Στρατηγικοί κακοπληρωτές και κράτος μπαταχτσής

Κορυφώνεται το ενδιαφέρον των τραπεζιτών, ενώ και τα δημοσιεύματα πληθαίνουν για τους λεγόμενους «στρατηγικούς κακοπληρωτές» των «κόκκινων» τραπεζικών δανείων, τους μπαταχτσήδες. Μια κορύφωση που εκδηλώνεται λόγω των συμφωνηθέντων με τους «θεσμούς», ώστε να μειωθούν σημαντικά τα ανοίγματα στα επισφαλή δάνεια, επιχειρηματικά και στεγαστικά.


Καθώς, τα ΜΜΕ φωτίζουν το ζήτημα των πλειστηριασμών, επικεντρωμένα κυρίως σε ζητήματα πρώτης κατοικίας και στεγαστικών δανείων, ταυτόχρονα εξελίσσεται σε άλλο επίπεδο η «εξυπηρέτηση» των επιχειρηματικών δανείων. Άλλωστε στις αρχές Σεπτεμβρίου, στη Φρανκφούρτη, βρέθηκε στο επίκεντρο η αργή διαδικασία μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων, της συνάντησης που είχαν έλληνες τραπεζίτες με τον αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μπενουά Κερέ και την αντιπρόεδρο του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού SSM Σαμπίνε Λαουτενσλέγκερ. Οι επόπτες ζήτησαν από τις διοικήσεις των τραπεζών να επισπεύσουν τις κινήσεις, με στόχο τη μείωση των κόκκινων δανείων και, αν χρειάζεται, να φέρουν νωρίτερα τα απαραίτητα μέτρα.

Αξίζει να αναφερθεί, ότι ο στόχος του 2018 είναι ιδιαίτερα φιλόδοξος, καθώς το ελληνικό τραπεζικό σύστημα έχει δεσμευθεί να μειώσει τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια κατά 15 δισ. ευρώ. «Πηγές αναφέρουν ότι από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού υπήρξε παρότρυνση προς τα υψηλόβαθμα στελέχη των τραπεζών να εντείνουν την προσπάθεια περιορισμού και να ρίξουν στη μάχη εργαλεία, όπως για παράδειγμα οι πωλήσεις κόκκινων δανείων νωρίτερα από τον αρχικό σχεδιασμό», διαβάζουμε από τον οικονομικό τύπο.

Παράλληλα, οι επόπτες ζήτησαν εκτενή ενημέρωση για τις διαγραφές δανείων, οι οποίες το πρώτο εξάμηνο του 2017 ανήλθαν σε 3,3 δισ. ευρώ και με αυτόν τον τρόπο επιτεύχθηκαν οι στόχοι. Δεν γνωρίζουμε την κατανομή και τον επιμερισμό της διαγραφής, δηλαδή από ποιους έκοψαν υποχρεώσεις. Όμως, οι ευρωπαίοι επιτηρητές, απ’ ό,τι διαβάζουμε, προέτρεψαν, τους έλληνες τραπεζίτες να προχωρήσουν με πιο γοργά βήματα στην αναδιάρθρωση των υπερχρεωμένων επιχειρήσεων, καθώς αποτελεί πάγια θέση του SSM ότι η μείωση των κόκκινων δανείων πρέπει να ξεκινήσει με ένταση από το εταιρικό χαρτοφυλάκιο. Ενώ οι τραπεζίτες πρόταξαν τη ρύθμιση των χρεών μέσα από τη διαδικασία του εξωδικαστικού συμβιβασμού, η οποία μόλις ξεκίνησε και αναμένεται να φέρει ορατά αποτελέσματα από τις αρχές του 2018. Θεωρούμε, λοιπόν, πως μέσα από τη σκόνη που σηκώνεται γενικά και αόριστα για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, μεγάλη μερίδα επιχειρήσεων θα επωφεληθεί ώστε τα δάνειά τους να υποστούν μεγάλο και γενναίο «κούρεμα».

Δεν είναι η πρώτη φορά, αλλά αντίθετα ισχυριζόμαστε ότι αποτελεί τον κανόνα διαχείρισης κοινωνικών καταστάσεων, που η κρατική και οικονομική εξουσία αλλού φωτίζει και αλλού ενεργεί. Συσκοτίζει τα σημεία εκείνα που είναι χρήσιμα ώστε η ελίτ να συνεχίσει να κάνει τη δουλειά της, χωρίς να γίνονται εύκολα αντιληπτές οι προθέσεις της. Σε αυτή τη προσπάθεια, προφανώς, πρωτεύοντα και καθοριστικό ρόλο διαδραματίζουν οι δημοσιογράφοι και τα μμε. Τα οποία, όπως παρατηρείται, βρίσκονται σε φάση ομογενοποίησης και έκφρασης της κυριαρχίας, όπου λίγοι επιχειρηματίες ελέγχουν το σύνολο σχεδόν των μέσων.

