Η εξουσία ως φορέας ασθένειας

Δεν θυμόμαστε άλλη εποχή ιστορικά, «εν καιρώ ειρήνης», κατά την οποία η κυριαρχία μπορεί να μαζεύει στα σπίτια και να απελευθερώνει υπό όρους και κατά το δοκούν, τεράστιους πληθυσμού ανθρώπων.


Ο φόβος της αρρώστιας και εν τέλει του θανάτου που σερβίρουν από κοινού, κράτος και ΜΜΕ είναι τόσο έντονος, ώστε φαίνεται να ακινητοποιεί κάθε αντίδραση. Τέτοιος είναι ο βαθμός του επιβαλλόμενου φόβου, που το άτομο και ολόκληρες κοινωνίες, παραδίδουν και θυσιάζουν ελευθερίες, χωρίς ιδιαίτερη διάθεση κριτικής· ελευθερίες που πριν λίγο καιρό, θα ήταν αδιανόητο να παραχωρηθούν και ουσιαστικά το άτομο θα ένιωθε κοινωνικά άρρωστο χωρίς αυτές. Τα παραπάνω φαίνεται να τα παίζουν στα δάχτυλα οι κυρίαρχοι και να προωθούν άμεσα σχεδιασμούς που αφορούν τον έλεγχο πληθυσμών, της οικονομίας, των εργασιακών ζητημάτων αλλά και ξεκαθαρίσματα μεταξύ διαφορετικών κυριαρχικών μπλοκ, που σε διαφορετική περίπτωση θα περνούσαν και θα εξελίσσονταν σταδιακά σε βάθος δεκαετιών.

Ενώ, λοιπόν, οι παραπάνω κυριαρχικοί σχεδιασμοί κινούνται με βήμα ταχύ, οι κυριαρχούμενοι βρίσκονται μεταξύ σαλονιού και μπαλκονιού, χωρίς διάθεση κριτικής στα μέτρα επιβολής του κράτους, ακολουθούν με την σειρά τους, την κυρίαρχη μερίδα της επιστήμης, ενώ αγνοούν ακόμα και τις διαφορετικές τάσεις και προσεγγίσεις που υπάρχουν εντός του επιστημονικού χώρου. Όποιοι, λοιπόν, παίρνουν θέση υπέρ των «σωστών» χειρισμών του κράτους και εναντιώνονται σε όποιον τολμήσει να εκφέρει κάτι εναντίον της επιστήμης ή να θίξει την εργαλειοποίηση της ασθένειας απ’ την εξουσία, είναι και αυτοί άρρωστοι βαριά. Η μη κριτική σε όλα τα παραπάνω και η τυφλή εμπιστοσύνη, είναι ένα σύμπτωμα της σοβαρής ασθένειας του κράτους, της εξουσίας, των κερδών και της υποδούλωσης. Ασθένεια που δεν χτυπάει θανάσιμα μόνο τις ευπαθείς ομάδες άλλα όλο τον πληθυσμό.

Τί είναι όμως ασθένεια και γιατί αυτή την περίοδο νοσούμε όλοι;

Η κοινωνία ως αναπόσπαστο κομμάτι του κράτους, στιγματίζει, ξεδιαλέγει «ικανούς και σκάρτους» ανθρώπους, κατατάσσει και κατηγοριοποιεί ανάλογα με τα προσόντα, που με την σειρά τους θα δώσουν μια θέση στην κοινωνία μέσα από την δουλειά που θα είναι ικανοί οι άνθρωποι να κάνουν. Ο βαθμός σωματικής και ψυχικής υγείας, είναι εξ ίσου σημαντικός για το ξεδιάλυμα του «σκάρτου και του ικανού κοινωνικού υλικού» δημιουργώντας με την σειρά του μια κοινωνική επιταγή κατάταξης. Όλα τα παραπάνω εννοείται ότι δεν μένουν μόνο στην σφαίρα της δουλειάς, αλλά επεκτείνονται και στην καθημερινότητα εκάστου νοσούντος ατόμου, στο σπίτι του και στις σχέσεις του με άλλους ανθρώπους. Για το άτομο που βιώνει μια ασθένεια, κάθε μέρα μπορεί να είναι ένα στοίχημα, για το εάν με κάποια αφορμή θα βγει στην επιφάνεια το κοινωνικό στίγμα της ασθένειας. Η ασθένεια μπορεί να είναι ένας φυσικός μηχανισμός στον κύκλο της ζωής, αλλά η κοινωνία με τον τρόπο ζωής και τις συνθήκες που ζούμε, όταν δεν γεννά ασθένεια, μεγεθύνει τον όποιον πόνο της ασθένειας. Ναι, η κοινωνία, το κράτος και η εξουσία, ο τρόπος ζωής μέσα σ’ αυτό το εξουσιαστικό πλαίσιο γεννά ασθένειες, σωματικές και ψυχικές. Μένει ακόμα να κατανοήσουμε κατά πόσο αυτό μπορεί να επηρεάσει μέσω της γραμμής DNA και άτομα που νοσούν με την γέννησή τους. Θεωρούμε ότι ένα άρρωστο περιβάλλον αυτό που κυρίως θα διαιωνίζει θα είναι ασθένειες.

