Γιατί δεν μας αρέσουν τα Χριστούγεννα.

Δυσπιστία, έκπληξη, απογοήτευση ζωγραφίζονται στο πρόσωπο του ανθρώπου που ακούει δήλωση του συνομιλητή του ότι δεν του αρέσουν οι γιορτές. Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, επικρατεί η άποψη ότι οι γιορτές αποτελούν περίοδο υποχρεωτικής ευτυχίας και χαρούμενης διάθεσης και ότι κανείς θα πρέπει να συμμορφώνεται με το ψυχολογικό αυτό πρότυπο, ειδάλλως…


Δεν υπάρχει λοιπόν περιθώριο για απόκλιση στη διάθεση, σχεδόν απαγορεύεται να αισθάνεται κανείς διαφορετικά, στιγματίζεται και αντιμετωπίζεται ως ιδιόρρυθμος ή παρίας. Αλλά η ψυχική πραγματικότητα πολλών, κατά τα άλλα λειτουργικών, ανθρώπων είναι ότι ειδικά στην περίοδο των γιορτών, που είναι συνυφασμένες με όλα τα θετικά συναισθήματα, τα δικά τους αρνητικά αισθήματα έρχονται σε έντονη αντίθεση με το γιορταστικό κλίμα, κάτι που ίσως δεν φαίνεται τόσο τις υπόλοιπες μέρες του χρόνου.

Μπορεί το έντονο εορταστικό στρες και τα στενόχωρα συναισθήματα να στρέψουν το άτομο εναντίον των γιορτών; Δυστυχώς ναι, τονίζουν οι έρευνες καθηγητών από το Πανεπιστήμιο Syracuse της Νέας Υόρκης. Το γεγονός ότι οι περισσότεροι δεν υπολογίζουν πως μπορεί να υπάρξουν προβλήματα και καθυστερήσεις την περίοδο των γιορτών μπορεί να τους κάνει ανυπόμονους, να τους δυσαρεστήσει και να τους στρέψει εναντίον των γιορτών.

H συναισθηματική στέρηση ή οι καταστάσεις οικογενειακής βίας κατά την παιδική ηλικία συνήθως αναβιώνουν στη διάρκεια των γιορτών, είτε το ίδιο το άτομο ήταν θύμα συναισθηματικής, σωματικής ή σεξουαλικής κακομεταχείρισης ή κακοποίησης, ή ήταν μάρτυρας τέτοιων σκηνών σε μέλη της οικογενείας του. Τέτοιες τραγικές αναμνήσεις ακολουθούν το άτομο σε όλη του τη ζωή, ιδιαίτερα μάλιστα τις μέρες των γιορτών, που δίνεται μεγάλη έμφαση στην οικογένεια. Γι’ αυτούς τους ανθρώπους οι γιορτές αναβιώνουν δυστυχισμένες μέρες και ξυπνάνε φοβερές αναμνήσεις τις οποίες κρατούν κοιμισμένες τον υπόλοιπο χρόνο.

H προσδοκία ότι όλα θα πάνε καλά

Για μερικούς ανθρώπους η ιδέα των γιορτών είναι συνυφασμένη με την επιτυχή έκβασή τους και την αίσθηση ότι όλα θα πάνε καλά, είτε κάνουν κάτι για αυτό είτε όχι. Μερικές φορές όμως η πεποίθηση ότι όλα θα πάνε καλά δεν αφήνει στο άτομο περιθώρια για απροσδόκητα και τυχαίες δυσκολίες, με αποτέλεσμα να εμφανιστούν αρνητικά συναισθήματα και απογοήτευση όταν τελικά τα πράγματα δεν πάνε σύμφωνα με τις αρχικές προσδοκίες.

H προσδοκία ότι οι άλλοι φέρονται όπως εμείς θέλουμε

Οταν η επιθυμία του ατόμου ότι όλα θα πάνε καλά και ότι όλα τα μέλη της οικογενείας θα φερθούν σωστά αποδεικνύεται αυταπάτη, τότε έπονται δυσάρεστα συναισθήματα. H αρνητική στάση απέναντι στους συγγενείς και στην έκρυθμη κατάσταση μπορεί εύκολα να γενικευθεί, συμπεριλαμβάνοντας αρνητική στάση απέναντι στις γιορτές.

Λίζα Βάρβογλη
Ψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια