Άκρως σημαντική και συναρπαστική χαρακτηρίζουν οι Έλληνες επιστήμονες του διαστήματος την ανακάλυψη επτά «γήινων» εξαπλανητών γύρω από το άστρο Trappist-1, σε απόσταση «μόλις» 39 ετών φωτός. Μία ανακάλυψη που όχι μόνο εμπεδώνει πλέον την πεποίθηση των επιστημόνων ότι η Γη δεν είναι μοναδική στο σύμπαν, αλλά ενισχύει την πεποίθηση αρκετών ότι είναι απλώς θέμα χρόνου να βρεθεί κάποια μορφή ζωής κάπου «εκεί έξω».
Tο Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ζήτησε από επτά διακεκριμένους έλληνες αστρονόμους, αστροφυσικούς και ειδικούς του διαστήματος -τόσο της Ελλάδας όσο και της διασποράς- να σχολιάσουν την ανακάλυψη και να αναδείξουν τη σημασία της. Ακολουθούν οι απαντήσεις των Σταμάτη Κριμιζή, Αθηνάς Κουστένη, Κανάρη Τσίγκανου, Βασίλη Χαρμανδάρη, Πάνου Πάτση, Κλεομένη Τσιγάνη και Αλέξη Δεληβοριά.
Σταμάτης Κριμιζής
Ακαδημαϊκός, Ομότιμος Διευθυντής Προγραμμάτων της NASA, Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς ΗΠΑ και επικεφαλής ερευνητής στα διαστημόπλοια Voyager 1 και 2
«Πολύ ενδιαφέρουσα ανακάλυψη, αλλά δεν μπορούμε να συμπεράνουμε ότι βρέθηκε κάποια αδελφή Γη»
Η ανακοίνωση της NASA είναι αξιοσημείωτη για δυο λόγους: Πρώτον, ότι παρατηρήθηκαν τόσο πολλοί (επτά) πλανήτες με μέγεθος παρόμοιο της Γης κοντά στον ήλιο Trappist-1, ενώ στο παρελθόν η μεγάλη πλειονότητα εξωπλανητών ήταν στο μέγεθος του Δία. Και, δεύτερον, ότι ο συνδυασμός ενός μικρού ήλιου (8% μάζα και 0,05% ακτινοβολία του δικού μας) επιτρέπει θερμοκρασίες στην λεγόμενη «κατοικήσιμη ζώνη» όπου το νερό μπορεί να είναι ρευστό.
Όμως ένας χρόνος γι’ αυτούς τους πλανήτες κυμαίνεται από μιάμιση έως 12 ημέρες, ενώ είναι κατά πάσα πιθανότητα «κλειδωμένοι» στη φάση τους με τον ήλιο, δηλαδή η μία πλευρά είναι συνεχώς ημέρα και η άλλη συνεχώς νύχτα. Αυτό σημαίνει ότι, αν υπάρχει ατμόσφαιρα, άνεμοι με τεράστιες ταχύτητες θα πνέουν από τη μέρα προς τη νύκτα και οι συνθήκες θα είναι φοβερά δύσκολες.
Χώρια από το γεγονός ότι αυτού του είδους οι ήλιοι δείχνουν ηλιακές «εκρήξεις» που, αν κρίνουμε από τον δικό μας Ήλιο, θα παράγουν μεγάλες ποσότητες ακτινοβολίας, οι οποίες βέβαια έχουν καταστρεπτικές επιπτώσεις σε οποιαδήποτε βιολογική δραστηριότητα. Συμπερασματικά, η ανακάλυψη είναι πολύ ενδιαφέρουσα, διότι δείχνει πως είναι δυνατό να υπάρχει τεράστιος αριθμός πλανητών του μεγέθους της Γης. Αλλά δεν μπορούμε να συμπεράνουμε ότι κάποια αδελφή Γη βρέθηκε γύρω στο Trappist-1 και ότι τα εγγόνια μας θα κάνουν εκεί διακοπές σε δύο-τρεις γενεές!
Αθηνά Κουστένη
Διευθύντρια Ερευνών στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών της Γαλλίας (CNRS) και στο Αστεροσκοπείο του Παρισιού, με ειδίκευση στην Πλανητολογία
«Η ύπαρξη κατοικήσιμων κόσμων είναι σήμερα πια ένα σημαντικό θέμα της έρευνας»
Θεωρώ ότι αυτή η ανακάλυψη είναι πολύ σημαντική γιατί φέρνει νέους στόχους στην αναζήτησή μας για τους «κατοικήσιμους» κόσμους γύρω από άλλα άστρα. Η κατοικήσιμη ζώνη είναι η περιοχή γύρω από ένα αστέρι, όταν αρκετές προϋποθέσεις μπορεί να υπάρχουν που είναι ευνοϊκές για τη ζωή, όπως την ξέρουμε στη Γη: το υγρό νερό, θρεπτικά συστατικά, οι πηγές ενέργειας και ένα σταθερό περιβάλλον.
Η ζώνη αυτή εξαρτάται από τον τύπο των αστέρων. Τα μεγαλύτερα αστέρια έχουν κατοικήσιμη ζώνη μακρύτερα, τα μικρότερα πιο κοντά τους. Ακόμα κι αν το αστέρι Trappist-1 δεν είναι σαν τον Ήλιο μας, η ενέργεια που λαμβάνουν τουλάχιστον τρεις από τους επτά πλανήτες του, είναι παρόμοια με αυτή που λαμβάνουμε στη Γη.
