Μελετήστε τους κλασσικούς, λένε, αλλά φτιάξτε τους δικούς σας κανόνες. Παρομοίως, ο Εντγκάρ Ντεγκά έχει δηλώσει ότι «Η τέχνη δεν είναι αυτό που βλέπεις εσύ, αλλά τί κάνεις τους άλλους να δουν». Αν ο αναγνώστης είναι όντως εκείνος που συμπληρώνει τα κενά της ιστορίας με τη δική του φαντασία, ταλέντο και συναίσθημα, τότε κανένα λογοτεχνικό μυθιστόρημα δεν είναι ποτέ ολοκληρωμένο και πλήρως γραμμένο από τον συγγραφέα του.
Τα βιβλία, επομένως, έχουν τη δύναμη να ανοίγονται μπροστά στον κόσμο, προσφέροντάς του μια ακαταμάχητη δυναμική. Τα κλασικά βιβλία δεν έχουν κλειστή δομή με ένα και μοναδικό καθολικό νόημα· το μόνο καθολικό χαρακτηριστικό τους είναι η έμφυτη, βαθιά ανθρώπινη αλήθεια που αποκαλύπτουν και αναφέρεται σε κάθε ηλικία και πολιτισμό, και προπαντός στη ζωή του καθενός από εμάς.
Πολλά από αυτά τα κλασικά έργα τα μελετήσαμε στα σχολικά ή εφηβικά μας χρόνια, τότε που η κοσμοθεωρία και η αντίληψή μας ήταν ακόμα υπό κατασκευή. Τώρα που η επίγνωση, η αντίληψη και η κατανόηση του κόσμου σας έχει πλήρως αναπτυχθεί, σκεφτείτε να ξανακάνετε μια επίσκεψη στους κόσμους των κλασικών βιβλίων. Θα μείνετε σίγουρα έκπληκτοι με το πόσα πράγματα δεν είχατε κατανοήσει κατά την πρώτη σας ανάγνωση.
Ποιό είναι το μάθημα που σας χαρίζει το κάθε μοναδικό βιβλίο;
1. Ιλιάδα: Τί είναι πραγματικά η ζωή
Τώρα, μπορείτε να ξεκινήσετε το ταξίδι σας από την αρχή, από την εντυπωσιακή και αξεπέραστη φιγούρα του Γκιλγκαμές, αλλά το φυτό της αθανασίας πάντα θα μας και θα του ξεφεύγει. Ως παρηγοριά όμως, θα μάθετε κάποια πράγματα για την πλεονεξία, τη δύναμη της δυαδικότητας και το αναπόφευκτο του θανάτου· αν και γεννημένοι καθ’ ομοίωση του Θεού, όλοι πεθαίνουμε ως απλά ανθρώπινα όντα. Παρόμοια, αν όχι ακριβώς ίδια, είναι και η μοίρα μιας άλλης παλιάς μας συντροφιάς, του Αχιλλέα.
Αν προσέχατε στο μάθημα τους σχολείου, είναι πιθανό να θυμάστε ότι ένα από τα κυρίαρχα ζητήματα που αναδύονται στην Ιλιάδα του Ομήρου είναι η αναζήτηση της αιώνιας δόξας. Μια δίψα για κλέος κατακλύζει τον ήρωα μας όπως και τον αντίπαλό του, τον Έκτορα, αν και οι λόγοι τους διαφέρουν ριζικά. Ενώ ο τελευταίος πράττει στο όνομα της οικογένειας, της αγάπης και της τιμής, ο Αχιλλέας κυνηγά την αθανασία. Και για χάρη αυτής, προκαλεί αιματοχυσίες.
Την επόμενη φορά που τον συναντάμε, ο δοξασμένος πολεμιστής ομολογεί: «Θα προτιμούσα πάνω στη γη να ζούσα, κι ας ξενοδούλευα σε κάποιον, άκληρο πια που να μην έχει και μεγάλο βιος, παρά να είμαι ο άρχοντας στον κάτω κόσμο των νεκρών». Χωρίς να εμβαθύνουμε στην ανάλυση της Οδύσσειας, όπου αυτός ο στίχος αναφέρεται, είναι χρήσιμο να θυμάστε αυτό - ο ακούραστος Οδυσσέας βρίσκεται στον Κάτω Κόσμο, βαθύτατα απογοητευμένος από τις επιλογές που έκανε στη ζωή του.