Όσον αφορά την αντιμετώπιση παρόμοιων επιχειρηματικών καταστάσεων κατά το παρελθόν, να θυμίσουμε τι είχε συμβεί και πριν από μερικές δεκαετίες σε μια σειρά επιχειρήσεων οι οποίες είχαν υπαχθεί στις «προβληματικές» εταιρείες και στην ομπρέλα του ΟΑΕ (Οργανισμός Ανασυγκρότησης Επιχειρήσεων), ο οποίος, αρχικά, κατά τις δεκαετίες ’70 και ’80 «κρατικοποιούσε» τις πτωχευμένες ιδιωτικές εταιρείες και στη δεκαετία του ’90 τις ιδιωτικοποιούσε ξανά. Ο ίδιος οργανισμός που «κρατικοποιούσε» στην αρχή, ιδιωτικοποιούσε στη συνέχεια… Και τότε η εξουσία ανέπτυσσε λογύδρια ενάντια στους επιχειρηματίες που «πτώχευσαν» τις εταιρείες και «έβγαλαν» τα δανεισμένα κεφάλαια στην Ελβετία, αλλά ουσιαστικά μέσω των «κρατικοποιήσεων» τούς έκανε το χατίρι, αφού τούς παρέδιδε την παράμετρο «χρόνο» ώστε να κερδίσουν από αυτό, να ελιχθούν και εν τέλει να επωφεληθούν. Για παράδειγμα, πολλοί από τους μετόχους εταιρειών που με δική τους πρωτοβουλία κατά τη δεκαετία του ’80 είχαν υπαχθεί στις «προβληματικές», τελικώς κινήθηκαν δικαστικώς κατά του ΟΑΕ στη δεκαετία του ’90 ώστε να πάρουν τις εταιρείες τους, πίσω αφού το οικονομικό κλίμα προδιαγραφόταν ευοίωνο. Σε αυτό το σημείο, έχει ενδιαφέρον να σημειώσουμε και μια ακόμη παράμετρο που έρχεται να συμπληρώσει τους από κοινού σχεδιασμούς επιχειρηματιών και κράτους. Οι «κρατικοποιημένες» εταιρίες στελεχώθηκαν από κομματικά στελέχη και ψηφοφόρους όχι μόνο του κυβερνητικού πασοκ αλλά και των «αριστερών» κομμάτων. Όλοι χορτάτοι, όλοι ικανοποιημένοι…

Σήμερα, μια μερίδα επιχειρηματιών έχει προσφύγει στην υπαγωγή των εταιρειών τους στον Πτωχευτικό Κώδικα και ένα ποσοστό αυτών, προσπαθεί να ελιχθεί μέσω αυτού και να αποκομίσει μακροπρόθεσμα οφέλη. Ενώ ένα άλλο δεν αποπληρώνει τα επιχειρηματικά δάνεια, περιμένοντας τις πολιτικές αποφάσεις, οι οποίες φαίνεται ότι έχουν δρομολογηθεί και περιλαμβάνουν γενναίες μειώσεις-κουρέματα στα επιχειρηματικά δάνεια. Η συζήτηση, όμως, περιορίζεται στους «στρατηγικούς κακοπληρωτές» των στεγαστικών δανείων που παρ’ ότι διαθέτουν, λένε, περιουσία και καταθέσεις δεν αποπληρώνουν το δάνειό τους. Αφ’ ενός, λοιπόν, η κυβέρνηση κόπτεται για να πατάξει τους «μπαταχτσήδες» και αφ’ ετέρου δεν εφαρμόζει άμεσα το περιουσιολόγιο, που ήταν και προγραμματική της δέσμευση. Αντίθετα, διαβάζουμε στον οικονομικό τύπο: «Κυρίαρχο θέμα στην ατζέντα των συζητήσεων ήταν οι κινήσεις που θα οδηγήσουν στη χαλιναγώγηση των “στρατηγικά κακοπληρωτών„.

Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι οι επόπτες υπογράμμισαν την ανάγκη της αποκάλυψης και της τιμωρίας όσων δανειοληπτών διαθέτουν περιουσία και δεν πληρώνουν συνειδητά. Βασικό όπλο, σύμφωνα με όσα είπαν οι Έλληνες τραπεζίτες, ενάντια στους στρατηγικούς κακοπληρωτές είναι η διενέργεια των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών, οι οποίοι εκτιμάται ότι θα τους φέρουν στο γκισέ –σε ένα ποσοστό–, με στόχο την τακτοποίηση των οφειλών τους». Η τελευταία φράση αποτυπώνει τα οφέλη των δανειοληπτών εκείνων που έχουν την οικονομική δυνατότητα να διαπραγματευτούν με τις τράπεζες. Είναι εκείνοι που συνειδητά δεν πληρώνουν παρ’ ότι μπορούν, με μοναδική στόχευση να τους χαριστούν σημαντικά ποσά. Κάποιος θα μπορούσε να αναρωτηθεί: «Καλά, δεν είναι πολιτικά ορθό να προσπαθούμε να ξεγελάμε τις αιμοδιψείς τράπεζες;». Πράγματι οι τράπεζες αποτελούν τους νόμιμους τοκογλύφους και τους σύγχρονους οικονομικούς δικτατορίσκους που αλώνουν και αλλοιώνουν ταυτόχρονα συμπεριφορές και συνειδήσεις (βλέπε για παράδειγμα Lehman Brothers).

Ασφαλώς και οφείλουμε να τασσόμαστε και να ενεργούμε ενάντια στο τραπεζικό σύστημα εξ αρχής. Μια ατομική-ιδιωτική στάση, όμως, όταν δεν συνοδεύεται από κοινωνικά χαρακτηριστικά κινδυνεύει να περιοριστεί σε μια ατομοκεντρική συνθήκη και τίποτα περισσότερο. Δεν λειτουργεί το άτομο, έστω, βάσει αρχών γενικότερης ωφέλειας αλλά μέσω του εξατομικευμένου οφέλους. Έτσι, κάποιος μπορεί να θεωρήσει ορθό ότι «ο εχθρός του εχθρού μου είναι φίλος μου», κάτι το οποίο είναι τουλάχιστον αφελές, για να μην πούμε επικίνδυνο στα πλαίσια του κοινωνικού ανταγωνισμού.

Ταυτόχρονα η ΕΕΤ (Ένωση Ελληνικών Τραπεζών) θεωρεί απαραίτητο να υπάρχουν πλειστηριασμοί, γιατί είναι το κυριότερο εργαλείο ώστε να κυνηγηθούν οι στρατηγικοί κακοπληρωτές. Αφού, λοιπόν, την προηγούμενη εξαετία οι τράπεζες προέβησαν στις αναγκαίες για την επιβίωσή τους ανακεφαλαιώσεις, ρυθμίσεις σε ομόλογα και το «άνοιγμά» τους μεταβιβάστηκε στους κρατικούς προϋπολογισμούς και στα δημοσιονομικά, δηλαδή στη φορολογία, έφθασε η ώρα για να διευθετηθούν και τα «κόκκινα» δάνεια. Η ΕΕΤ σε ανακοίνωσή της αναφέρει: «Αυτή τη στιγμή, οι προτεραιότητές μας είναι ξεκάθαρες, δεν υπάρχει κάποια συμφωνία, υπάρχει η δική μας επιλογή, στο ξεκίνημα αυτής της προσπάθειας με τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς να επικεντρωθούμε στις μεγάλες υποθέσεις, διότι αυτή είναι η προτεραιότητα. Δεν σημαίνει, όμως, ότι μεταγενέστερα υπάρχει κάποια συμφωνία ότι δεν θα συνεχίσουμε να κάνουμε πλειστηριασμούς. Είναι ένα εργαλείο απαραίτητο, για να μπορέσουμε να επιλύσουμε το μεγάλο θέμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Εάν δεν επιλυθεί το θέμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων, δεν θα μπορέσει η οικονομία να ανακάμψει με ισχυρούς ρυθμούς. Οι πλειστηριασμοί είναι απαραίτητοι με κοινωνική ευαισθησία και με προσπάθεια να επικεντρωθούμε στην αρχή στις μεγάλες υποθέσεις». Όμως, όπως παρατηρούμε από τις τελευταίες αποφάσεις του ΣτΕ, οι μεγάλοι παίκτες των μεγάλων υποθέσεων αποκτούν μεγάλα και ευνοϊκά μπόνους στην προσπάθειά τους να «ξεφύγουν» από τον φορολογικό έλεγχο του κράτους. Συγκεκριμένα, το ανώτατο δικαστήριο έκρινε ότι τα στοιχεία των τραπεζικών καταθέσεων των φορολογουμένων στις ημεδαπές τράπεζες δεν αποτελούν νέο πληροφοριακό στοιχείο, με αποτέλεσμα και για αυτές τις υποθέσεις να ισχύει η πενταετής παραγραφή και όχι η δεκαετής. Έτσι, ανέλεγκτες υποθέσεις μέχρι και τη χρήση του 2010 παραγράφονται. Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, η φορολογική διοίκηση δεν έχει δικαίωμα να κοινοποιήσει φύλλο ελέγχου μετά την πενταετία από την τέλεση του αδικήματος, εκτός εάν έρθουν σε γνώση των ελεγκτών νέα πληροφοριακά στοιχεία. Στην περίπτωση αυτή, ο χρόνος παραγραφής παρατείνεται στα δέκα χρόνια. Έτσι, οδηγείται σε παραγραφή το μεγαλύτερο τμήμα των 65 CD που περιλαμβάνουν 1,3 εκατομμύρια ΑΦΜ μεγαλοκαταθετών και της λίστας με τα στοιχεία 25.000 Ελλήνων φορολογουμένων που έστειλαν σε τράπεζες του εξωτερικού εμβάσματα άνω των 100.000 ευρώ την περίοδο 2009–2011.