Μελετώντας αυτό το είδος των άστρων, μπορούμε να μάθουμε κάτι για την εμφάνιση και την εξέλιξη της ζωής στον πλανήτη μας ή στο ηλιακό μας σύστημα. Πράγματι, οι προϋποθέσεις για κατοικησιμότητα μπορεί να υπάρχουν στην επιφάνεια ή στο εσωτερικό ενός πλανήτη και, ως εκ τούτου, στο ηλιακό μας σύστημα. Η ύπαρξη κατοικήσιμων κόσμων είναι σήμερα πια ένα σημαντικό θέμα της έρευνας από οργανισμούς διαστήματος όπως η ESA και η NASA.
Από την προσωπική μου εμπειρία και συμμετοχή, μπορώ να αναφέρω ότι η ESA προγραμματίζει το 2022 την εκτόξευση της αποστολής JUICE, η οποία θα μελετήσει την εμφάνιση κατοικήσιμων κόσμων με υγρούς ωκεανούς μέσα στα παγωμένα φεγγάρια που περιστρέφονται γύρω από τον γιγάντιο πλανήτη Δία. Επίσης, στην Ευρώπη μελετάμε μια διαστημική αποστολή με το όνομα ARIEL για να χαρακτηρίσει εξωπλανήτες, η οποία θα περιλαμβάνει ως στόχους και τους πλανήτες του άστρου Trappist-1. Ειδικά τώρα που ξέρουμε ότι αυτό το σύστημα βρίσκεται «κοντά μας», σε απόσταση μόλις 39 ετών φωτός.
Κανάρης Τσίγκανος
Καθηγητής του Τομέα Αστροφυσικής, Αστρονομίας και Μηχανικής στο Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών-τέως διευθυντής του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών
«Για το ερώτημα της ύπαρξης νοήμονος ζωής θα χρειασθεί να περιμένουμε πολύ περισσότερο»
Η πρόσφατη δημοσίευση της ανακάλυψης ότι επτά νέοι εξωπλανήτες περιστρέφονται γύρω από ένα ερυθρό νάνο, δηλαδή ένα αστέρι χαμηλότερης θερμοκρασίας από το Ήλιο μας, σε απόσταση περί τα 40 έτη φωτός από το ηλιακό μας σύστημα στον Αστερισμό του Υδροχόου, δεν εξέπληξε την επιστημονική κοινότητα. Έχουμε ήδη «δει» μερικές χιλιάδες εξωπλανήτες γύρω από άλλους Ήλιους στο Γαλαξία μας, αν και η μεγάλη τους πλειοψηφία είναι μεγαλύτεροι από τη Γη.
Στον Γαλαξία μας έχουμε περι τα 100 δισεκατομμύρια αστέρες όλων των χρωμάτων (δηλαδή επιφανειακής θερμοκρασίας) και μεγέθους, από λαμπρούς κυανούς γίγαντες πολύ μεγαλύτερους σε μάζα, λαμπρότητα και διαστάσεις από τον Ήλιο μας, έως ταπεινούς ερυθρούς νάνους πολύ μικρότερης μάζας και διαστάσεων σε σχέση με τον Ήλιο μας, δηλαδή σαν και αυτόν που γύρω του περιστρέφονται οι επτά εξωπλανήτες που πρόσφατα ανακαλύφθηκαν.
Με ένα απλό στατιστικό υπολογισμό προκύπτει ότι οι εξωπλανήτες πρέπει να είναι πανταχού παρόντες. ‘Αλλωστε, ο φυσικός μηχανισμός που δημιουργούνται τα πλανητικά συστήματα, όπως και το δικό μας, φαίνεται να είναι καλά εδραιωμένος και η ερευνητική μας ομάδα στο ΕΚΠΑ έχει συνεισφέρει ιδιαίτερα σε αυτόν. Αυτό που θα αποτελέσει σημαντική ανακάλυψη τα επόμενα χρόνια, θα είναι ότι κάποιοι από αυτούς τους εξωπλανήτες που ευρίσκονται μέσα στη λεγόμενη «κατοικήσιμη ζώνη» γύρω από το μητρικό άστρο, έχουν ατμόσφαιρα παρόμοια με τη δική μας, κάτι που είναι η δεύτερη προϋπόθεση για την εμφάνιση ζωής. Ήδη πρέπει να ετοιμαζόμαστε να προϋπαντήσουμε και μιά τέτοια ανακάλυψη. Τελευταίο και πιο δύσκολο θα παραμείνει, ωστόσο, το ερώτημα της ύπαρξης νοήμονος ζωής στην απεραντοσύνη του Γαλαξία μας. Αλλά γι’ αυτό θα χρειασθεί να περιμένουμε πολύ περισσότερο…
Συνέχεια
https://physicsgg.me/2017/02/24/%cf%80%cf%8c%cf%83%ce%bf-%cf%83%ce%b7%ce%bc%ce%b1%ce%bd%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%ae-%ce%b5%ce%af%ce%bd%ce%b1%ce%b9-%ce%b7-%ce%b1%ce%bd%ce%b1%ce%ba%ce%ac%ce%bb%cf%85%cf%88%ce%b7-%cf%84%cf%89%ce%bd-7/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Το blog ΟΛΑ ΛΑΘΟΣ ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρει σχετικά σε άρθρα που αναδημοσιεύονται από διάφορα ιστολόγια. Δημοσιεύονται όλα για την δική σας ενημέρωση.