Κολλημένοι στον πάτο του βαρελιού

Ο φετινός χειμώνας θα είναι οριακός, μιας και τα οικονομικά (και ψυχολογικά) όρια των πολιτών εξαντλούνται. Πέρα από τις εκτός τόπου και χρόνου διαβεβαιώσεις του Τσίπρα και των πολυάριθμων παπαγάλων του στα ΜΜΕ, ότι έρχονται επενδύσεις και αλλάζει το κλίμα στην οικονομία, η πραγματικότητα είναι ότι οι οικονομικές (και ψυχολογικές) αντιστάσεις των Ελλήνων σώνονται.


Οι επενδύσεις το β΄ τρίμηνο του 2017 ήταν μειωμένες κατά 4,6% σε σύγκριση με το 2016. Η αναιμική αύξηση του ΑΕΠ (0,8%) στο β΄ τρίμηνο στηρίχθηκε, ως συνήθως, στην ιδιωτική και δημόσια κατανάλωση (+0,7% και +3,3% αντίστοιχα) και στις εξαγωγές (+9,5%). Το ίδιο διάστημα, ο μέσος ρυθμός ανάπτυξης στην Ευρωζώνη διαμορφώθηκε στο 2,3%, ενώ στην Τουρκία ο ρυθμός μεγέθυνσης σκαρφάλωσε στο 5,2%!

Η στασιμότητα στην οικονομία δεν μπορεί να ξεπεραστεί επειδή τα έσοδα από τον τουρισμό φέτος θα ξεπεράσουν τα 14 δισ. ευρώ και φτάσουν στα επίπεδα του 2015, μιας και πέρυσι ήταν μειωμένα. Όσο και να πανηγυρίζουν οι κυβερνητικοί λόγω ότι θα ξεπεράσουμε τα 28,5 εκατ. ευρώ αφίξεων, η πραγματικότητα απαντά ότι προσελκύουμε τους πιο φτωχούς τουρίστες.

Η μέση δαπάνη ανά τουρίστα από τα 745,7 ευρώ που ήταν το 2005 έπεσε στα 470,5 ευρώ το 2016 και η μέση διάρκεια παραμονής μειώθηκε από τις 10,7 ημέρες το 2005 σε 6,9 ημέρες το 2016. Πέρα από τα νούμερα, που δεν ευημερούν και τόσο, υπάρχουν και οι άνθρωποι (ντόπιοι, εργαζόμενοι στον τουρισμό, αλλά και τουρίστες), που σε πολλά τουριστικά νησιά φτάνουν στα όριά τους. Τα φαινόμενα τουριστικού υπερκορεσμού πληθαίνουν και ο φόβος, μεγάλες περιοχές της χώρας (νησιά Αιγαίου, Ιονίου, Κρήτη, Χαλκιδική, μέρος της Πελοποννήσου, αλλά και της Αττικής), να μετατραπούν σε μικρογραφίες της ξιπασμένης Μυκόνου ή της Σαντορίνης, είναι υπαρκτός.

Η ψευδής εικόνα ότι η κατάσταση σταθεροποιείται ανατρέπεται από μια σειρά γεγονότα. Μόνο τον Ιούλιο, οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις των φορολογούμενων αυξήθηκαν κατά 2 δισ. ευρώ, ενώ στο επτάμηνο του 2017 έφτασαν τα 7,483 δισ. ευρώ. Η υπερφορολόγηση έχει γονατίσει τα νοικοκυριά, είναι ενδεικτικό ότι τα δηλωθέντα εισοδήματα των Ελλήνων, όπως αυτά αποτυπώνονται στις φορολογικές δηλώσεις των ετών 2010-2017, έχουν μειωθεί κατά 33%. Το 2009 δηλώθηκαν στην εφορία εισοδήματα 100,3 δισ. ευρώ και το 2016 δεν ξεπέρασαν τα 73 δισ., με τον αριθμό των φορολογουμένων στο ίδιο διάστημα να αυξάνεται κατά σχεδόν 500.000 (από τα 5.700.000 στα 6.180.000).

Τα δηλωθέντα εισοδήματα βυθίζονται από το 2009 και εξής, με μόνη εξαίρεση το 2014 που προσωρινά ανέκαμψαν από τα 71,28 δισ. ευρώ του 2013 στα 76,01 δισ. το 2014. Τα δύο τελευταία χρόνια πήραν και πάλι την κατιούσα. Συνολικά τα νοικοκυριά σε αυτά τα επτά χρόνια μείωσαν το δηλωθέν εισόδημά τους κατά 5.801 ευρώ, από 17.612 ευρώ το μέσο δηλωθέν εισόδημα το 2009, σε 11.810 ευρώ το 2016.

