Πώς η νόσος COVID-19 μπορεί να επιδεινώσει την παγκόσμια επισιτιστική ανασφάλεια

Ενώ η COVID-19 κυριαρχεί στα πρωτοσέλιδα, ένα άλλο είδος έκτακτης ανάγκης απειλεί τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο –η επισιτιστική ανασφάλεια.

Ωστόσο, οι δύο αυτές κρίσεις είναι συνυφασμένες μεταξύ τους. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι μέχρι το τέλος του 2020, πάνω από 265 εκατομμύρια άνθρωποι θα μπορούσαν να βρεθούν στα όρια της φτώχειας παγκοσμίως, αριθμός σχεδόν διπλάσιος από το τρέχον, εν καιρώ κρίσης, ποσοστό επισιτιστικής ανασφάλειας.

Τα γραφήματα χρησιμοποιούν δεδομένα από την τέταρτη ετήσια Παγκόσμια Έκθεση για τις Επισιτιστικές Κρίσεις (GRFC 2020) για να καταδείξουν την αυξανόμενη κλίμακα της τρέχουσας κατάστασης, καθώς και την έντονη συγκέντρωσή της σε μόλις 55 χώρες σε όλο τον κόσμο.



Παγκόσμια επισκόπηση

Η έκθεση εξετάζει τον επιπολασμό της οξείας επισιτιστικής ανασφάλειας, η οποία έχει σοβαρές επιπτώσεις στη ζωή, στα μέσα διαβίωσης ή και στα δύο. Πώς διαβαθμίζει η Ενοποιημένη Ολοκληρωμένη Κατηγοριοποίηση Ασφάλειας Τροφίμων (IPC) τις διάφορες φάσεις οξείας επισιτιστικής ανασφάλειας;

Φάση 1: Ελάχιστη / Καμία

Φάση 2: Υπό πίεση

Φάση 3: Σε κρίση

Φάση 4: Σε έκτακτη ανάγκη

Φάση 5: Σε καταστροφή / Πείνα

Σύμφωνα με την IPC, πρέπει να ληφθούν επείγοντα μέτρα για τον μετριασμό αυτών των επιπτώσεων από τη Φάση 3 κι έπειτα. Ήδη, 135 εκατομμύρια άνθρωποι αντιμετωπίζουν κρίσιμη επισιτιστική ανασφάλεια (Φάση 3 ή κι επόμενες). Ας δούμε πώς κατανέμεται ανά χώρα:

1. Συμπεριλαμβάνει πληθυσμούς που ταξινομούνται ως ευρισκόμενοι σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης (IPC/CH Phase 4)

Πηγή: GRFC 2020, Πίνακας 5 – Μέγιστος αριθμός ατόμων με επισιτιστική ανασφάλεια σε χώρες με διατροφικές κρίσεις, 2019.

Ενώ η πείνα είναι ένα πιεστικό παγκόσμιο ζήτημα ακόμα και στις πιο εύφορες χρονικές περιόδους, ο συνεχιζόμενος αντίκτυπος της πανδημίας COVID-19 προβλέπεται να διπλασιάσει σχεδόν αυτούς τους αριθμούς, δηλαδή από 130 εκατομμύρια ανθρώπους σε συνολικά 265 εκατομμύρια μέχρι τα τέλη του 2020. Για να γίνει κατανοητός αυτός ο αριθμός, ας αναλογιστούμε ότι υπολείπεται μόνο κατά 57 εκατομμύρια του συνολικού πληθυσμού των Ηνωμένων Πολιτειών, ο οποίος φθάνει τα 328 εκατομμύρια.

Μια ήπειρος σε κρίση

Η επισιτιστική ανασφάλεια επηρεάζει πληθυσμούς σε όλο τον κόσμο, αλλά η Αφρική αντιμετωπίζει τα μεγαλύτερα εμπόδια από οποιαδήποτε άλλη ήπειρο. Ας δούμε κάποια στοιχεία αναλυτικότερα:

Πάνω από τους μισούς πληθυσμούς που αναλύθηκαν από την έκθεση –73 εκατομμύρια άνθρωποι– βρίσκονται στην υποσαχάρια Αφρική. Οι κύριοι παράγοντες της οξείας επισιτιστικής ανασφάλειας που βρέθηκαν σε ολόκληρη την ήπειρο περιλαμβάνουν:

Συγκρούσεις/ανασφάλεια

Παραδείγματα: Διακρατικές συγκρούσεις, εσωτερική βία, περιφερειακή/παγκόσμια αστάθεια ή πολιτικές κρίσεις.