Υπάρχουν εκατομμύρια άνθρωποι με χρόνια νοσήματα, εκφυλιστικές και ανίατες ασθένειες, ψυχικά ασθενείς που η αρρώστια είναι αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς τους, σάρκα από την σάρκα τους. Άνθρωποι που καθημερινά παλεύουν και ξεπερνούν περιορισμούς και απαγορεύσεις που τους έχουν επιβληθεί, στοχεύοντας και επιλέγοντας να ζήσουν και όχι να είναι μια ζωή κάτω από περιορισμούς και απαγορεύσεις. Άνθρωποι που διεκδικούν, αγωνίζονται είτε για δικαιώματα αλλά και για ευρύτερα προτάγματα που ξεπερνούν το στενό πεδίο των παροχών και των δικαιωμάτων. Πολλοί είναι αυτοί που μεγάλωσαν πνιγμένοι στην προκατάληψη και τις απαγορεύσεις εξ αιτίας της ασθένειάς τους ή τα γνώρισαν στην πορεία της ζωής τους με την εμφάνιση κάποιας νόσου και σήμερα στέκονται απέναντι στο στίγμα της ασθένειάς τους, είτε με τον τρόπο και την στάση ζωής στην καθημερινότητα είτε αγωνιζόμενοι στους δρόμους.

Πολλοί είναι και αυτοί που έχουν λυγίσει από το βάρος της ασθένειας. Αυτοί που δεν άντεξαν και τώρα είναι μόνοι, παλεύοντας με έναν ανίκητο εχθρό. Αυτοί οι άνθρωποι, δεν χρειάζονται την στήριξη του κράτους, ούτε την ελεημοσύνη και την συμπόνια των γύρων τους, αλλά μια ουσιαστική ανθρώπινη επαφή, με όλα τα ποιοτικά χαρακτηριστικά που αυτή εμπεριέχει. Η ελεημοσύνη και η συμπόνια, όσο και να φαντάζει βάλσαμο γι’ αυτούς τους ανθρώπους, χάνεται σαν πρωινό όνειρο, διαλύεται και στο τέλος δεν μένει παρά κενό. Το σώμα μπορεί να τραφεί για τις επόμενες μέρες εξ αιτίας μιας φιλανθρωπικής κίνησης, η ψυχή μπορεί να μαλακώσει και να ξεχαστεί με μια κουβέντα, αλλά η φιλανθρωπία δεν μπορεί να διεισδύσει σε πιο ουσιαστικά σημεία του πόνου και της ασθένειας. Από την άλλη, πόσες φορές αυτοί οι άνθρωποι έχουν νιώσει την «ελεημοσύνη» και την «φιλανθρωπία» άλλων ανθρώπων αλλά και του κράτους και έχουν βρεθεί στο στόχαστρο κοινωνικού κανιβαλισμού γι’ αυτή την μεταχείριση; Στο θεατρικό έργο «Σαντ-Μαρά» του Πέτερ Βάις, ο Μαρκήσιος ντε Σαντ, περιγράφει στον επαναστάτη της Γαλλικής Επανάστασης Ζαν Πωλ Μαρά την εξουσία της ελεημοσύνης: «Η συμπόνια, Μαρά, είναι χτήμα των προνομιούχων. Όταν σκύβει ο “πονετικός” να ελεήσει ένα ζητιάνο, είναι γεμάτος περιφρόνηση, καμώθηκε πως συγκινήθηκε για να δείξει τα πλούτη του κι η ελεημοσύνη που δίνει δεν είναι παρά κλωτσιά στα πισινά». Έτσι, λοιπόν, οι παροχές και οι ελεημοσύνες μπορεί να φαντάζουν αναγκαίες για την επιβίωση κάποιων ανθρώπων σε αυτά τα πλαίσια της εξουσιαστικής πραγματικότητας που ζούνε όλα αυτά τα άτομα, αλλά δεν παύουν να είναι μια «κλωτσιά στα πισινά» και να ρίχνουν λάδι στον μηχανισμό επιβεβαίωσης της εξουσίας, είτε της από άνθρωπο σε άνθρωπο, είτε της κρατικής. Δεν τίθεται βέβαια λόγος ότι η παραπάνω θέση αναιρεί όλες τις προσπάθειες και διεκδικήσεις, αφού σε αντίθετη περίπτωση κάτι τέτοιο θα ήταν εκτός πραγματικότητας στις υφιστάμενες συνθήκες ζωής. Απλά οι όποιες διεκδικήσεις δεν θα πρέπει να μένουν στο πεδίο των δικαιωμάτων, που σε τελική ανάλυση επιβεβαιώνουν την ήδη εξουσιαστική πραγματικότητα, αλλά να περιλαμβάνουν ευρύτερα ζητήματα για τα αδιέξοδα και αντιανθρώπινα χαρακτηριστικά του κράτους και της εξουσίας γενικότερα.

Η ασθένεια, λοιπόν, και ο φόβος του θανάτου κατ’ επέκταση δεν έχουν σταθεί εμπόδιο σε εκατομμύρια ανθρώπους επί γης, να ζήσουν και μάλιστα να δουν την ζωή ξεκάθαρα, γυμνή χωρίς ρούχα και στολίδια και εκεί να απελευθερωθούν. Σίγουρα δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι είναι πάρα πολλοί αυτοί που παλεύουν με σκιές προσπαθώντας να ισορροπήσουν σε μια ασθένεια· σκιές προσωπικές αλλά και από τον κοινωνικό περίγυρο.

Όλοι ασθενούμε

Όλα τα παραπάνω δεν διαφέρουν ούτε στο ελάχιστο σε αυτό που ο κόσμος ζει αυτή την περίοδο. Μάλιστα έχει μεγιστοποιηθεί σε απίστευτο βαθμό, αφού όλοι μπορούν να είναι εν δυνάμει ασθενείς, όλοι μπορούν να μεταδώσουν ασθένεια που μπορεί να φέρει θάνατο. Από την μία στιγμή στην άλλη όλοι είναι χρόνιοι πάσχοντες, αφού οι περιορισμοί και οι αλλαγές στην καθημερινότητα δεν είναι παροδικοί, αλλά θα κρατήσουν χρονικά σε βάθος. Το κράτος προς το παρόν παρουσιάζεται επιλεκτικά ελεήμον για κάποιους πάσχοντες, ώστε να βγει επικοινωνιακά κερδισμένο, αλλά όλες οι σημερινές κρατικές ελεήσεις θα παρθούν πίσω και με το παραπάνω στα ήδη ανακοινωμένα χρόνια ύφεσης που είναι προ των πυλών, υπενθυμίζοντας σε όλους πόσο ελεήμον ήταν τον καιρό της επιδημίας και πόσο τελικά προστάτεψε την ζωή μας. Άραγε πως μας προστάτεψε και τελικά από τι; Περασμένα ξεχασμένα το ξεπούλημα των δημόσιων νοσοκομείων, οι μίζες με τις φαρμακευτικές, η παντελής έλλειψη προσωπικού και εξοπλισμού και τόσα άλλα που για δεκαετίες ολόκληρες υποβαθμίζονται και χρησιμοποιούνται μόνο για την εξασφάλιση κέρδους και εξουσίας.

Ασθενής, λοιπόν, νοείται όλος ο πληθυσμός. Όλοι βλέπουν τον απέναντι καχύποπτα και φυλάγονται. Όλοι κρατούν αποστάσεις, δίνουν προτεραιότητα όπως θα έδιναν σε έναν εμφανώς άρρωστο άνθρωπο. Αλλά πως είναι δυνατόν αυτοί που δεν δίνουν δεκάρα για την ζωή, τα συστήματα και οι κοινωνίες που γεννούν ασθένειες και που μεγεθύνουν τα προβλήματα των ασθενών να βγαίνουν προασπιστές της ζωής; Στον παραμορφωτικό καθρέπτη της εξουσίας όλα μπορούν να συμβούν, μπορεί ο ήλιος μια μέρα να βγει απ’ την δύση και αυτό θα το επιβεβαιώσουν με διαγγέλματα, με έκτακτα δελτία, με καθημερινή ενημέρωση και καθησυχαστικό μήνυμα στο κινητό, μπορεί ακόμα να χρειαστεί να δώσουν και ένα επίδομα οφθαλμαπάτης ώστε έτσι να πειστεί και ο τελευταίος ότι ο ήλιος ξεπρόβαλε απ’ την δύση. Όσοι δεν πειστούν θα είναι ασθενείς, θα κλειστούν σε ψυχιατρεία, νοσοκομεία και φυλακές.

