Οι αφίσες του Atelier Populaire σχεδιάστηκαν και φτιάχτηκαν πριν από πενήντα χρόνια στο Παρίσι μέσα στην υπό κατάληψη Σχολή Καλών Τεχνών. Κολλήθηκαν σε δρόμους και κατειλημμένα εργοστάσια, γραφεία, μαγαζιά, πανεπιστήμια. Έγιναν το σύμβολο μιας παγκόσμιας επαναστατικής έκρηξης το 1968 και τα χρόνια που ακολούθησαν. Είναι οι αφίσες του Μάη.
Στις αρχές του 1968 η εφημερίδα «Le Monde» δημοσίευε ένα άρθρο «έγκυρου» δημοσιογράφου που με κάθε σοβαρότητα διαπίστωνε ότι: «Οι Γάλλοι βαριούνται… η νεολαία βαριέται». Δυο μήνες αργότερα, τον Μάη, οι φοιτητές και η νεολαία βγήκαν στους δρόμους. Και σε λίγες μέρες έγινε κάτι που οι κυρίαρχες απόψεις θεωρούσαν ότι ανήκε στα σκονισμένα βιβλία της Ιστορίας. Ξεκίνησε μια γενική απεργία με καταλήψεις εργοστασίων και χώρων δουλειάς που είχε να δει η Γαλλία από το 1936.
Στις 10 Μάη του 1968 η γαλλική αστυνομία επιτέθηκε σε μια φοιτητική διαδήλωση από τα κατειλημμένα πανεπιστήμια του Παρισιού. Οι διαδηλωτές αντιστάθηκαν στήνοντας εκατοντάδες οδοφράγματα και απάντησαν στην καταστολή κλιμακώνοντας το κίνημα των καταλήψεων.
Η βαρβαρότητα της αστυνομίας και η αποφασιστικότητα των φοιτητών να συνεχίσουν τον αγώνα τους ανάγκασαν τις ηγεσίες των μεγάλων εργατικών συνδικάτων να καλέσουν μια 24ωρη γενική απεργία για τις 13 Μάη. Εκείνη τη μέρα, πάνω από ένα εκατομμύριο απεργοί εργάτες και φοιτητές διαδήλωσαν στο Παρίσι τραγουδώντας τη «Διεθνή». Οι ηγεσίες των συνδικάτων πίστευαν ότι αυτή η τεράστια επίδειξη δύναμης θα εκτόνωνε την κατάσταση. Εγινε ακριβώς το αντίθετο.
Δύο μέρες μετά την 24ωρη, αυτό που ακολούθησε ήταν η μεγαλύτερη γενική απεργία στην ιστορία του εργατικού κινήματος. Για δύο βδομάδες, δέκα εκατομμύρια εργάτες κι εργάτριες –από τα εργοστάσια της Ρενό και της Σιτροέν μέχρι τα καμπαρέ «Φολί Μπερζέρ», από τις τράπεζες μέχρι την κρατική τηλεόραση και από τα πολυκαταστήματα μέχρι τους ποδοσφαιριστές– απεργούσαν και καταλάμβαναν τους χώρους δουλειάς τους. Η Γαλλία ήταν ακυβέρνητη κι ο δεξιός πρόεδρος Ντε Γκολ αναζητούσε λύσεις ακόμα και στην επιβολή ενός στρατιωτικού πραξικοπήματος.
Μέσα σε αυτή την εκρηκτική ατμόσφαιρα, οι φοιτητές της Σχολής Καλών Τεχνών μετέτρεψαν την κατάληψή τους σε ένα «Λαϊκό Εργαστήρι» – το Atelier Populaire. Στους χώρους του κατειλημμένου κτiρίου της σχολής σχεδιάστηκαν πάνω από 350 αφίσες για τις ανάγκες του κινήματος. Η αναπαραγωγή τους έγινε με τη μέθοδο της μεταξοτυπίας σε ένα τιράζ που ξεπερνούσε τα 200.000 αντίτυπα. Οργανώθηκαν επιτροπές που συλλογικά αποφάσιζαν πάνω στα προτεινόμενα σχέδια. Μέσα στη φωτιά του αγώνα, τα βασικά κριτήρια ήταν η απλότητα, η αμεσότητα και η προπαγανδιστική αποτελεσματικότητα.
Αρκετές από τις αφίσες σχεδιάστηκαν ύστερα από αίτημα σωματείων ή εργοστασιακών επιτροπών στη διάρκεια της γενικής απεργίας. Η κοινή γενική συνέλευση των φοιτητών και των εργαζόμενων της Σχολής Καλών Τεχνών που πήρε την απόφαση για την κατάληψη και τη δημιουργία του Atelier Populaire, διακήρυξε:
«Γιατί κλιμακώνουμε τον αγώνα μας; Ενάντια σε τι παλεύουμε; Παλεύουμε ενάντια στο ταξικό πανεπιστήμιο. Ενάντια στο σύστημα της ταξικής επιλογής που λειτουργεί σε βάρος των παιδιών της εργατικής τάξης και των φτωχών αγροτών […]
Αναγνωρίζουμε ότι δεν μπορούμε να νικήσουμε σε αυτόν τον αγώνα μόνοι μας. Δεν πρέπει να τρέφουμε αυταπάτες πως σαν φοιτητές και εργαζόμενοι στο πανεπιστήμιο μπορούμε να δημιουργήσουμε αυτόνομες σχολές ανεξάρτητες από το εκπαιδευτικό σύστημα της αστικής κοινωνίας.
