίμηση: η εικόνα που έχω σχηματίσει για τον εαυτό μου, με βάση τις δικές μου προσδοκίες, χωρίς να υπολογίζω τις αντιλήψεις και τις αντιδράσεις εξωτερικών παραγόντων (των άλλων). H καλλιέργεια της αυτοεκτίμησής μας με βάση τις προσδοκίες εξωτερικών παραγόντων μάς αφαιρεί τη δυνατότητα να ενδυναμώσουμε τις ρίζες της εσωτερικής μας αυτοεκτίμησης. Η αυτοεκτίμηση είναι ζωτικής σημασίας για την ευημερία και την ψυχική υγεία, αποτέλεσμα εσωτερικής διεργασίας.

  • 56% των ατόμων που βιώνουν FOMO είναι ηλικίας 18-30 ετών
  • 69% (7 στους 10) των millennials (26-40 ετών)
  • 60% κάνει αγορές λόγω του FOMO, κυρίως μέσα σε 24 ώρες
  • 33% προσπαθεί σκόπιμα να προκαλέσει FOMO στους συνομηλίκους του
  • 45% των ανθρώπων που βιώνουν FOMO δεν μπορεί να μείνει για περισσότερο από 12 ώρες χωρίς να ελέγξει τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης και το 20% δεν αντέχει για περισσότερο από 1 ώρα 27% τσεκάρει μόλις ξυπνήσει
  • 36% φοβάται ότι θα νιώσει σαν παρείσακτο 26% ότι θα χάσει φίλους και 23% ότι θα κριθεί
Πηγές: IJANM, Strategy, Eventbrite, Psychology Today
πηγή

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Το blog ΟΛΑ ΛΑΘΟΣ ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρει σχετικά σε άρθρα που αναδημοσιεύονται από διάφορα ιστολόγια. Δημοσιεύονται όλα για την δική σας ενημέρωση.