Το ηθικό δίδαγμα είναι αρκετά απλό, όμως οικουμενικό και απόλυτα παρόν: Όταν λαχταράς να πετύχεις, επιβράδυνε και πρόσεχε τα βήματά σου. Η απόλυτη νίκη - είτε είναι μια αιώνια «δόξα» είτε όχι - αποκτά νόημα μόνο όταν μοιράζεται με τους αγαπημένους σου (Βρισηίδα), τους φίλους σου (Πάτροκλος) και την οικογένειά σου (Πηλέας), οπότε βεβαιωθείτε ότι δεν θα τους χάσετε στην πορεία.
2. Άμλετ: Αυτό που μετράει είναι η σκέψη
Ποιά είναι η αξία της ζωής μπροστά στο άγριο πρόσωπο του θανάτου και μπορούν τελικά οι άνθρωποι να επιτύχουν την αθανασία; Αυτά είναι ερωτήματα τόσο παλιά όσο και ο ίδιος ο χρόνος. Η αμφισβήτηση του εαυτού μας και αυτών που μας περιβάλλουν, ωστόσο, δεν είναι μόνο προνόμιο ή δικαίωμά μας, αλλά η ίδια μας η φύση· ακόμα και όταν μένουν αναπάντητα, αυτά τα ερωτήματα μας εξαναγκάζουν να μεγαλώσουμε και να εξελιχθούμε εσωτερικά και εξωτερικά. Γι’ αυτό και η αιώνια αναζήτησή μας για απαντήσεις σε υπαρξιακά ζητήματα αντιπροσωπεύεται πλήρως στο πρόσωπο του μελαγχολικού πρίγκιπα, του Άμλετ.
Η παρανοϊκή φύση του Σαιξπηριανού ήρωα σε κάνει να αναρωτιέσαι. Οι λόγοι που αποτύχαμε τόσο παταγωδώς να κατανοήσουμε τη σημασία του πιο σύγχρονου δράματος του κόσμου είναι οι ίδιοι οι λόγοι με τους οποίους παλεύει ο Άμλετ - η αβεβαιότητα της γνώσης και η πολυπλοκότητα της μετατροπής της σε πράξη. Υπάρχει κάποιος τρόπος να γνωρίζουμε την αλήθεια με απόλυτη σιγουριά; Είναι οι σκέψεις μας τόσο φευγαλέες και απροσδιόριστες όσο και το ίδιο το νόημα; Κάτι ωστόσο είναι σάπιο στο σύστημα της Δανίας και το κακό κυριαρχεί.
Η αναποφασιστικότητα του Άμλετ δεν γίνεται τόσο συχνά κατανοητή, παρεξηγείται εύκολα. Πέρα από μια έλλειψη δράσης, μαρτυρά το εσωτερικό σχίσμα που μας βασανίζει όλους - είμαστε όντα με δυνατότητες ή προκαθορισμένα ηττημένοι, έμφυτα καλοί ή έχουμε τάση προς το κακό; Όποιο και αν είναι το περιεχόμενο της αβεβαιότητας, ο συμβιβασμός των αντικρουόμενων όλων, όπως πάντα, ενυπάρχει μέσα στη σκέψη. Ο σπουδαιότερος στοχαστής όλων, ο Άμλετ επιλέγει να μην πράξει μέχρι να μπορέσει να συλλάβει τη γυμνή αλήθεια, αν όντως υπάρχει.
Κανένας υπαρξιακός στοχαστής δεν μπορεί να είναι πιο μεγαλειώδης από τον Σαίξπηρ, ούτε ίσως θα υπάρξει και τα μαθήματα που θα ξεπηδούν μέσα από τον Άμλετ θα συνεχίζουν να συσσωρεύονται με τον χρόνο. Για τώρα, ωστόσο, αναλογιστείτε το κυριότερο: Ο κόσμος είναι αδιάκοπα πολύπλοκος, κυβερνάται όχι μόνο από τη λογική, αλλά από τα συναισθήματα, τον ψυχισμό και την ηθική. Ο μόνος τρόπος να πάρουμε μια γεύση από αλήθεια είναι να συλλογιζόμαστε και να αξιολογούμε. Μόνο τότε, οι πράξεις σας θα βρουν αιτιολόγηση και εξήγηση.