Μόνο μαζί με τους εργάτες, που είναι τα κύρια θύματα της διαδικασίας κοινωνικής επιλογής που διατρέχει όλο το εκπαιδευτικό σύστημα, μπορούμε και πρέπει να παλέψουμε. Να συνδέσουμε οργανικά την πάλη ενάντια στο ταξικό πανεπιστήμιο με την πάλη όλων των εργατών ενάντια στην καπιταλιστική εκμετάλλευση. Γι’ αυτό, αφιερώνουμε όλες μας τις δυνάμεις στον κοινό αγώνα ενάντια στο σύστημα […]
Καθήκον του Atelier Populaire είναι να δώσει αποφασιστική στήριξη στο μεγάλο κίνημα των εργατών και των εργατριών [...] Γι’ αυτό επιλέγουμε το πεδίο μάχης των εργατών –τις απεργίες και τις καταλήψεις– σαν το πεδίο του δικού μας συλλογικού αγώνα ενάντια στην εξατομικευμένη αστική καλλιτεχνική δημιουργία […] Οι αφίσες του Atelier Populaire είναι όπλα στην υπηρεσία του αγώνα και αδιαχώριστο κομμάτι του. Η σωστή θέση τους είναι στα κέντρα της σύγκρουσης, δηλαδή στους δρόμους και τους τοίχους των εργοστασίων».
Η γαλλική άρχουσα τάξη δεν χρειάστηκε να καταφύγει σε στρατιωτικό πραξικόπημα. Οι γραφειοκρατικές ηγεσίες των συνδικάτων και του Κομμουνιστικού Κόμματος αποδέχτηκαν ότι η προοπτική και τα όρια του κινήματος είναι οι εκλογές που κήρυξε ο Ντε Γκολ. Εκλεισαν τις απεργίες, προβάλλοντας σαν δικαιολογία μια σειρά από κατακτήσεις που είχαν παραχωρήσει οι εργοδότες μέσα στον πανικό τους. Οι οργανώσεις της επαναστατικής Αριστεράς ήταν πολύ αδύναμες για να αποτρέψουν αυτή την εξέλιξη.
Ομως το σύνθημα του Μάη –ότι ο κόσμος αλλάζει με επαναστάσεις– αγκάλιασε εκατομμύρια εργάτες, εργάτριες και νεολαία σε όλο τον κόσμο και ακούστηκε ξανά και ξανά τους μήνες και τα χρόνια που ακολούθησαν: Στις διαδηλώσεις ενάντια στον πόλεμο του Βιετνάμ το 1968 στο Λονδίνο, το Βερολίνο, τη Ρώμη, το Σικάγο, το Σαν Φραντσίσκο. Στην εξέγερση στους δρόμους της Πράγας ενάντια στη ρώσικη εισβολή.
Στην Πόλη του Μεξικού, στο Τόκιο και τη Σαγκάη. Στα κατειλημμένα εργοστάσια του «καυτού φθινόπωρου» της Ιταλίας το 1969 που «έφεραν την Ινδοκίνα στους χώρους δουλειάς». Στις απεργίες των Βρετανών ανθρακωρύχων το 1972 και το 1974. Στους αγώνες για την ανατροπή των δικτατοριών στον Νότο της Ευρώπης – η «επανάσταση των γαριφάλων» στην Πορτογαλία το 1974 και η εξέγερση του Νοέμβρη του 1973 εδώ ήταν κομμάτι αυτού του κύματος.
Η έκδοση αυτού του άλμπουμ με 53 αφίσες του Atelier Populaire και επτά χαρακτηριστικές φωτογραφίες από τον Μάη του ’68 (σε μέγεθος 29 x 41,5 εκ.) είναι μια μικρή συνεισφορά του Μαρξιστικού Βιβλιοπωλείου στα πενηντάχρονα της προηγούμενης επαναστατικής έκρηξης και συνάμα μια πηγή έμπνευσης για τους αγώνες που έχουμε μπροστά μας.
* Στον χώρο του Μαρξιστικού Βιβλιοπωλείου (Φειδίου 14) λειτουργεί καθημερινά έκθεση βιβλίου, αφίσας και φωτογραφίας για τον Μάη. Η έκθεση θα βρίσκεται και στο τετραήμερο φεστιβάλ «Μαρξισμός 2018» (17-20 Μάη, Νομική Σχολή) που φέτος με πολλές συζητήσεις είναι αφιερωμένο στα 50 χρόνια από τον Μάη του ’68 και στα 200 χρόνια από τη γέννηση του Μαρξ.
* Επίσης, την Κυριακή 6 Μάη, 7 μ.μ., στο πλαίσιο της Διεθνούς Εκθεσης Βιβλίου στη Θεσσαλονίκη θα γίνει παρουσίαση του λευκώματος από τον ιστορικό τέχνης Γιάννη Μπόλη και τον επιμελητή της έκδοσης Κώστα Πίττα.
Συντάκτης
Κώστας Πίττας * Επιμέλεια: Γιώργος Σταματόπουλος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Αποποίηση ευθυνών: Το ιστολόγιο δεν παρέχει συμβουλές, προτροπές και καθοδήγηση.
Εισέρχεστε & εξέρχεστε με δική σας ευθύνη :)