Να θυμηθείς πως κάποτε έχτιζες πύργους από άμμο και χαλίκια

 

Ε, εσύ. Σε σένα μιλάω, ναι. Θα σου πω δυο λόγια που σκέφτηκα χθες βράδυ. Ή πριν κάποια χρόνια. Ή που θα σκεφτώ στο μέλλον, αιώνες μετά. Δεν έχει σημασία, ο χρόνος είναι αδιάφορος. Αυτό που έχει σημασία είναι να δώσεις βάση.

Γιατί, ξέρεις, δε ξηγιέσαι καλά, φίλος. Δε ξηγιέσαι καθόλου καλά. Όχι απέναντι μου – απέναντι σε σένα τον ίδιο. Καλά θα κάνεις να μ’ ακούσεις λοιπόν.

Θυμάσαι τον εαυτό σου, ρε, σαν ήσουν παιδί; Τότε που έχτιζες πύργους από άμμο και χαλίκια;

Τότε που ένα σκουπίδι, ένα καπάκι, ένα κουμπί, ένα χαρτί, ένα κομμάτι ξύλο, μπορούσε να μετατραπεί στα χέρια σου σε μαγικό παιχνίδι;

Θυμάσαι πως εξορμούσες καθημερινά, σα θαλασσοπόρος, στους απέραντους ωκεανούς της φαντασίας σου; Τότε που ο κόσμος φάνταζε πελώριος, ένα σύμπαν πλουμισμένο με αστέρια – και συ ήσουν ένας κοσμοναύτης και τα αστέρια λαμπύριζαν στα μάτια σου.

Και τι έγινε μετά, με το πέρασμα των χρόνων, για πες μου.

Πως κατάφερες και τετραγώνισες τον κύκλο; Πως μπόρεσες και χώρεσες τη θάλασσα σε ένα τόσο δα ενυδρείο; Πως έγινες και συ ένα ψάρι όπως όλα, κολυμπώντας σε καλά περιορισμένα όρια, όρια που έγιναν ο κόσμος σου;

Πως γίνεται και έσβησες τα σκοτεινά σημεία απ’ τον χάρτη, διατηρώντας μόνο όσα σου φαίνονται οικεία;

Θυμάσαι, ρε, μικρός, πως εξερευνούσες με λαχτάρα τα «στοιχειωμένα σπίτια», τις οικοδομές, τα ανήλιαγα δασάκια; Πως διψούσες για γνώση, πως κυνηγούσες περιπέτεια;

Αλίμονο, τα ανεξερεύνητα δασάκια έγιναν ξύλα προς εκμετάλλευση, μια επικερδής επιχείρηση. Και το στοιχειωμένο σπίτι απέδειξες πως δεν υπάρχει. Ξαμόλησες πάνω του το τεχνικό σου φως και αποκάλυψες πως δεν υπάρχουν σκοτεινά σημεία.

Μα δε ξέρεις πως όσο περισσότερο φως ρίχνεις κάπου, τόσο φουντώνουν οι σκιές;

* * *

Πως περιόρισες τόσο τον ορίζοντα σου, πες μου.

Ναι, ξέρω. Πρώτα ήταν ο έρωτας.

Έπειτα η ανάγκη. Τα δύο ορόσημα που σε διαχώρισαν από την παιδική σου ηλικία.

Και αυτά τα δύο κατέλαβαν το νου σου, όπως ο μεγαλύτερος δικτάτορας. Πλέον δεν χωρούσε τίποτ’ άλλο στο μυαλό σου. Ο έρωτας μόνο. Και η ανάγκη. Η δουλειά. Το χρήμα. Τα άλλα ανήκουν πια στο περιθώριο.

Και έχασες σταδιακά την τόλμη σου.

Σου είπαν πως στον έρωτα μετρούν οι επιτυχίες μόνο, τον έβαλαν σε λίστες, τον ταξινόμησαν σε κατηγορίες, τον μετέτρεψαν σε must και lifestyle.

Σου είπαν πως θα σου δώσουν συμβουλές για να «πετύχεις», και συ έφτασες να αξιολογείς τον εαυτό σου, συγκρίνοντας πάντα με τους άλλους.

Ο έρωτας έγινε status, έγινε ανταγωνιστής, έγινε ποσοτική λίστα με εμπειρίες. Μα δε σου είπαν, ξέρεις, πως η εμπειρία δε μετριέται στις «επιτυχίες» μόνο – μα και στις αποτυχίες! Στις δεύτερες ακόμα πιο πολύ! Τι ξέρει κάποιος από έρωτα, αν δεν έχει αισθανθεί τη βροχή, κρύα και παρήγορη, να πέφτει πάνω του, ενώ βαδίζει μόνος μες στη νύχτα;

Σου μίλησαν για όνειρα, μα παραίνεσαν να βλέπεις την πραγματικότητα «ρεαλιστικά». Μα ο «ρεαλισμός» τους ήταν βασισμένος σ’ έναν κόσμο που οι ίδιοι έχτισαν για σένα! Και αν ο κόσμος συνεχώς αλλάζει, εκείνοι τον παρουσίασαν τάχα αμετάβλητο, τάχα αιώνιο, στη μορφή αυτή που βλέπεις. Και συ τι έκανες; Το δέχτηκες, αδιαμαρτύρητα. Μα παρέλειψαν να σου αναφέρουν πως τα όνειρα ενός είναι η πραγματικότητα κάποιου άλλου. Και τα όνειρα είναι πάντοτε ρευστά, μεταβλητά.

