Πολιτικό… κλοτσοσκούφι το εμβόλιο της AstraZeneca

Το προώθησαν ως εμβόλιο που θα βοηθούσε τον κόσμο στη μάχη ενάντια στον κορωνοϊό και θα έσωζε εκατομμύρια ζωές χωρίς να αποφέρει κέρδος στους κατασκευαστές του. Όμως τους τελευταίους έξι μήνες η παρασκευάστριά του AstraZeneca βρέθηκε να σκοντάφτει σε έναν εξαιρετικά δύσβατο δρόμο, αντιμετωπίζοντας κατηγορίες για την αποτελεσματικότητα, τον εφοδιασμό και τις παρενέργειες του εμβολίου.Προ ημερών η AstraZeneca δέχθηκε πρωτοφανή δημόσια κριτική στις ΗΠΑ από ένα επιστημονικό όργανο υψηλού επιπέδου, που ισχυριζόταν ότι η βρετανοσουηδική εταιρεία μόχλευσε τα δεδομένα από τις πολυαναμενόμενες δοκιμές της εκεί.

Στην Ιταλία η στρατιωτική αστυνομία εισέβαλε σε ένα εργοστάσιο εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που ερευνά καταγγελίες για 29 εκατομμύρια κρυφές δόσεις, οι οποίες λέγεται ότι προορίζονται για αποστολή στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η Κομισιόν, η οποία ζητάει από την AstraZeneca να προμηθεύει με περισσότερα εμβόλια την Ευρώπη, εν τω μεταξύ συνέταξε κανονισμούς που θα μπορούσαν να εμποδίσουν τις εξαγωγές εμβολίων στη Βρετανία.
Η εταιρεία και το εμβόλιό της δέχονται χτυπήματα από παντού, όπως μια μπάλα σε γήπεδο ποδοσφαίρου…  

Η “μπάλα” στη σέντρα  

Η εικαζόμενη πολιτικοποίηση του εμβολίου Oxford / AstraZeneca είναι ιδιαίτερα εμφανής στην Ευρώπη, όπου η διανομή των δόσεων έχει μείνει πίσω. Από τις αρχές τους τρέχοντος έτους ψυχραίνουν διαρκώς οι σχέσεις της Ε.Ε. με τη Βρετανία λόγω Brexit.

Στις 25 Ιανουαρίου, η γερμανική εφημερίδα «Handelsblatt» προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων με το πρωτοσέλιδό της, στο οποίο ισχυριζόταν ότι το εμβόλιο είχε μόνο 8% αποτελεσματικότητα σε ηλικιωμένους. Στις 29 Ιανουαρίου ο Πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν υποστήριξε ότι ήταν «σχεδόν αναποτελεσματικό» στα άτομα άνω των 65 ετών. Η Γερμανία και η Γαλλία αρνήθηκαν τη χρήση τού εν λόγω εμβολίου σε αυτήν την ηλικιακή ομάδα. Αν και οι περιορισμοί αυτοί έχουν αρθεί, πολλές από αυτές τις χώρες είναι απρόθυμες να αξιοποιήσουν το εμβόλιο.

Τώρα, ενώ η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με το τρίτο κύμα της πανδημίας της Covid-19 κι αφού δέχθηκε κριτική από Γάλλους γιατρούς που τον κατηγόρησαν ότι ενθαρρύνει τους αρνητές του εμβολιασμού, ο Εμανουέλ Μακρόν έκανε στροφή 180 μοιρών λέγοντας ότι θα ήταν χαρούμενος να εμβολιαστεί με αυτό, ενώ ο πρωθυπουργός Ζαν Καστέξ έκανε το εμβόλιο της AstraZeneca «ζωντανά» στην τηλεόραση.  

Ο Βέλγος ευρωβουλευτής Φίλιπ Λάμπερτς κατηγόρησε την εταιρεία για ανεντιμότητα και αλαζονεία. Υπαινίχθηκε ότι εξακολουθούν να υπάρχουν προβλήματα ασφάλειας, παρότι ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων έχει ξεκαθαρίσει ότι υποστηρίζει την ασφάλεια του εμβολίου.  

Στη δίνη του κυκλώνα  

Είναι δύσκολο να επισημανθεί o λόγος για τον οποίο η AstraZeneca βρίσκεται συνεχώς στη δίνη του κυκλώνα, αλλά τα δεινά της άρχισαν τον Σεπτέμβριο του περασμένου έτους, όταν οι δοκιμές της σταμάτησαν λόγω μιας αναφερόμενης ανεπιθύμητης παρενέργειας στο Ηνωμένο Βασίλειο, η οποία αποδείχθηκε ότι ήταν εγκάρσια μυελίτιδα – φλεγμονή του νωτιαίου μυελού.