3. Άννα Καρένινα: Αναζητώντας την εκπλήρωση και την ολοκλήρωση
Μιλώντας για αβεβαιότητες, έχει ίσως υπάρξει άλλη μεγαλύτερη από εκείνη στο μυθιστόρημα της Άννα Καρένινα; Οι αντιπαραθέσεις σχετικά με τον χαρακτήρα της δεν θα τελειώσουν ποτέ. Πέρα από την πιο διάσημη φράση («όλες οι ευτυχισμένες οικογένειες μοιάζουν μεταξύ τους. Κάθε δυστυχισμένη οικογένεια όμως είναι δυστυχισμένη με το δικό της τρόπο»), δύο άλλες φράσεις από το έπος του Τολστόι προκαλούν περαιτέρω συζητήσεις.
Μέσα από όλες τις ερμηνείες, η Άννα Καρένινα παραμένει το απόλυτο μυθιστόρημα για τον γάμο ως η επιτομή της αγάπης και της (α)δυνατότητας της αρμονίας: «Οι άνθρωποι είναι αναγκασμένοι να υποφέρουν από σεισμούς, επιδημίες, τρομακτικές αρρώστιες και όλα τα ψυχικά βάσανα, αλλά η χειρότερη τραγωδία στη ζωή ήταν σε όλες τις εποχές, είναι και τώρα και θα εξακολουθεί να είναι, η τραγωδία της κρεβατοκάμαρας». Να αναζητάς την ισορροπία μέσα στη σχέση, να ξεφεύγεις από τα συμβατικά ή να αναζητάς τον γάμο στην αγάπη και την αγάπη στη φύση; Αυτά είναι ερωτήματα.
Αν και οι επιλογές είναι διαφορετικές για όλους τους χαρακτήρες, η αναζήτηση του άλλου μισού είναι ίδια και αέναη. Η ανθρώπινη ζωή δεν είναι τίποτε άλλο από μια ατέλειωτη λαχτάρα για συντροφικότητα και ολοκλήρωση, ασχέτως του πού, πώς και πότε. Και η Άννα αλλά και ο Λέβιν μένουν κολλημένοι σε μια συνεχή δυσφορία, αλλά ενώ εκείνη χάνεται στην αναζήτησή της, εκείνος στο τέλος βρίσκει τον δρόμο του με το δικό του τρόπο. Αυτό που τους κάνει ίδιους είναι το απόλυτο και πιο σημαντικό, το αγαθό της αγάπης.
Επομένως, πρέπει να κρίνουμε την Άννα ή όχι; «Η εκδίκηση είναι δική μου, στα χέρια μου, είπε ο Κύριος», αναφέρει ο Τολστόι. Τα κίνητρα της Καρένινα μπορεί να είναι αγνά, αλλά οι πράξεις της είναι βουτηγμένες σε μια τυφλή, εγωιστική αποφασιστικότητα. Η αγάπη είναι μια ανάγκη αρμονίας, όχι καταστροφής, και αυτό είναι ένα από τα πιο κύρια διδάγματα των μυθιστορημάτων του Τολστόι.
Κάπως έτσι, το πραγματικό νόημα της ζωής, η τεράστια σημασία της σκέψης και η αληθινή φύση της αγάπης είναι τα τρία πιο ζωτικής σημασίας μαθήματα στο σύμπαν. Και αν και φαίνεται απλό, μας κάνουν να κινούμαστε προς τα εμπρός, μας προκαλούν να ψάξουμε για τον λόγο πίσω από όλα όσα συμβαίνουν. Κάτι περισσότερο από μαθήματα, αυτές οι κλασσικές σκέψεις στέκονται ως βάση για την οικοδόμηση της ανθρωπότητας.
Πηγή: enallaktikidrasi.com
Διαβάστε περισσότερα: http://clopyandpaste.blogspot.gr/2017/01/3.html#ixzz4Wo5ntb8I
Lemmy
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Αποποίηση ευθυνών: Το ιστολόγιο δεν παρέχει συμβουλές, προτροπές και καθοδήγηση.
Εισέρχεστε & εξέρχεστε με δική σας ευθύνη :)