Έτσι ο κόσμος σου έγινε ο κόσμος όλων.

Έτσι χώρεσες τη θάλασσα μες’ στο ενυδρείο.

Έτσι ανέπτυξες την κοσμοθεωρία σου, με τα τετραγωνισμένα όρια της, αποδιώχνοντας κάθε σκοτεινό σημείο.

Έτσι βολεύτηκες στη μικροσκοπική, μα τόσο βολική σου, ημιμάθεια.

Έτσι ξεπούλησες τη φαντασία σου. Δε χρειάζεται πια να φανταζόμαστε, να χτίζουμε κάστρα με άμμο και χαλίκια. Έχουμε τις εφημερίδες να φαντάζονται για μας. Την ειδησεογραφία να μας παρουσιάζει τον κόσμο «όπως είναι». Τα κόμματα να μας πουλούν κοσμοθεωρίες. Τις μόδες να μας κάνουν να νιώθουμε ασφαλείς, τους ειδικούς να μας δίνουν συμβουλές.

Μην ανησυχείς, ψαράκι, στο ενυδρείο έχει μια θέση και για σένα!

Και αν αισθάνεσαι αδύναμος, ανασφαλής... Στον έρωτα θα βρεις δύναμη, παρηγοριά! Και αν αυτός απουσιάζει... Γίνε μέλος μιας ισχυρής ομάδας, μιας κρατικής οντότητας, μιας φανατικής ιδεολογίας, ενός μεγάλου, τάχα, έθνους.

Κάθε μικροσκοπικό ψαράκι αισθάνεται μεγάλο αν κολυμπάει σε μεγάλο ενυδρείο. Και αν το ενυδρείο δεν είναι απαραίτητα μεγάλο... ας το μεγενθύνουμε με τη φαντασία μας – τη λιγοστή που μας απέμεινε. Ας το μετατρέψουμε σε «τρανό και ένδοξο», μπας και αντλήσουμε οι ίδιοι κάτι από τα έργα άλλων, από τις επιτυχίες άλλων.

Και αν ξεπουλήσεις την ατομικότητά σου, την διαφορετικότητά σου, αν γίνεις ένα όπως όλοι... τι σημασία έχει; Δε φοβάσαι πια!

* * *

Σου είπαν ψέματα, καλό μου ψάρι. Μα ταυτόχρονα σε έκαναν να αγαπάς τα παραμύθια.

Σου είπαν πως αρκεί να «θελήσεις» κάτι για να το αποκτήσεις.

Κάποιος συγγραφέας έγινε διάσημος, μιλώντας για τον κόσμο που «συνωμοτεί υπέρ σου». Και εσύ το πίστεψες, γιατί ήθελες να το πιστέψεις.

Και αντί να χτίζεις, με τα δικά σου χέρια, σκάλες προς τον ουρανό, προτιμάς τα κάλπικα φτερά που σου παρέχουν. Θαρρείς, τάχα, πως έτσι θα αγγίξεις τον ουρανό νωρίτερα. Και αντί να σκαρφαλώνεις – να πέφτεις – να σηκώνεσαι – να γλύφεις τις πληγές σου – και να σκαρφαλώνεις πάλι... προτιμάς απλά να «πετάς».

Ένα ψάρι που ονειρεύεται πως είναι πουλί, να τι είσαι.

Μα τα ψάρια, ξέρεις, κάποτε, δισεκατομμύρια χρόνια πριν, βγήκαν από το νερό. Κάποτε έγιναν πουλιά και πέταξαν. Μα δεν συνέβη από τη μια στιγμή στην άλλη...

Δες εδώ. Τα ψάρια εκείνα έβλεπαν πέρα από τον στενό ορίζοντα της μικροσκοπικής τους θάλασσας... Φαντάζονταν πάντα κάτι καλύτερο, κάτι καινούργιο, κάτι διαφορετικό. Και αν πήρε καιρό... κάποια στιγμή τα κατάφεραν. Βγήκαν στη στεριά... και πέταξαν.

Εσύ λοιπόν τι κάνεις; Nαι ρε, σε σένα μιλώ. Μα μιλάω και σε μένα. Σε όλους. Σε κανέναν. Δεν έχει σημασία...

Ένα μονάχα έχει σημασία. Να θυμηθείς. Να θυμηθείς πως κάποτε έχτιζες πύργους από άμμο και χαλίκια.

 "E, εσύ. Σε σένα μιλάω, ναι."

Πηγή: tofonikokouneli

CoverPhoto: @Chris Killip

 via