Σε πολλές περιπτώσεις, αυτά έχουν ως αποτέλεσμα να εκτοπίζονται άνθρωποι ως πρόσφυγες.

Ακραία καιρικά φαινόμενα

Παραδείγματα: ξηρασία και πλημμύρες.

Οικονομικά σοκ

Μακροοικονομικά παραδείγματα: Υπερπληθωρισμός και υποτίμηση νομίσματος.

Μικροοικονομικά παραδείγματα: Αύξηση των τιμών των τροφίμων, μειωμένη αγοραστική δύναμη.

Παράσιτα

Παραδείγματα: επιδρομή από ακρίδες της ερήμου, στρατιές από σκουλήκια.

Σοκ στην Υγεία

Παραδείγματα: επιδημίες, που μπορεί να επιδεινωθούν από κακή ποιότητα νερού, αποχέτευσης ή αέρα.

Μετατόπιση πληθυσμού

Είναι μια σημαντική συνέπεια των συγκρούσεων, της επισιτιστικής ανασφάλειας και των καιρικών συνθηκών.

Μια χώρα που πλήττεται σοβαρά είναι η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, όπου πάνω από 15 εκατομμύρια άνθρωποι αντιμετωπίζουν οξεία επισιτιστική ανασφάλεια. Η ανατολική περιοχή της ΛΔΚ αντιμετωπίζει έντονες ένοπλες συγκρούσεις και, από τον Μάρτιο του 2020, η χώρα κινδυνεύει, επίσης, από την επανεμφάνιση του ιού του Έμπολα.

Εν τω μεταξύ, στην Ανατολική Αφρική, μια νέα γενιά ακρίδων επιτέθηκε σε καλλιεργήσιμες εκτάσεις, καταστρέφοντας ζωτικής σημασίας προμήθειες τροφίμων για εκατομμύρια ανθρώπους. Οι καιρικές συνθήκες ώθησαν αυτό το ολοένα αυξανόμενο σμήνος τρισεκατομμυρίων ακρίδων σε χώρες που συνήθως δεν έχουν συνηθίσει να αντιμετωπίζουν το συγκεκριμένο παράσιτο. Τα σμήνη έχουν τη δυνατότητα να αναπτυχθούν εκθετικά σε λίγους μόνο μήνες, οπότε αυτό θα μπορούσε να συνεχίσει να προκαλεί μεγάλα προβλήματα στην περιοχή μέσα στο 2020.

Ανασφάλεια στη Μέση Ανατολή και την Ασία

Στη Μέση Ανατολή, πάνω από 43 εκατομμύρια άνθρωποι αντιμετωπίζουν παρόμοιες προκλήσεις. Η Υεμένη είναι η πιο επισφαλής χώρα στον κόσμο σε σχέση με τα τρόφιμα, με 15,9 εκατομμύρια (σε ποσοστό 53% του πληθυσμού που αναλύθηκε) να βρίσκονται σε κατάσταση κρίσης. Είναι, επίσης, η μόνη περιοχή όπου η επισιτιστική ανασφάλεια βρίσκεται σε επίπεδο Καταστροφής (IPC/CH Phase 5), σαν αποτέλεσμα του, διάρκειας σχεδόν τριών ετών, εμφύλιου πολέμου.

Ένα άλλο προβληματικό σημείο στη Μέση Ανατολή είναι το Αφγανιστάν, όπου 11,3 εκατομμύρια άνθρωποι βρίσκονται σε κρίσιμη κατάσταση οξείας επισιτιστικής ανασφάλειας. Πάνω από 138.000 πρόσφυγες επέστρεψαν στη χώρα από το Ιράν και το Πακιστάν από τον Ιανουάριο έως τον Μάρτιο του 2020, ασκώντας πίεση στους διαθέσιμους πόρους των τροφίμων.

Πάνω από το μισό (51%) του πληθυσμού που αναλύθηκε στο Πακιστάν αντιμετωπίζει, επίσης, οξεία επισιτιστική ανασφάλεια, το υψηλότερο ποσοστό σε όλη την Ασία. Αυτοί οι αριθμοί έχουν επιδεινωθεί από ακραίες καιρικές συνθήκες, όπως βροχές μουσώνων που έδωσαν αποθέματα νερού κάτω του μέσου όρου.