Η βρετανική ρυθμιστική αρχή έδωσε την έγκριση για την επανεκκίνηση των δοκιμών εντός λίγων ημερών, αλλά ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων, ο οποίος έχει τον τελευταίο λόγο στην έγκριση φαρμάκων στις ΗΠΑ, διατήρησε την αναστολή για έξι ολόκληρες εβδομάδες.  

Η ομάδα Oxford / AstraZeneca απέτυχε επίσης να διατηρήσει τα πράγματα απλά. Οι ρυθμιστικές αρχές φαρμάκων που ασχολούνται με τις κερδοσκοπικές φαρμακευτικές εταιρείες έχουν συνηθίσει να βλέπουν δεδομένα από μια μεγάλη δοκιμή που περιλαμβάνει στοιχεία για την ηλικία, την εθνικότητα, την κατάσταση της υγείας και άλλους παράγοντες που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τα αποτελέσματα.  

Οι Pfizer / BioNTech και η Moderna έκαναν ακριβώς αυτό και έβγαλαν έναν εντυπωσιακό αριθμό για την αποτελεσματικότητα του εμβολίου τους, περίπου στο 95%. Αντιθέτως επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης παρουσίασαν δύο αριθμούς: 62% αποτελεσματικότητα συνολικά και 78% σε άτομα που είχαν αρχικά λάβει μισή δόση.  

Ο αναλυτής δρ Άνταμ Μπάρκερ ισχυρίστηκε πως οι άνθρωποι ξέχασαν ότι οι αρχικές ελπίδες ήταν για ένα αποτελεσματικό εμβόλιο 50% και συνέκριναν τα αποτελέσματα με εκείνα της Pfizer. Τον Φεβρουάριο, σε συνολικά 190 περιπτώσεις, η εταιρεία εντόπισε αποτελεσματικότητα 76% και 100% κατά της λοίμωξης Covid-19 και του θανάτου απ’ αυτήν.  

Καμία άλλη φαρμακευτική εταιρεία που ανέλαβε να αναπτύξει εμβόλιο κατά του κορωνοϊού δεν είχε τόσο κακή δημοσιότητα όπως η AstraZeneca. Το εμβόλιό της τέθηκε σε αναστολή σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες λόγω περιπτώσεων φλεβικών θρομβώσεων, παρότι υπήρξαν παρόμοιες αναφορές για όλα τα εμβόλια και διερευνάται ένας θάνατος που συνδέεται με το εμβόλιο της Moderna στις ΗΠΑ.  

Τι λένε οι επιστήμονες της εταιρίας

Οι επιστήμονες της AstraZeneca πιστεύουν ότι άδικα έχουν μπει στο «στόχαστρο», επειδή προσπάθησαν να κάνουν κάτι που έρχεται σε αντίθεση με την κερδοσκοπία που επικρατεί στη φαρμακευτική βιομηχανία, αναπτύσσοντας ένα χαμηλού κόστους εύχρηστο εμβόλιο, που θα λειτουργήσει καλά σε χώρες με χαμηλά και μεσαία εισοδήματα.
Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης που βοήθησε στην ανάπτυξη του εμβολίου Τζον Μπελ ισχυρίστηκε ότι το ηθικό στην AstraZeneca πέφτει κατακόρυφα και ότι δεν είχε λάβει ποτέ τη δέουσα πίστωση για την απόφασή της να μην λάβει υπόψη της το κέρδος.

Ωστόσο άλλες εταιρείες χτίζουν περιουσίες. Για παράδειγμα η Moderna αναμένει έσοδα 18 δισ. δολαρίων φέτος από το εμβόλιό της και οι Pfizer / BioNTech αναμένουν 15 δισ. δολάρια.
Επικαλούμενος την επίθεση από τον Μακρόν και τις κατηγορίες για την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα, ο καθηγητής Μπελ είπε ότι η εταιρεία θα μπορούσε να ξανασκεφτεί τη φιλανθρωπική της στάση. «Υπάρχει ένα σημείο στο οποίο η AstraZeneca θα μπορούσε απλώς να πει “πρέπει να αστειεύεστε, θα σταματήσουμε τώρα επειδή δεν παίρνουμε καμία πίστωση γι’ αυτό που κάνουμε”.

Η τιμή των μετοχών της έχει μειωθεί. Κάνουμε περισσότερα εμβόλια από όλους τους άλλους. Αυτό είναι ένα ασφαλές και αποτελεσματικό εμβόλιο, αλλά κανείς δεν φαίνεται να νοιάζεται» επισήμανε.

πηγή