Συνεπώς, όσοι μπαταχτσήδες έστειλαν τα λεφτά τους έξω προ πενταετίας δεν μπορούν να ελεγχθούν από τις ελεγκτικές αρχές, ώστε να προβούν στις αντίστοιχες ενέργειες εξυπηρέτησης των δανειακών τους υποχρεώσεων. Στη πράξη, δηλαδή, οι μπαταχτσήδες φτιασιδώνονται από τις ίδιες τις κρατικές-δικαστικές αποφάσεις… Από τη μία εμφανίζεται το κράτος να τους διώκει και από την άλλη πλευρά τούς παρέχει το κατάλληλο οπλοστάσιο για να «ξεγλιστρήσουν».

Σε μια άλλη διάσταση, το πρακτορείο Bloomberg σημείωνε τελευταία σε ανταπόκρισή του ότι οι έλληνες τραπεζίτες βρίσκονται αντιμέτωποι με εγκληματικές συμμορίες στη μάχη κατά των στρατηγικών κακοπληρωτών. Παρ’ ότι έχουν γίνει προσπάθειες τα τελευταία χρόνια να αναχαιτιστούν τα νομικά και γραφειοκρατικά εμπόδια για να αντιμετωπιστεί το ζήτημα, η κατάσταση παραμένει δυσεπίλυτη, επεσήμανε ο Δημήτρης Βαγιανός, καθηγητής Χρηματοοικονομικών στο London School of Economics. «Ακόμα και για τους πλούσιους δανειολήπτες, όπως κάποιες εταιρείες, όταν υποτίθεται ότι θα πραγματοποιηθεί η ρευστοποίηση, υπάρχουν απειλές και διαμαρτυρίες», ανέφερε. «Αυτό συμβαίνει γιατί υπάρχουν κάποιες εγκληματικές συμμορίες που προσλαμβάνονται για να προστατεύουν τα περιουσιακά στοιχεία πλούσιων ατόμων. Για τα φτωχά άτομα, οι διαμαρτυρίες γίνονται κυρίως από πολιτικές, ακτιβιστικές ομάδες», ανέφερε.

Διαπιστώνεται, λοιπόν, ξεκάθαρα ότι πίσω από πολιτικές αποφάσεις και επιλογές, όπως ο νόμος Κατσέλη, που παρείχαν μια προστασία σε μεγάλα τμήματα ασθενέστερων εισοδηματικά ομάδων στοιχίζονται και τα ανώτερα και ανώτατα στρώματα. Εν τέλει, είναι εκείνα που θα ωφεληθούν στο τέλος, αφού οι ανίσχυροι σε ένα-δυο χρόνια θα χάσουν τη σημερινή προστασία του συγκεκριμένου νόμου, χωρίς, όμως, να έχουν την ευχέρεια να διαπραγματευτούν οικονομικά το δάνειό τους, ενώ οι «ισχυροί» θα συνεχίσουν απλά να πίνουν στην υγειά του κορόιδου, αγωνιστικού και μη.

Αναρχικός Πυρήνας Χαλκίδας
Από την ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ, φ. 178, Ιανουάριος 2018

https://anarchypress.wordpress.com/2018/01/19/%cf%83%cf%84%cf%81%ce%b1%cf%84%ce%b7%ce%b3%ce%b9%ce%ba%ce%bf%ce%af-%ce%ba%ce%b1%ce%ba%ce%bf%cf%80%ce%bb%ce%b7%cf%81%cf%89%cf%84%ce%ad%cf%82-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%ce%ba%cf%81%ce%ac%cf%84%ce%bf%cf%82/