Μια ελλιπής ανάλυση

Καθώς η νόσος COVID-19 επιδεινώνει τις οικονομικές συνθήκες, μπορεί, επίσης, να οδηγήσει σε περικοπές χρηματοδότησης σε μεγάλες ανθρωπιστικές οργανώσεις. Εάν συμβεί αυτό τελικά, πάνω από 300.000 άνθρωποι μπορεί να πεθαίνουν κάθε μέρα, σύμφωνα με τον εκτελεστικό διευθυντή του Παγκόσμιου Προγράμματος Τροφίμων.

Η έκθεση GRFC προειδοποιεί, επίσης, ότι αυτές οι προβλέψεις εξακολουθούν να είναι ανεπαρκείς, λόγω μεγάλων κενών στα δεδομένα που συλλέγονται και λόγω των συνεχιζόμενων προκλήσεων. 16 χώρες, όπως το Ιράν ή οι Φιλιππίνες, δεν έχουν συμπεριληφθεί στην ανάλυση λόγω ανεπαρκών διαθέσιμων δεδομένων.

Πρέπει να γίνει περισσότερη δουλειά για να κατανοήσουμε την πραγματική διάσταση της παγκόσμιας επισιτιστικής ανασφάλειας, αλλά αυτό που είναι σαφές είναι ότι μια συνεχιζόμενη πανδημία δεν θα ευνοήσει αυτές τις περιοχές. Όταν καταλαγιάσει η πανδημία, το πρόβλημα της επισιτιστικής ανασφάλειας μπορεί να επιδεινωθεί σημαντικά.

Γνωρίζουμε όλοι, ότι η πείνα είναι από τα κατ’ εξοχήν εργαλεία καταδυνάστευσης και χειραγώγησης των ανθρώπων παγκοσμίως, από τις κατά τόπους κρατικές και μη εξουσίες. Στην ανθρώπινη ιστορία υπάρχουν άπειρα παραδείγματα όπου έχει χρησιμοποιηθεί η έλλειψη τροφής και νερού ως μέσων καθυπόταξης των ανθρώπων, ως εργαλείο ενδοεξουσιαστικών συγκρούσεων ή και αιτία πολέμων, χαρακτηριζόμενων μάλιστα και ως αναγκαίων, επειδή οι άνθρωποι εξωθούνται και αναγκάζονται να αλλάζουν περιοχή προς αναζήτηση καλύτερων στοιχειωδών συνθηκών διαβίωσης και στην πορεία τους αυτή γίνονται, για άλλη μια φορά, αντικείμενο εκμετάλλευσης. Όλα αυτά, όμως, επ’ ουδενί μπορούν να καλύψουν την γενεσιουργό αιτία όλων των δεινών των ανθρώπων και του πλανήτη ολόκληρου: τις εξουσιαστικές αντιλήψεις και πρακτικές που υλοποιούνται με την κρατική διαχείριση και επιβολή και την κυριαρχία σε ευρύτερο επίπεδο.

Οι άνθρωποι δεν έχουμε να χωρίσουμε τίποτε και δεν μπορεί να μας χωρίζει τίποτε: ούτε σύνορα, ούτε το χρώμα, ούτε το φύλο, ούτε η ρώμη, ούτε η γλώσσα, ούτε η φυλή. Οι όποιες τέτοιου είδους διαφορετικότητες είναι μόνο για να μας ενώνουν περισσότερο. Οι άνθρωποι στην πορεία των αιώνων ζήσαμε και ζούμε μαζί, αναπνεύσαμε και αναπνέουμε μαζί τον ίδιο αέρα, φάγαμε και τρώμε μαζί το ίδιο φαγητό, μεγαλώσαμε και μεγαλώνουμε μαζί, ο ένας πλάι στον άλλο. Όλοι μαζί, μηδενός εξαιρουμένου!

Πηγή: https://zephyrnet.com/el/hunger-pandemic-the-covid-19-effect-on-global-food-insecurity/

Απόδοση Π.
Δημοσιεύθηκε στην ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ, φ. 205, Ιούνιος 2020

https://anarchypress.wordpress.com/2020/06/22/%cf%80%cf%8e%cf%82-%ce%b7-%ce%bd%cf%8c%cf%83%ce%bf%cf%82-covid-19-%ce%bc%cf%80%ce%bf%cf%81%ce%b5%ce%af-%ce%bd%ce%b1-%ce%b5%cf%80%ce%b9%ce%b4%ce%b5%ce%b9%ce%bd%cf%8e%cf%83%ce%b5%ce%b9-%cf%84%ce%b7/