Παρότι όμως τα εισοδήματα μειώνονται, οι φόροι που καλούνται να πληρώσουν οι Έλληνες παραμένουν υψηλοί: από τα 10,32 δισ. το 2011, στα 8,5 δισ. το 2012, στα 7,66 δισ. το 2013 και από εκεί αυξήθηκαν και πάλι στα πάνω από τα 8 δισ. το 2014 και το 2015. Και αν κάποιοι αντιτείνουν τη φοροδιαφυγή, η αλήθεια είναι ότι μεγάλες κατηγορίες του πληθυσμού, συνταξιούχοι, μισθωτοί κ.ά. δεν μπορούν να κρύψουν ούτε ευρώ. Πρόσθετα να σημειώσουμε ότι το ποσοστό της παραοικονομίας στην Ελλάδα μπορεί να παραμένει το υψηλότερο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, 21,5%, όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι στο 18,3%, αλλά τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα έριξε την παραοικονομία κατά 4 μονάδες (το 2010 υπολογίζονταν στο 25,4%), καταλαβαίνουμε ότι και η «διέξοδος» της παραοικονομίας καθίσταται δυσχερέστερη.

Ανησυχητική είναι η εικόνα και στο πεδίο των κόκκινων δανείων και των πλειστηριασμών. Περιστατικά, όπως αυτό στο Ρέθυμνο, όπου εκπρόσωπος αμερικανικού fund συνοδευόμενος από ΜΑΤ κατέσχεσε κατάστημα, αποτελούν εικόνες από το άμεσο μέλλον μας. Μετά την πώληση των κόκκινων δανείων της Τράπεζας Αττικής, σειρά έχουν τα αντίστοιχα της Γιούρομπανκ και ακολουθούν και οι υπόλοιπες μεγάλες τράπεζες.

Για τα δάνεια της Γιούρομπανκ οι δύο εταιρείες που είναι οι επικρατέστερες είναι η νορβηγική Lindorff και το αμερικανικό fund Centerbridge. Η Centerbridge διαχειρίζεται χαρτοφυλάκιο άνω των 25 δισ. ευρώ, η Lindorff από την πλευρά της αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες διαχείρισης μη εξυπηρετούμενων δανείων, με παρουσία σε πάνω από είκοσι χώρες, και δείχνει ισχυρό ενδιαφέρον για την είσοδό της στην ελληνική αγορά.

Για να το κάνουμε λιανά, οι διεθνείς γύπες, προσκεκλημένοι του Σύριζα, που δεν επέτρεψε οι δανειζόμενοι να μπορούν να εξαγοράσουν τα δάνειά τους σε χαμηλότερη τιμή, ετοιμάζονται, με την διευκόλυνση των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών, να αρπάξουν την ακίνητη περιουσία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι τα διεθνή funds δείχνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα «κόκκινα δάνεια» της Τράπεζας Πειραιώς, αφού στο χαρτοφυλάκιό της περιλαμβάνει μη εξυπηρετούμενα δάνεια περίπου 150 μικρομεσαίων επιχειρήσεων, τα οποία έχουν υποθήκες επί εμπορικών και ξενοδοχειακών ακινήτων. Επί αριστερής διακυβέρνησης θα αλλάξουν χέρια χιλιάδες περιουσιακά στοιχεία, σε τομείς αιχμής, όπως ο τουρισμός, αλλάζοντας ανεπίστρεπτα τη φυσιογνωμία της χώρας.

Οι Έλληνες επιβιώνουν από τις καταθέσεις των προηγούμενων δεκαετιών. Μέχρι ο Βαρουφάκης να κλείσει τις τράπεζες με τα κάπιταλ κοντρόλ, οι καταθέτες είχαν προλάβει να κάνουν αναλήψεις σχεδόν 50 δισ. ευρώ. Σήμερα οι τράπεζες υπολογίζουν ότι από αυτά έχουν απομείνει κρυμμένα σε θυρίδες, χρηματοκιβώτια και άλλες κρυψώνες γύρω στα 38 δισ. ευρώ. Από τα υπόλοιπα 12 δισ. ελάχιστα (2-3 δισ.) επέστρεψαν στις τράπεζες, αλλά τα περισσότερα εξαϋλώθηκαν στη συγκράτηση της κατανάλωσης, στη συντήρηση μελών της οικογενείας που είναι άνεργα ή υποαπασχολούνται, και κυρίως στην πληρωμή φόρων, ασφαλιστικών ταμείων, λογαριασμών ΔΕΚΟ κ.λπ.

Αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία του ΣΕΒ ότι το 2016, η ιδιωτική κατανάλωση ήταν 10,6 δισ. ευρώ υψηλότερη από το διαθέσιμο εισόδημα. Αντίθετα, προ κρίσης, το 2009, το διαθέσιμο εισόδημα ήταν υψηλότερο κατά 11,5 δισ. ευρώ από την ιδιωτική κατανάλωση! Το περιβόητο «λίπος» εξαντλείται, οι περισσότεροι Έλληνες σπαταλούν το χρόνο τους στις ουρές για να ρυθμίσουν χρέη. Αυτή η κατάσταση είναι εμφανές ότι δεν μπορεί να συνεχιστεί για πολύ καιρό, ο φετινός χειμώνας θα είναι οριακός.

Του Γιάννη Ξένου από την Ρήξη φ. 136

ardin