ΗΠΑ: Τα ομοιοπαθητικά σκευάσματα θα αναγράφουν ότι... δεν κάνουν τίποτα

Τα ομοιοπαθητικά σκευάσματα είναι συνήθως τόσο αραιωμένα ώστε δεν περιέχουν ούτε ένα μόριο της υποτιθέμενα δραστικής ουσίας

Με μια ηχηρή παρέμβαση στην γκρίζα αγορά ομοιοπαθητικών σκευασμάτων, η αμερικανική κυβέρνηση απαιτεί από τους παρασκευαστές να προσκομίζουν στοιχεία για την αποτελεσματικότητα των προϊόντων τους, αλλιώς θα πρέπει να προειδοποιούν στις συσκευασίες ότι δεν υπάρχουν επιστημονικές ενδείξεις για οφέλη στην υγεία.

Η νομοθεσία των ΗΠΑ και των περισσότερων άλλων χωρών δεν θεωρεί τα ομοιοπαθητικά προϊόντα «φάρμακα» για τα οποία απαιτούνται κλινικές μελέτες και άδειες κυκλοφορίας. Στην αμερικανική αγορά, τα σκευάσματα αυτά κυκλοφορούν με την ένδειξη ότι δεν έχουν λάβει έγκριση από την ομοσπονδιακή Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA).

Διαβάστε επίσης:

• Η ομοιοπαθητική είναι αναποτελεσματική, επιβεβαιώνει μια ακόμα μελέτη
• Η ομοιοπαθητική «δεν έχει καμία αποτελεσματικότητα»

Το θέμα αφορά ωστόσο και την Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου (FTC), η οποία ξεκαθαρίζει σε νέα έκθεσή της ότι οι ισχυρισμοί για τα ομοιοπαθητικά σκευάσματα πρέπει να συμμορφώνονται «με τα ίδια στάνταρτ που ισχύουν για άλλα προϊόντα με ισχυρισμούς για οφέλη στην υγεία».

Όπως εξηγεί ανακοίνωση της FTC που συνοδεύει την έκθεση, εφόσον οι παρασκευαστές αδυνατούν να προσκομίσουν στοιχεία για την αποτελεσματικότητα των προϊόντων τους, οι συσκευασίες των σκευασμάτων θα πρέπει να ξεκαθαρίζουν ότι:

• Δεν υπάρχουν επιστημονικές ενδείξεις που στηρίζουν τους ισχυρισμούς για τα οφέλη της ομοιοπαθητικής στην υγεία
• Οι ισχυρισμοί της ομοιοπαθητικής βασίζονται μόνο σε θεωρίες του 18ου αιώνα, οι οποίες δεν γίνονται αποδεκτές από τους ειδικούς της σύγχρονης ιατρικής.

Αντίθετα από ό,τι πιστεύουν πολλοί, η ομοιοπαθητική δεν είναι παραδοσιακή θεραπεία. Δημιουργήθηκε το 1796 από τον γερμανό γιατρό Σάμιουελ Χάνεμαν βάσει του αστήρικτου δόγματος ότι «το όμοιο θεραπεύει το όμοιο», δηλαδή ότι μια ουσία που προκαλεί συμπτώματα σε υγιείς ανθρώπους μπορεί να θεραπεύσει αυτά τα συμπτώματα σε άρρωστους ανθρώπους.
Επιπλέον, οι ουσίες που χρησιμοποιούνται ως ομοιοπαθητικά «φάρμακα» είναι συνήθως τόσο αραιωμένες ώστε το τελικό σκεύασμα μπορεί να μην περιέχει ούτε ένα μόριο δραστικής ουσίας -το σκέτο νεράκι που απομένει μετά την αραίωση υποτίθεται ότι διατηρεί την «ανάμνηση» της δραστικής ουσίας, κάτι που έρχεται σε σύγκρουση με τη χημεία και τη φυσική.
«Μιλώντας γενικά, οι ισχυρισμοί των ομοιοπαθητικών προϊόντων δεν βασίζονται σε σύγχρονες επιστημονικές μεθόδους και δεν γίνονται αποδεκτοί από τους ειδικούς της σύγχρονης ιατρικής. Παρόλα αυτά, η ομοιοπαθητική έχει πολλούς πιστούς» αναφέρει η FTC στην ανακοίνωσή της.

Πράγματι, οι Αμερικανοί ξοδεύουν γύρω στα 3 δισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο σε ομοιοπαθητικές θεραπείες, σύμφωνα με στοιχεία της αμερικανικής κυβέρνησης για το έτος 2007.

Λόγω της μεγάλης δημοφιλίας της ομοιοπαθητικής, το θέμα έχει απασχολήσει τις αρχές κι άλλων χωρών όπως η Αυστραλία. Το Εθνικό Συμβούλιο Υγείας και Ιατρικής της χώρας επανεξέτασε τη διαθέσιμη βιβλιογραφία χωρίς να βρει πειστικές ενδείξεις αποτελεσματικότητας, και προειδοποίησε το 2015 ότι «οι άνθρωποι που επιλέγουν την ομοιοπαθητική ενδέχεται να θέσουν την υγεία τους σε κίνδυνο αν απορρίψουν ή αναβάλλουν θεραπείες για τις οποίες υπάρχουν επαρκή στοιχεία ασφάλειας και αποτελεσματικότητας».

Σχολιάζοντας την ανακοίνωση του Συμβουλίου, ο Δρ Κεν Χάρβεϊ, αυστραλός ειδικός σε θέματα πολιτικής φαρμάκων, επισήμανε τότε στην εφημερίδα Guardian ότι η χρήση ομοιοπαθητικής μειώθηκε στη Βρετανία μετά το 2010, όταν δημοσιεύτηκε έκθεση της Βουλής των Κοινοτήτων που έδειχνε ότι η ομοιοπαθητική είναι αναποτελεσματική.
Παραμένει άγνωστο αν η παρέμβαση της αμερικανικής FTC θα επηρεάσει τις πωλήσεις προϊόντων ομοιοπαθητικής. Σχολιάζοντας το θέμα στο Slate, ο Άλαν Λεβίνοβιτζ επισημαίνει ότι τα προειδοποιητικά μηνύματα στις συσκευασίες σπάνια αποθαρρύνουν τους αγοραστές, και προειδοποιεί ότι τα νέα μηνύματα στα ομοιοπαθητικά προϊόντα ίσως ενισχύσουν την καχυποψία στην σύγχρονη ιατρική.
Σε κάθε περίπτωση, όμως, οι παραπλανητικοί ισχυρισμοί στο μάρκετινγκ δεν μπορεί να γίνονται αποδεκτοί.

Βαγγέλης Πρατικάκης

Newsroom ΔΟΛ