Έτσι, με την ευφάνταστη τακτική της κυριαρχίας, δισεκατομμύρια άνθρωποι θεωρήθηκαν εν δυνάμει άρρωστοι και βγήκαν αναγκαστικά απ’ το προσκήνιο εν μια νυκτί και τέθηκαν υπό την προστασία των κρατών τους. Μ’ αυτό τον τρόπο έγιναν ακόμα πιο σαφείς οι διαχωριστικές γραμμές ανάμεσα σε εξουσιαστές και εξουσιαζόμενους και τέθηκαν εκ νέου οι ρόλοι του ισχυρού και του αδύνατου, δείχνοντας έτσι ποιός κάνει κουμάντο στις ζωές και ποιός αποφασίζει για το τι θα σημαίνει ζωή. Έτσι οι λύκοι έγιναν προασπιστές των προβάτων.

Ο φόβος της αρρώστιας, λοιπόν, ακινητοποιεί και είναι αυτή η στιγμή που πρέπει να κοιτάξουμε και να καταλάβουμε όλους αυτούς τους ανθρώπους που νοσούν πραγματικά και ίσως να ζουν με τον φόβο του θανάτου δύο φορές πάνω απ’ το κεφάλι τους. Να τους ρωτήσουμε εάν παραδόθηκαν και χάθηκαν μέσα στην αρρώστια ή είδαν καθαρά κάποια πράγματα που αφορούν την ζωή τους. Εάν έμειναν απομονωμένοι περιμένοντας τις συμβουλές του κράτους ή έψαξαν να βρουν λύσεις για να γίνει η ζωή τους καλύτερη. Ακόμα και πόσο στιγματισμένοι αισθάνθηκαν από την ασθένειά τους. Ακόμα, λοιπόν, και από αυτή την συνθήκη, όπου όλοι μας θεωρούμαστε άρρωστοι μπορούμε να δούμε καθαρά την ζωή μας.

Όχι, δεν θεωρούμε ότι δεν υπάρχει ασθένεια και ότι δεν χρειάζεται προσοχή και ευθύνη απ’ όλους μας, απλά η ασθένεια προϋπήρχε, με το να σκοτώνει χωρίς οίκτο μέσα από λιμούς και πολέμους, με το να αποκλείει και να διαχωρίζει ανθρώπους, με το να τους οδηγεί στην απομόνωση, σε καταθλίψεις, αυτοκτονίες, σε χάπια και ουσίες ώστε να μπορέσουν να κρατηθούν όρθιοι.

Η κυριαρχία είναι φορέας όλων των δεινών και των ασθενειών του πλανήτη και συγχρόνως παρουσιάζεται και ως θεραπευτής όλων αυτών, με μόνο σκοπό βέβαια την εξάπλωση και την εδραίωση της εξουσίας. Οι ασθένειες προϋπήρχαν, καθώς και η εργαλειοποίησή τους, απλά η συγκεκριμένη έχει ξεπεράσει κάθε προηγούμενο στην ιστορία του ελέγχου και του φόβου.

Ας μην μας καταβάλει ο φόβος της αρρώστιας, λοιπόν, ας μην θυσιάσουμε και ξεπουλήσουμε την ίδια την ζωή στοιχιζόμενοι με αυτούς που την εχθρεύονται.

Ελευθερόκοκκος
Δημοσιεύθηκε στην ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ, φ. 204, Μάϊος 2020

https://anarchypress.wordpress.com/2020/05/21/%ce%b7-%ce%b5%ce%be%ce%bf%cf%85%cf%83%ce%af%ce%b1-%cf%89%cf%82-%cf%86%ce%bf%cf%81%ce%ad%ce%b1%cf%82-%ce%b1%cf%83%ce%b8%ce%ad%ce%bd%ce%b5%ce%b9%ce%b1%cf%82/