Κανάλια, Ορμπαν και Χάξλεϊ

 

Δεν μάθαμε κάτι που δεν ξέραμε από την έκθεση του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης για τον τρόπο με τον οποίο τα κανάλια εθνικής εμβέλειας παρουσιάζουν την πολιτική επικαιρότητα: Η μεροληψία υπέρ της ΝΔ είναι συντριπτική και η αδιαφορία για τις δραστηριότητες των άλλων κομμάτων εντυπωσιακή.

Ενα χαρακτηριστικό στοιχείο είναι ότι στη διάρκεια του 2019 η ΝΔ έχει σχεδόν 60% του συνολικού χρόνου προβολής, περίπου 50% περισσότερο από το χρόνο που είχε ο ΣΥΡΙΖΑ ως κυβέρνηση.

Η συσκότιση της παραβίασης των μέτρων προστασίας από την πανδημία με την βόλτα του πρωθυπουργού και της συζύγου του στην Πάρνηθα είναι το πλέον πρόσφατο παράδειγμα κατασκευής της πολιτικής πραγματικότητας.

Οτιδήποτε βλάπτει την κυβέρνηση και τον πρωθυπουργό υποβαθμίζεται, αν δεν εξαφανίζεται. Και ο,τιδήποτε μπορεί να κάνει ζημιά στην αξιωματική αντιπολίτευση, όπως, για παράδειγμα, μια εσωκομματική διαφωνία ή αρρυθμία, υπερπροβάλλεται και προσλαμβάνει υπερφυσικές διαστάσεις.

Αλλά η έκθεση του ΕΣΡ δείχνει ότι πέρα από την έλλειψη στοιχειώδους αντικειμενικότητας από άποψη ποιότητας της ενημέρωσης, υπάρχει και θέμα ποσότητας: Ο χρόνος που δίνεται στα κόμματα όχι απλώς δεν είναι αναλογικά μοιρασμένος αλλά οι επιλογές γίνονται εντελώς αυθαίρετα, χωρίς κανέναν κανόνα δεοντολογίας.

Εχει αποδειχτεί στο παρελθόν ότι τα κανάλια δεν μπορούν να καθορίσουν τις πολιτικές εξελίξεις ακόμη και όταν καταβάλλουν υπερπροσπάθεια. Ο Ευ. Βενιζέλος έχασε τη μάχη για την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ από τον Γ. Παπανδρέου παρόλο που είχε μαζί του τα κανάλια, ο ΣΥΡΙΖΑ κέρδισε τις εκλογές παρά την αντίθετη επιθυμία των καναλιών, το «όχι» θριάμβευσε στο δημοψήφισμα του 2015 με τα κανάλια να δίνουν «ντέρμπυ» μέχρι και λίγη ώρα πριν από το αποτέλεσμα. 

Ισχύει ότι η παντοδυναμία των καναλιών δεν είναι δεδομένη όταν πρόκειται για οριακές καταστάσεις και υψηλά διακυβεύματα που κινητοποιούν, μαζικά, το λαό. Σε περιόδους, όμως, όπως η σημερινή, με την κοινωνία κουρασμένη και σαστισμένη από το πέρασμα από τη μία κρίση στην άλλη, από τα μνημόνια στην πανδημία, ο ρόλος των καναλιών είναι σημαντικός. Γιατί επηρεάζουν πολίτες αποστασιοποιημένους από τα κοινά, βυθισμένους στα προβλήματα του δικού τους μικρόκοσμου, με χαμηλές προσδοκίες από την πολιτική τάξη και μεγάλους φόβους για το αύριο.

Στο Μέγαρο Μαξίμου τα γνωρίζουν αυτά και γι αυτό η δεύτερη λίστα Πέτσα προορίζεται για τα κανάλια και όχι για το σύνολο των ΜΜΕ, ενώ ο πρωθυπουργός πηγαίνει για το 14ο διάγγελμα. Η πανδημία κάνει την τηλεόραση ακόμη πιο σημαντική για την κυβέρνηση: Μένουμε μέσα και χαζεύουμε δωρεάν τη μικρή οθόνη. Και θα δούμε δελτίο ειδήσεων γιατί μπορεί να ακούσουμε κάτι νεότερο για κάτι που μας αφορά άμεσα και προσωπικά.

Με βάση την έκθεση του ΕΣΡ θα «καταναλώσουμε» πολλή κυβέρνηση και περιορισμένη αντιπολίτευση. Πόσο καλή κυβέρνηση και πόσο κακή αντιπολίτευση δεν το λέει η έκθεση του ΕΣΡ αλλά είναι προφανές.

Και επειδή στο Μέγαρο Μαξίμου εξοργίζονται όταν ακούν παραπομπές στον Ορμπαν, προσφέρουμε Χάξλει. Τα είπε με μεγάλη ακρίβεια, δεκαετίες πριν: «Η αλήθεια είναι σημαντική, αλλά από πρακτική σκοπιά η σιωπή γύρω από την αλήθεια είναι σημαντικότερη».

via