Αρχή ή τέλος για την ψηφιακή "ολιγαρχία";

Μαργαρίτα Βεργολιά

Έχουν ιδιωτικές εταιρείες -που de facto ελέγχουν τη ροή απόψεων και πληροφοριών στο διαδίκτυο- το δικαίωμα να "φιμώσουν" κάποιον για τις ακραίες απόψεις του, ακόμη κι αν αυτός είναι ένας δημοκρατικά εκλεγμένος αρχηγός κράτους; Ποια είναι τα όρια της ελευθερίας της έκφρασης στην εποχή των fake news; Και, κυρίως, ποιος τελικά τα ορίζει;

Τα ερωτήματα έγιναν ξαφνικά, από τεχνηέντως ρητορικά, υπαρκτά και επείγοντα, μετά τον αποκλεισμό του Αμερικανού απερχόμενου "προέδρου του χάους" από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αρχής γενομένης από το εξαιρετικά προσφιλές στον ίδιο twitter.

Εδώ και τέσσερα χρόνια και με αυτήν ακριβώς την ιδιότητα -του προέδρου μιας υπερδύναμης- ο Ντόναλντ Τραπ έσταζε με τις αναρτήσεις του συστηματικά και συστημικά «φαρμάκι» πάνω στο διεθνές δίκαιο και στη δημοκρατία. Χρειάστηκε ωστόσο να έλθουν το τέλος της θητείας του και τα έκτροπα στο Καπιτώλιο για να πάρουν οι (εδραζόμενοι στις ΗΠΑ) τεχνολογικοί κολοσσοί την απόφαση να διαγράψουν οριστικά τους λογαριασμούς του.

Πρόκειται λίγο-πολύ για τις ίδιες, αποκαλούμενες «Big Tech», που βρέθηκαν στο επίκεντρο σκανδάλων επηρεασμού εκλογικών αναμετρήσεων ανά τον κόσμο. Μοιραία, ο ατελέσφορος μέχρι σήμερα δημόσιος διάλογος για τις ευθύνες και τα δικαιώματα των ιδιωτικών αυτών κολοσσών παίρνει και πάλι «φωτιά». Στο επίκεντρο, ορθώς, είναι η ανάγκη να μπει, επιτέλους, ένα ρυθμιστικό πλαίσιο στη λειτουργία τους.

Οχι τυχαία, ο προβληματισμός και η άσκηση κριτικής έρχονται πρωτίστως από την Ευρώπη. Και δη τη Γερμανία και τη Γαλλία, η οποία βρίσκεται ήδη στα «μαχαίρια» με την Ουάσινγκτον για την επιβολή φόρου στους «γίγαντες» του διαδικτύου. «Ομως το πρόβλημα πάει πολύ πιο μακριά», παρατηρεί στη Les Echos η Ζουλί Σοβό, αρχισυντάκτρια της γαλλικής εφημερίδας, σε μια εποχή όπου «οι τεχνολογικοί κολοσσοί, με έδρα τις ΗΠΑ, είναι πια τόσο ισχυροί, που επηρεάζουν τη συμπεριφορά των πολιτών σε όλο τον κόσμο».

πηγή